Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılığı ve Zihinsel Dayanıklılık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 10 - 24, 30.06.2019

Gönül Tekkurşun Demir Anıl Türkeli

https://doi.org/10.25307/jssr.505941

Cited By: 31

Öz

Bu araştırmanın amacı; spor
bilimleri fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin egzersiz bağımlılığı ve
zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından
incelenmesidir. Nicel araştırma modeline göre tasarlanan bu araştırmada,
ilişkisel tarama yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmada 248 katılımcı yer
almıştır. Katılımcılara “Kişisel Bilgi Formu”, “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği”
(EBÖ) ile “Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri” (SZDE) uygulanmıştır. Verilerin
analizinde t-testi, One Way ANOVA, Post Hoc test istatistikleri testleri ve
Pearson Korelasyon testinden yararlanılmıştır. Elde edilen araştırma
bulgularına göre, katılımcıların genel egzersiz bağımlılığı düzeylerinin risk
grubunda olduğu ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin orta düzeyin üzerinde
olduğu saptanmıştır. Araştırmada; “Aşırı Odaklanma ve Duygu Değişimi”,
“Bireysel-Sosyal İhtiyaçların Ertelenmesi ve Çatışma”, “Tolerans Gelişimi ve
Tutku” alt boyutları ile “Güven” alt boyutu arasında pozitif yönde yüksek
düzeyde; “Aşırı Odaklanma ve Duygu Değişimi”, “Bireysel-Sosyal İhtiyaçların
Ertelenmesi ve Çatışma”, “Tolerans Gelişimi ve Tutku” alt boyutları ile
“Devamlılık” alt boyutu arasında negatif yönde orta düzeyde; “Aşırı Odaklanma
ve Duygu Değişimi”, “Bireysel-Sosyal İhtiyaçların Ertelenmesi ve Çatışma”,
“Tolerans Gelişimi ve Tutku” alt boyutları ile “Kontrol” alt boyutu arasında
negatif yönde orta düzeyde anlamlı farklılık saptanmıştır. Sonuç olarak,
egzersiz bağımlılığı ile zihinsel dayanıklılık ölçekleri arasında anlamlı
ilişki tespit edilmiştir. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz
bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin yaş, bölüm, aylık gelirlerine
göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı; katılımcıların egzersiz bağımlılığı düzeyinin
cinsiyet, sınıf, düzenli spor yapma durumuna göre farklılaştığı saptanmıştır.
Katılımcıların zihinsel dayanıklılık düzeyinin ise cinsiyet, sınıfa göre
farklılaştığı fakat düzenli spor yapma durumuna göre anlamlı farklılık
göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

egzersiz, bağımlılık, egzersiz bağımlılığı, zihinsel dayanıklılık

Examination of Exercise Addiction and Mental Strength Levels of Students of Sport Sciences Faculty

Öz

This study aims to examine
the exercise addiction and mental strength levels of students at the Sports
Sciences Faculty, according to various variables. In this study designed
according to quantitative research model, relational survey method was used.
There were 248 participants in the study. "Personal Information
Form", "Exercise Addiction Scale" (EAS) and "Mental
Strength in Sport Inventory" (MSSI) were applied to the participants.
T-test, One Way ANOVA, Post Hoc test statistics tests and Pearson Correlation
test were used for data analysis. According to research findings, it was found
that participants’ general exercise addiction levels were in the risk group and
their mental strength levels were above the middle level. In the research, a
high positively significant difference was found between the sub-dimensions of
"too much focus and emotion change", "postponement of
individual-social needs and conflict", "tolerance development"
and "passion”, and 
"trust" sub-dimension; a moderate negatively significant
difference was found between the sub-dimensions of "too much focus and
emotion change", "postponement of individual-social needs and
conflict", "tolerance development" and "passion”,
"continuity" sub-dimension; a moderate negatively significant difference
was found between the sub-dimensions of "too much focus and emotion
change", "postponement of individual-social needs and conflict",
"tolerance development" and "passion”, and "control"
sub-dimension. Consequently, a significant relationship was found between
exercise addiction and mental strength levels. The level of exercise dependence
and mental resilience levels of the students of the sports sciences faculty did
not differ significantly according to their age, department and monthly income;
According to women, when the first class participants postpone their individual
needs for exercise and they cannot wait more to do exercise, the risk of
exercise addiction is higher with the 1st class participants giving themselves
to exercise when they feel bad compared to 2nd grade and they recovered
physically faster. It was concluded that the participants’ mental strength
level differed according to gender and class, but there was no significant
difference in terms of doing regular sports.

