Çoklu Ortam Materyallerinin Okuma-Yazma Güçlüğü Çeken Öğrencilerin OkumaYazma Becerileri Üzerinde Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 75 - 90, 01.07.2018

Ferhat Şahin Recep Çakır

Öz

Bu araştırmada çoklu ortam öğretim materyallerinin, geleneksel yöntemlere göre okuma yazma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma yazma becerilerine katkısı incelenmiştir. Öntest- sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılan araştırmanın deney ve kontrol grubunu, Van ilinin merkez okullarından birinde okuma yazma güçlüğü çeken 30 öğrenci oluşturmuştur. Ölçme aracı olarak uzman görüşlerine başvurularak hazırlanmış ilk okuma-yazma süreci ve okuma-yazma becerisi değerlendirme formu ve okuma-yazma hız ölçümleri ile öğrencilerin bir dakikada okuyabildikleri kelime sayısı ve dikte edebildikleri kelime sayısı kullanılmıştır. Kontrol grubu öğrencilerine geleneksel yöntemle okuma yazma öğretimi yapılırken, deney grubu öğrencilerine çoklu ortam materyalleriyle okuma yazma öğretimi yapılmıştır. Uygulama süreci sonrasında ölçme araçları tekrar uygulanmış ve toplanan veriler SPSS programıyla analiz edilmiştir. Analizler sonucunda grupların okuma hızları ve yazma hızları arasında anlamlı bir farklılaşma olmadığı gözlemlenmiştir. Uygulanan rubriğe göre okuma-yazma süreci becerilerinde ve okuma becerilerinde deney grubu lehine anlamlı bir farklılaşma olduğu görülürken, yazma becerilerinde iki grup arasında anlamlı bir farklılaşma olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin süreç esnasında ve süreçten sonraki durumlarını öğrenmek amacıyla öğretmenleri ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda, çoklu ortam materyallerinin öğrencilerin derse karşı ilgilerini artırdığı ve okuma yazma becerilerine katkı sağladığı gibi olumlu etkiler bıraktığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu bulgular ışığında, daha uzun süreli olarak uygulanacak çoklu ortam materyallerinin öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerin okuma yazma becerilerine etkisi araştırılabilir. 

Anahtar Kelimeler

Okuma yazma öğretimi, öğrenme güçlüğü, çoklu ortam materyalleriyle öğretim, okuma yazma hızı

Çoklu Ortam Materyallerinin Okuma-Yazma Güçlüğü Çeken Öğrencilerin Okuma-Yazma Becerileri Üzerinde Etkisi

Öz

Bu
araştırmada çoklu ortam öğretim materyallerinin, geleneksel yöntemlere göre
okuma yazma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma yazma becerilerine katkısı
incelenmiştir. Öntest- sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılan
araştırmanın deney ve kontrol grubunu, Van ilinin merkez okullarından birinde
okuma yazma güçlüğü çeken 30 öğrenci oluşturmuştur. Ölçme aracı olarak uzman
görüşlerine başvurularak hazırlanmış ilkokuma-yazma süreci ve okuma-yazma
becerisi değerlendirme formu,  ve
okuma-yazma hız ölçümleri ile öğrencilerin bir dakikada okuyabildikleri kelime
sayısı ve dikte edebildikleri kelime sayısı kullanılmıştır. Kontrol grubu
öğrencilerine geleneksel yöntemle okuma yazma öğretimi yapılırken deney grubu
öğrencilerine çoklu ortam materyalleriyle okuma yazma öğretimi yapılmıştır. Uygulama
süreci sonrasında ölçme araçları tekrar uygulanmış ve  toplanan veriler SPSS programıyla analiz
edilmiştir. Analizler sonucunda grupların okuma hızları ve yazma hızları
arasında anlamlı bir farklılaşma olmadığı gözlemlenmiştir. Uygulanan rubriğe
göre okuma-yazma süreci becerilerinde ve okuma becerilerinde deney grubu lehine
anlamlı bir farklılaşma olduğu görülürken, yazma becerilerinde iki grup
arasında anlamlı bir farklılaşma olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca
öğrencilerin süreç esnasında ve süreçten sonraki durumlarını öğrenmek amacıyla
öğretmenleri ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda çoklu ortam
materyallerinin öğrenciler üzerinde olumlu etkiler bıraktığı bulgusuna
ulaşılmıştır. Bu bulgular ışığında, daha uzun süreli olarak uygulanacak çoklu
ortam materyallerinin öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerin okuma yazma
becerilerine etkisi araştırılabilir. 

