Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Farklı Öğrenme Ortamlarında Gerçekleştirdikleri Okul Dışı Etkinliklere İlişkin Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 37 - 60, 24.06.2019

Hatice Mertoğlu

Öz

Fen eğitiminde okul dışı öğrenme ortamları
önemli bir yer almaktadır. Bu çalışmada öğretmen adaylarına farklı okul dışı
öğrenme ortamlarını tanıtmak ve bu ortamlarda gerçekleştirdikleri okul dışı
etkinlikleri ile ilgili görüşlerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Nitel
araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmaya seçmeli bir ders olan “Fen
Eğitiminde Okul dışı Etkinlikler” 
dersini alan 31 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada veriler sınıf
içi öğrenci ürünleri ve araştırmacı tarafından hazırlanan ders değerlendirme
formundan elde edilmiş ve betimsel analiz yapılarak değerlendirilmiştir.

Araştırmada
elde edilen başlıca sonuçlara göre; öğretmen adayları okul dışı öğrenme
ortamlarından en çok Sancak tepe bilim merkezini beğendiklerini ifade
etmişlerdir. Etkinlik yaptıkları okul dışı öğrenme ortamları ile ilgili olarak
görerek–yaşayarak-eğlenerek ve kalıcı bir şekilde öğrenme gerçekleştirdiklerini
düşünmektedirler. Bu ortamlarda fen konularının nasıl öğrenilip öğretileceğine
dair kendi yaşantıları yoluyla deneyim sağladıklarını belirtmişlerdir. Daha
önce adını bile duymadıkları yerleri öğrendiklerini, kendileri için fen öğrenme
fırsatı yarattığını ve yeni bilgiler öğrendiklerini ifade etmişlerdir. Öğretmen
olmadan önce yaşadıkları bu deneyim sayesinde mesleki anlamda kendilerine daha
çok güven duyduklarını, mesleğe başladıklarında öğrencilerini de götürmek
istediklerini belirtmişlerdir. Öğretmen adayları ortak görüş olarak Fen
bilimleri dersi programındaki konulardan fizik ve biyoloji ile ilgili üniteleri
tercih edeceklerini belirtmişlerdir. Araştırmadan elde edilen bulguların okul
dışı etkinliklerin planlanmasına ve uygulamasına ışık tutacağı düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

fen eğitimi, okul dışı öğrenme, öğretmen adayı

Kaynakça

• Altıntaş, F. (2014). Doğa ve toprağa yönelik hazırlanan informal öğrenme ortamının ilköğretim öğrencileri üzerine etkileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Türkçe Tez]
• Atmaca, S. (2012). Derslik dışı fen etkinlikleri ve bu etkinliklere dayalı öğretimin öğretmen adayları üzerindeki etkileri (Yayınlanmamış Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. [Türkçe Tez]
• Balkan-Kıyıcı, F. ve Atabek-Yiğit, E. (2010). Sınıf duvarlarının ötesinde fen eğitimi: Rüzgâr santraline teknik gezi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 225-243. [Türkçe Makale]
• Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğrenimindeki yeri ve önemi (YayımlanmamıĢ Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Türkçe Tez]
• Bozdoğan, A. E. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim merkezlerini fen öğretimi açısından değerlendirmesi: Feza Gürsey Bilim Merkezi örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21(1): 19-41. [Türkçe Makale]
• Bransford, J. D., Brown, A. L., ve Cocking, R. R. (Ed.) (2000). How people learn: Brain, mind, experience, and school. Washington, DC: National Academy Press.
• Çavuş, R., Umdu Topsakal, Ü. ve Öztuna Kaplan, A. (2013). İnformal öğrenme ortamlarının çevre bilinci kazandırmasına ilişkin öğretmen görüşleri: Kocaeli Bilgievleri örneği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3 (1), 15-26. [Türkçe Makale]
• Dori, Y. J., & Tal, R. T. (2000). Formal and informal collaborative projects: Engaging in industry with environmental awareness. Science Education, 84, 95-113.
• Ertaş, H., Şen, A. İ. ve Parmasızoğlu, A. (2011). Sınıf dışı bilimsel etkinliklerin 9. sınıf öğrencilerinin enerji konusunu günlük hayatla ilişkilendirme düzeyine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(2), 178-198. [Türkçe Makale]
• Gerber, B.L., & Marek, A. (2001). Relationships among informal learning environments, teaching procedures and scientific reasoning ability. International Journal of Science Education, 23(5), 535-549.
• Karademir, E. (2013). Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Fen ve Teknoloji Dersi Kapsamında Okul Dışı Öğrenme Etkinliklerini Gerçekleştirme Amaçlarının Planlanmış Davranış Teorisi Yoluyla Belirlenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. [Türkçe Tez]
• Kulalıgil, A. (2016). Sınıf dışı öğrenme ortamlarında gerçekleşen öğretim uygulamalarının 5. sınıf fen bilimleri dersinde öğrencilerinin akademik başarı, yaratıcılık ve motivasyonlarına etkisi (Master's thesis, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü). [Türkçe Tez]
• Melber, L.M. (2006). Informal Science Education: Where we were…, where should we go?. Science Activities, 43(2), 3-4.
• Nichols, D.R. (1982). Outdoor educators: The need to become credible. Journal of Environmental Education, 14(1), 1-3.
• Rillo, T.J. (1985). Outdoor Education: Beyond the Classroom Walls. Bloomington, IN: Phi Delta Kappa Foundation.
• Sarıoğlan, A. B., & Küçüközer, H. Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Okul Dışı Öğrenme Ortamları ile İlgili Görüşlerinin Araştırılması İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi (İAD) Journal of Research in Informal Environments (JRINEN) Volume/Cilt (Issue/Sayı) 2 (1), 1-15[Türkçe Makale]
• Sontay, G., Tutar, M., & Karamustafaoğlu, O. (2016). “Okul Dışı Öğrenme Ortamları ile Fen Öğretimi" Hakkında Öğrenci Görüşleri: Planetaryum Gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 1-24. [Türkçe Makale]
• Şeyihoğlu, A., Uzunöz, A. (2012). Örnekleri İle Okul Dışı öğretim Faaliyetleri. Abdulkadir Uzunöz, Ayşegül Şeyihoğlu, Yavuz Akbaş, Ebru Gençtürk (Ed.) Doğa Eğitimi Ders Dışı Öğretim Faaliyetlerine Örnek içinde (s. 1). Ankara: Anı Yayıncılık. [Türkçe Kitap]
• Laçin Şimşek, C. (2011). Okul dışı öğrenme ortamları ve fen eğitimi. C. Laçin-Şimşek (Editör), Fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları (1. Baskı.), 1-23. [Türkçe Kitap]
• Türkmen, H. (2010) İnformal (Sınıf-Dışı) Fen Bilgisi Eğitimine Tarihsel Bakış ve Eğitimimize Entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt:03 No:39 Syf: 46-59 http://egitim.cu.edu.tr/efdergi [Türkçe Makale]
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık. [Türkçe Kitap]