Çocuk Destek Merkezlerinden Reşit Olarak Ayrılan Bireylerin Sosyal Hayata Uyum Süreci

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 149 - 161, 20.05.2019

Melihhan Buran

Öz

Çocuk refahı alanına ilişkin önemli bir anlayış geliştiren Çocuk Koruma Kanunu’nda belirtilen esaslar doğrultusunda hazırlanan Çocuk Destek Merkezleri Yönetmeliği ile birlikte suça sürüklenen, suç mağduru veya sokakta tehlikelerle karşı karşıya kalmış çocuklara hizmet veren Çocuk Destek Merkezleri hizmete girmiştir. Bu çalışmada suça sürüklenmesi, suç mağduru olması veya sokakta sosyal tehlikelerle karşı karşıya kalması sebebiyle haklarında bakım tedbiri veya korunma kararı verilen çocuklardan; psikososyal desteğe ihtiyaç duyduğu tespit edilenlerin, bu ihtiyaçları giderilinceye kadar geçici süre ile koruma ve bakımlarının sağlandığı, bu süre içerisinde aile, yakın çevre ve toplum ilişkilerinin düzenlenmesine yönelik çalışmaların yürütüldüğü Çocuk Destek Merkezleri ve bu kuruluşlardan reşit olmaları sebebiyle ayrılan bireyler üzerinde durulacaktır. Çocuk Destek Merkezlerinde reşit olana kadar psikosyal destek ve rehabilitasyon sürecine dahil edilen ve ilgili sosyal hizmet mevzuatı gereğinde koruma kararı uzatılması gerekli görülmediği için söz konusu sosyal rehabilitasyon süreci tamamlanamayan suça sürüklenen çocuklar sosyal hizmet müdahalesinin dışında kalabilmektedir. Buradan hareketle, bu araştırmanın amacını, suça sürüklenen ve koruma altında bulunan çocuklardan psikososyal rehabilitasyonu tamamlanmayan fakat reşit olması nedeniyle Çocuk Destek Merkezlerinde sunulan bakım ve sosyal rehabilitasyon hizmeti sonlandırılan bireylerin psikososyal özellikleri, rehabilitasyon sürecine nasıl başladıkları, bu süreçteki yaşantılarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında Çocuk Destek Merkezlerinde en az 3 ay kalmış olan 10 birey ile nitel görüşme sağlanmıştır. Yapılan görüşmelerde söz konusu bireylerin sosyal hayata uyumda çeşitli sorunlarla başa çıkmakta zorlandıkları, suç olgusundan tam manasıyla uzaklaşamadıkları ve kurum bakımı sonrası sosyal desteğe ihtiyaç duydukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

sosyal rehabilitasyon, Çocuk destek merkezi, suça sürüklenen çocuk, çocuk suçluluğu, sosyal hayat uyum, psikososyaldestek, sosyal rehabilitasyon

Kaynakça

• Akarca, M. (2017). Çocukların Ceza Hukukundaki Yeri ve Çocukların Korunması. 30/03/2019, https://www.anayasa.gov.tr/media/3626/akarca.pdf
• Arabacı, L. veTaş, G. (2017). Çocuklarda suça sürükleyen faktörler, ruhsal problemler ve hemşirelik bakımı. PsikiyatriHemşireliğiDergisi,8(2), 110-117.
• Bülbül, S. ve Doğan, S. (2016). Suça sürüklenen çocukların durumu ve çözüm önerileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 59, 31-36.
• Çoban, S. (2012). Sosyal Çevrenin Etkilerinin Çocukların Suç ve Problemli Davranışları ile İlişkileri. (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demir, A. (2017). Suça Sürüklenen Çocukların Ruhsal İşleyişlerinin Projektif Testlerle Değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• İpek, A. (2010). Suça sürüklenen çocukların okul dönemlerinin incelenmesi ve bu dönemde barındırdıkları risk faktörlerinin belirlenmesi: Ankara, İstanbul veİzmir jandarma çocuk merkezleri örneği. (Yüksek lisans tezi). Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karakuş, Ö. veTekin, H. (2012). Çocuk koruma kanunu uyarınca haklarında danışmanlık tedbiri uygulanan çocukların özelliği (Konya örneği). Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7(29), 29-44.
• Kunt, V. (2003). Çocukvesuç (Yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Polat, O. (2000). Adlıtıp.İstanbul: Der Yayınları.
• Uluğtekin, S. (1994). Çocuk mahkemeleri ve sosyal inceleme raporları. Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınevi.
• Ulusal Çocuk Mevzuatı (2013). Çocuk adalet sistemi çalışanları eğitim programı http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/3.%20ULUSAL%20%C3%87OCUK%20MEVZUATI.pdf
• Uzun, Z. (2015). Suç ve değer ilişkisi: suça sürüklenmiş çocuklar üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
• 29310 sayılı Çocuk Destek Merkezleri Yönetmeliği
• 3413 sayılı SHÇEK Kanunu