Anahtar Kelimeler

Okuma yazma öğretimi, öğrenme güçlüğü, çoklu ortam materyalleriyle öğretim, okuma yazma hızı

Kaynakça

• Aktay E. G. (2015). İlk okuma yazma öğretiminde akran işbirliği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eskişehir.
• Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi, Ankara, Pegema Yayıncılık.
• Akyol, H. ve Yıldız, M. (2010). Okuma bozukluğu olan bir öğrencinin okuma ve yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir durum çalışması. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(4) 1690-1700.
• Altınışık, S. (2001) Sosyal bilgiler dersinde çoklu ortamın öğrencilerin akademik başarıları ve derse karşı tutumları üzerine etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Anderson-Inman, L., ve Horney, M. A. (1998). Transforming text for at -risk readers. In Reinking, D., McKenna, M. C., Labbo, L. D., ve Kieffer, R. D. (Eds.), Handbook of literacy and technology: Transformations in a post-typographic world (p. 15-43). Mahwah, NJ:Erlbaum.
• Avcı, U. (2009), Öğretim Ortamları ve Materyal Tasarımı, İçinde Mustafa Sarıtaş (Ed.) Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (ss. 37-53). Ankara: Pegem akademi Yayıncılık.
• Babayiğit, Ö. (2012). İlk okuma-yazma öğretiminde ses temelli cümle yöntemine ilişkin alternatif ses sıralamasının etkililiğinin incelenmesi,. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde
• Babayiğit, Ö. (2016). İlk okuma yazma öğretiminde oyunla öğretim yöntemi uygulamaları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir
• Balun, H. (2008). İlköğretim I. kademede uygulanan görsel okuma ve görsel sunu öğrenme alanının türkçe öğretiminde kazanımlara ulaşmadaki etkililiği (Bingöl, Elazığ, Diyarbakır örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Barr, R., ve Johnson, B. (1997). Teaching reading and writing in elementary classrooms. USA: Longman Publishers.
• Baştuğ, M. ve Keskin, H. K. (2012). Okuma becerilerinin okuma ortamı açısından karşılaştırılması: ekran mı kâğıt mı? Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (3), 73-83.
• Bond, G., Tinker, M. A., Wasson, B. B., ve Wasson, J. B. (1989). Reading difficulties, their diagnosis and correction (6 th ed.). New Jersey: Prentice Hall, Englewood Cliffs.
• Bozkurt, E. (2011) İlköğretim 1. sınıf Türkçe ders programı görsel okuma-görsel sunu kazanımlarının ve ilk okuma yazma öğretiminde kullanılan görsellerin etkililiğinin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ
• Büyüköztürk, S. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı ( 23. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Calp, M. (2009). İlkokuma yazma öğretimi, Ankara, Nobel, Yayın Dağıtım.
• Calp, M. (2010). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Clark, R. E. ve Feldon, D. F. (2005). Five common but questionable principles of multimedia learning, In Mayer, R. (Ed.) Cambridge handbook of multimedia learning. Cambridge: Cambridge University Press.
• Çelenk, S. (2007). İlk okuma yazma programı ve öğretimi, Ankara, Maya Akademi Yayıncılık.
• Değirmenci, H. (2014). Eğitim yazılımının birinci sınıf öğrencilerinin okuma becerileri üzerindeki etkisi: Morpa kampüs uygulaması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Demirkol, N. (2012). 2. Sınıfa devam eden iki öğrencinin yazım hatalarının düzeltilmesi üzerine bir durum çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ensitüsü, Konya.
• Doyle, W. (1983). Academic work. Review of Educational Research, 53(2), 159-199.
• Ertem, İ. S. ve Özen, M. (2014). Metinleri ekrandan okumanın anlam kurma üzerine etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 24, 319-350.
• Fletcher, J. M., Lyon, G. R., Fuchs, L. S. ve Barnes, M. A. (2007). Learning disabilities: from identification to intervention. New York: Guilford Press.
• Freire, P. ve D. Macedo (1998) Okuryazarlık: sözcükleri ve dünyayı okuma, çev. S. Ayhan, Ankara: İmge.
• Gökçe-Sarıpınar, E., ve Erden G. (2010). Okuma güçlüğünde akademik beceri ve duyusal-motor işlevleri değerlendirme testlerinin kullanabilirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 25(65), 56-66.
• Gültekin, M. (2007). Dünyada ve Türkiye'de ilköğretimdeki yönelimler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 477-502.
• Güneş, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinsel yapılandırma, Ankara, Nobel Yayınları.
• Gürol, A.ve Yıldız, E. (2015) İlk okuma yazma öğretiminde bilgisayar destekli eğitimin ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin ilk okuma yazma becerilerine etkisi. International Journal of Field Education , 1(1), 1-18
• İşeri, K. (2008), Yazma Eğitimi, İçinde, Türkçe öğretimi ilke-yöntem-teknikler Editörler Doç. Dr. Süleyman Çelenk ve Dr. Atilla Tazebay, (ss. 128-158) Ankara, Maya Akademi.
• Jena, S. P. K. (2013). Learning disability: Teory to practice. New Delphy: Sage Publication
