Konaklama ve Seyahat İşletmelerinde Yaşanan Etik Sorunlar Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Cilt 17 Etik Özel Sayı, 1 - 11, 25.12.2018

Atınç Olcay Burçin Özkan Mehmet Fatih Göçebeler

https://doi.org/10.21547/jss.462929

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı, konaklama ve seyahat
işletmelerinde yaşanan etik sorunların belirlenmesi; ahlak ve etik
kavramlarının tanımlanması ve turizm işletmelerinde etik kuralların neler
olduğunun ortaya konulmasıdır. Bu kapsamda etik kavramı ve etik türlerine
değinilmiş; söz konusu işletmelerde meydana gelen etik sorunlar ele alınmıştır.
Etik, turizm sektörü açısından oldukça önemli bir konudur. Turizm sektörü
bünyesinde yer alan konaklama ve seyahat işletmeleri turizmin faaliyet
alanlarıdır. Seyahat işletmeleri insanlara seyahate çıkmadan önce yardımcı olan
işletmelerdir. Bu bağlamda, müşterisine gidilen destinasyon hakkında aslında
var olmayan bir ürünün var olduğunu söyleyen bir seyahat işletmesi çalışanı bu
etik dışı davranışı nedeniyle, müşterisinin söz konusu acentayı bir daha tercih
etmemesine neden olmaktadır. Konaklama işletmelerinde ise müşteri ile işletme
personelinin uzun saatler boyunca bir arada bulunmaları ve müşterilerin can ve
mal güvenliğinin konaklama işletmesinin sorumluluğunda olması gibi nedenlerden
dolayı, turizm etik olarak incelenmesi gereken bir alandır. Bu çalışmada ilgili
alanyazın taraması yapılmış, araştırmacıların sektör tecrübelerinden
yararlanılmış ve konuyla ilgili yapılmış önceki çalışmalara yer verilmiştir. Araştırmanın
sonucunda en fazla göze çarpan etik sorunların; aldatıcı ve yanıltıcı
nitelikteki haberler, fazla rezervasyon, çalışanlarla ilgili sorunlar ve cinsel
sorunlar olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda söz
konusu işletme yöneticilerine ve turizm eğitimi veren kurumlara çeşitli
önerilerde bulunulmuştur.  

Anahtar Kelimeler

Konaklama ve Seyahat İşletmeleri, Turizm, Etik, Etik Sorunlar

Konaklama ve Seyahat İşletmelerinde Yaşanan Etik Sorunlar Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme

Öz

Bu çalışmanın amacı, konaklama ve seyahat işletmelerinde yaşanan
etik sorunların belirlenmesi; ahlak ve etik kavramlarının tanımlanması ve
turizm işletmelerinde etik kuralların neler olduğunun ortaya konulmasıdır. Bu
kapsamda etik kavramı ve etik türlerine değinilmiş; söz konusu işletmelerde
meydana gelen etik sorunlar ele alınmıştır. Etik, turizm sektörü açısından
oldukça önemli bir konudur. Turizm sektörü bünyesinde yer alan konaklama ve
seyahat işletmeleri turizmin faaliyet alanlarıdır. Seyahat işletmeleri insanlara
seyahate çıkmadan önce yardımcı olan işletmelerdir. Bu bağlamda, müşterisine
gidilen destinasyon hakkında aslında var olmayan bir ürünün var olduğunu
söyleyen bir seyahat işletmesi çalışanı bu etik dışı davranışı nedeniyle,
müşterisinin söz konusu acentayı bir daha tercih etmemesine neden olmaktadır.
Konaklama işletmelerinde ise müşteri ile işletme personelinin uzun saatler
boyunca bir arada bulunmaları ve müşterilerin can ve mal güvenliğinin konaklama
işletmesinin sorumluluğunda olması gibi nedenlerden dolayı, turizm etik olarak
incelenmesi gereken bir alandır. Bu çalışmada ilgili alanyazın taraması
yapılmış, araştırmacıların sektör tecrübelerinden yararlanılmış ve konuyla
ilgili yapılmış önceki çalışmalara yer verilmiştir. Araştırmanın sonucunda en
fazla göze çarpan etik sorunların; aldatıcı ve yanıltıcı nitelikteki haberler,
fazla rezervasyon, çalışanlarla ilgili sorunlar ve cinsel sorunlar olduğu
görülmektedir. Bu doğrultuda söz konusu işletme
yöneticilerine ve turizm eğitimi veren kurumlara çeşitli önerilerde
bulunulmuştur.  