• Joshi, M., Dahlgren, M., ve Gooden, R. B. (2002). Teaching reading in an inner city school through a multisensory teaching approach. Annals of Dyslexsia, 52, 229–242.
• Keskinkılıç, K. ve Keskinkılıç, B. S. (2007). Türkçe ve ilkokuma yazma öğretimi, Ankara, Pegema Yayıncılık.
• Korkmazlar, Ü. (2003). Öğrenme bozukluğu ve özel eğitim. farklı gelişen çocuklar. (Edt.: Prof. Dr. Adnan Kulaksızoğlu), Epsilon Yayınevi, İstanbul.
• Labbo , L. D. , Sprague , L. , Montero , M. K. , & Font , G. ( 2000 ). Connecting a computer center to themes, literature and kindergarteners’ literacy needs . Reading Online , 4 (1).
• Orhan, H. G. (2007). Bilgisayar destekli öğretimin ilkokuma yazma başarısına etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Orgm (1997). Milli Eğitim Bakanlığı özel eğitim ve rehberlik hizmetleri genel müdürlüğü, 573 sayılı özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname [Çevrim-içi: http://orgm.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=608] Erişim Tarihi 25 Mayıs 2018
• Özyürek, M. (1996). Özel eğitime giriş, Karatepe Yayınları, Sayı No: 7, Ankara.
• Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M., Yılmaz, H. B. ve Ayas, C. (2013). Öğretmen ve öğrenci bakış açısıyla tablet pcve etkileşimli tahta kullanımı: Fatih projesi değerlendirmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1799-1822
• Papatğa, E. (2016). Okuduğunu anlama becerilerinin SCRATCH programı aracılığıyla geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
• Polat Hopcan, E. (2017). Özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler için kavranabilir bir mobil uygulama tasarımı, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bilgisayar Ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
• Seferoğlu Sadi, S. (2010). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı, Ankara, Pegem Akademi.
• Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi, Ankara, Anı Yayıncılık.
• Sherman, D., Kleiman, G., ve Peterson, K. (2004). Techonology and teaching children to read. http://www.ldonline.org/article/12684/ [Çevrim-içi: Erişim tarihi: 13 Mayıs 2018.
• Slocum, T. A., Street, E. M., ve Gilberts, G. (1995). A review of research and theory on the relation between oral reading rate and reading comprehension. Journal of Behavioral Education, 5 (4), 377-398
• Stanovich, K. E. (1988). Explaining the differences between the dyslexics and the garden variety poor reader: The phonological core veriable-difference model. Journal of Learning Disabilities, 21 (10), 590-604.
• Şenel, H. G. (2004). Öğretmenlerin ilk okuma-yazma öğretiminde tercih ettikleri yöntemler, İlköğretim-online, 3(2), 48-53, http://ilkogretim-online.org.tr
• Şentürk, A. (2013). Ev ödevlerinin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin ilkokuma yazma becerilerine etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Ankara.
• U.S. Department of Education. (2014). 36th annual report to congress on the implementation of the individuals with disabilities education act, 2014. Washington, D.C.: Office of Special Education and Rehabilitative Services.
• van Daal, V., & Reitsma, P. (2000). Computer-assisted learning to read and spell: Results from two pilot studies. Journal of Research in Reading, 23(2), 181-193
• Vidin, G. (2013) Bir ilkokul ikinci sınıf öğrencisinin okuma yazma öğrenmesindeki güçlüklerin ve çözümüne yönelik çalışmanın etkililiğinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Wise, B. W., Olson, R. K. ve Treiman, R.(1990). Subsyllabic units as aids in beginning readers word learningonset-rime versus post-vowelsegmentation. Journal of Experimental Child Psychology, 49,1-19
• Yaman, H. ve Dağtaş, A. (2013). Ekrandan okumanın okuduğunu anlamaya etkisi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1 (2), 64-79.
• Yangın, S. ve Sidekli, S. (2006). Okuma güçlüğü yaşayan öğrencilerin kelime tanıma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir uygulama. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 40-58.
• Yıldız, S. (2010). İlkokuma yazma öğretiminde çoklu ortam uygulamalarının okuma becerisi üzerine etkililiği, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(21), 31-63.
• Yıldız, M. ve Ateş, S. (2010). İlk okuma yazmayı farklı yöntemlerle öğrenen ilköğretim 3. sınıf öğrencilerinin yazılarının okunaklılık ve yazım hataları bakımından karşılaştırılması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), 11-30.
• Yılmaz, M. (2008) Kelime tekrar tekniğinin akıcı okuma becerilerini geliştirmeye etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar, 6(2), 323-350.
• Yüksel A. (2010). Okuma güçlüğü çeken bir öğrenicinin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma. Kuramsal Eğitimbilim. 3(1), 124-134
• Zuriff, G.E. (2000). Extra examination time for students with learning disabilities: An examination of the maximum potential thesis. Applied Measurement in Education, 13(1), 99-117.