Anahtar Kelimeler

Konaklama ve Seyahat İşletmeleri, Turizm, Etik, Etik Sorunlar

Kaynakça

• Akova O. & Çalık İ. (2008). Turizm eğitimi alan öğrencilerin etik algılamaları üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 1-13.
• Akyol, B. (2010). Seyahat acentalarinda çalışan personeli etik dışı davranışa yönelten faktörler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın
• Altuğ, N. & Güler, E. G. (2003). Pazarlama etiği: hizmet pazarlamasında karşılaşılan etik sorunlar ve malların pazarlamasından farklılıkları. I. Türkiye Uluslararası İş ve Meslek Ahlakı Kongresi Bildirileri, Ankara, 321-327.
• Aydın, E., Şimşek, A. & Çilesiz E. (2016). Potansiyel iş gücü olarak turizm öğrencilerinin etik eğilimlerinin belirlenmesi: Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesine yönelik bir uygulama. Turizm ve Araştırma Dergisi, 5,(2), 20-42.
• Demirçivi, B. M. (2013). Turizmde küresel etik kodları: seyahat acentesi yönetici görüşlerinin değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Ekiztepe, B. (2011). Konaklama işletmelerinde etik iklimi, örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık ilişkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla
• Karayiğit, Ç. (2004). Beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışanların etik davranışları üzerine bir uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
• Kılınç, İ. (2000). İş etiği kapsamında otel yöneticilerinin çalışanlara karşı etik sorumlulukarının İzmir’de turizm işletmeciliği ve otelcilik öğrenimi gören öğrencilerin bakış açıları ile değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 94-104.
• Kozak, M. Akoğlan & Güçlü, H. (2006). Turizmde etik (kavramlar, ilkeler, standartlar). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Lee, Yee-Sum Lousia & Tsang, K.F. Nelson. (2013). Perceptıons Of Tourısm And Hotel Management Students On Ethics İn The Workplace. Journal Of Teaching İn Travel & Tourısm, 13(3), 228-250.
• Ma, C. Fangying; Ma, S. Wei; Wu, Liyun & Ma Ma, Ming. (2013). İnfluence of empirical work on the job-related ethics of hotel ınterns: a case study of students in mainland China. Journal Of Hospitality & Tourism Education, 25(2), 57-66.
• Menekşe, R. (2007). Ankara’da faaliyet gösteren a grubu seyahat acentalarında çalışmakta olan personelin tüketiciye karşı etik davranışları algılama düzeyleri üzerine ampirik bir araştırma, (Yayımlanmamaış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Menekşe, R. (2008). Ankara’da faaliyet gösteren a grubu seyahat acentalarında çalışmakta olan personelin tüketiciye karşı etik davranışlarını algılama düzeyleri üzerine ampirik bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 83-117.
• Meriç, S. (2013). Girişimcilik potansiyeli ile etik algı arasındaki ilişki: akçakoca turizm işletmeciliği ve otelcilik yüksekokulu örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce
• Olcay A. & Sürme M. (2015). Turizm işletmelerinde yönetici ve işgören etik davranışlarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 1114- 1131.
• Öncel, A. (2010). Turistik bölgelerde hava limanlarında görevli güvenlik personelinin etik kuralları algılama biçimlerinin değerlendirilmesi (İstanbul ve Antalya örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya
• Pieper, A. (1999). Etiğe giriş (Çev. V. Atayman & G. Sezer) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sarıışık, M., Akova, O. & Çontu, M. (2006). Otel yöneticilerinin etik politika ve yöntemlere yaklaşımları üzerine ampirik bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), 22-34.
• Sökmen, A. & Tarakçıoğlu, S. (2004). Yönetici etik davranışlarının değerlendirilmesinde cinsiyet faktörü: Ankara’daki otel işletmelerinin sınır departmanlarında amprik bir araştırma. I. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi, 15-16 Nisan 2004, Balıkesir, 216-250.
• Sroka, W. & Lörinczy, M. (2015). The perception of ethics in business: analysis of research results. Precedia Economics and Finance, 34, 156-163. Şahin, B. (2011). Seyahat acentalarının pazarlama faaliyetlerinde etik karar verme süreci: İstanbul örnegi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir
• Şener, B. (1997). Modern otel işletmelerinde yönetim ve organizasyon. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Tarakçıoğlu, S. (2003). Yönetici etik davranışlarının değerlendirilmesinde cinsiyet faktörü: Ankara’daki otel işletmelerinin sınır departmanlarında amprik bir araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitimi Fakültesi Dergisi, 2, 180-219.
• Torun, M. K. (2013). Turizm alanında lisans ve önlisans eğitimi veren kurumlarda etik iklimin kuruma güven üzerindeki etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce
• Tsalikis J. & Fritzsche D. J. (1989). Business ethics: a literature review with a focus on marketing ethics. Journal Of Business Ethics, 8, 695-743.Uçkun, G, Uçkun, S, & Latif, H. (2004). Turizmde etik, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Velasquez, M. G. (2002). Business ethics: conceptsand cases. New Jersey: Brentice Hall.
• Yarcan, Ş. (2007). Profesyonel Turist Rehberliğinde Mesleki Etik Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(1), 33-44.
• Yeung, S. (2004), Hospitality ethics curriculum: an ındustry perspective. International Journal Of Contemporary Hospitality Management, 16(4), 253-262. Yılmazer, A. & Bahadır, İ. (2011). Otel işletmelerinde önbüro çalışanlarının etik algılamalarına yönelik bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 21-40.
• Wong, K. C. Simon. (1998). Staff job_related ethics of hotel employees in hong kong. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 10(3), 107-115.
• Aslan, A. & Kozak, M. (2008). Turizmde gelişme ve etik sorunları: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma, https://www.researchgate.net/publication/26498611_TURIZMDE_GELISME_VE_ETIK_SORUNLARI_UNIVERSITE_OGRENCILERI_UZERINE_BIR_ARASTIRMA Erişim Tarihi: 01/06/2018
• http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/67523/34983/tgs_06-turizm_sekt%C3%B6r%C3%BCnde_etik.pdf Erişim Tarihi: 01/06/2018
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b0ea6c2869ec7.86806134 Erişim Tarihi: 01/06/2018
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b33fbbccd0555.14547932 Erişim Tarihi: 28/06/2018