Anahtar Kelimeler

Exercise, addiction, exercise addiction, mental strength

Kaynakça

• Adams, J., ve Kirkby, R. J. (2002). Excessive exercise as an addiction: A review. Addiction Research and Theory, 10, 415-437.
• Adams, J. M., Miller, T. W., & Kraus, R. F. (2003). Exercise dependence: diagnostic and therapeutic issues for patients in psychotherapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 33(2), 93-107.
• Adams, J. (2009). Understanding exercise dependence. Journal of Contemporary Psychotherapy, 39(4), 231-240.
• Altıntaş, A., ve Bayar Koruç, P. (2016). Sporda zihinsel dayanıklılık envanteri’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi (SZDE). Spor Bilimleri Dergisi, 27(4), 163-171.
• Atroszko, P. A., Andreassen, C. S., Griffiths, M. D., & Pallesen, S. (2016). Study addiction: A cross-cultural longitudinal study examining temporal stability and predictors of its changes. Journal of behavioral addictions, 5(2), 357-362.
• Bavlı, Ö., Kozanoğlu, M. E., ve Doğanay, A. (2011). Düzenli egzersize katılımın egzersiz bağımlılığı üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 150-153.
• Bingöl, E. (2015). Farklı branşlardaki sporcuların egzersiz bağımlılık ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilimdalı, Muğla.
• Bootan, J. S. (2018). Kickboks, Taekwondo ve Muay Thai Sporcularının Egzersiz Bağımlılığının Araştırılması,Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Elazığ.
• Cicioğlu, H. İ., Tekkurşun Demir, G., Bulğay, C., ve Çetin, E. (2019). Elit Düzeyde Sporcular ile Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılığı Düzeyleri, Bağımlılık Dergisi, 20(1), 1-5.
• Crust, L. (2008). A review and conceptual reexamination of mental toughness: Implications for future researchers. Personality and Individual Differences, 45, 576-583.
• Crust, L. (2009). The relationship between mental toughness and affect intensity. Personality and Individual Differences, 47(8), 959-963.
• Crust, L., Earle, K., Perry, J., Earle, F., Clough, A., & Clough, P. J. (2014). Mental toughness in higher education: Relationships with achievement and progression in first-year university sports students. Personality and Individual Differences, 69, 87-91.
• Farrokhi, A., Kashani, V. & Motasharei, E. (2011). Comparison of mental toughness of contact and non-contact men and women athletes in different skill levels. Semi-Annually Motor Behavior (Research on Sport Science), 3(8), 71-86.
• Findlay, L. C., & Bowker, A. (2009). The link between competitive sport participation and self-concept in early adolescence: A consideration of gender and sport orientation. Journal of youth and adolescence, 38(1), 29-40.
• Garmezy, N. (1991). Resilience and vulnerability to adverse developmental outcomes associated with poverty, American Behavioral Scientist, 34, 416-430.
• Hailey, B. J., & Bailey, L. A. (1982). Negative addiction in runners: A quantitative aproach, Journal of Sport Behavior, 5, 150-154.
• Haskell, W. L., & Kiernan, M. (2000). Methodological issues in measuring physical activity and physical fitness when evaluating the role of dietary supplements for physically active people. American Journal of Clinical Nutrition, 72(2), 541-550.
• Hausenblas H. A. & Downs, D. S. (2002). Relationship among sex, imagery, and exercise dependence symptoms. Psychology of Addictive Behaviours, 16(2), 169-172.
• Hausenblas, H. A., & Fallon, E. A., (2002) Relationship among body image, exercise behavior, and exercise dependence symptoms, Inc. Int J Eat Disord, 32, 179–185.
• Jones, G., Hanton, S. & Connaughton, D. (2007). A framework of mental toughness in the world’s best performers. The Sport Psychologist, 21(2), 243-264.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kurtay, M. (2018). Gelişim Liglerinde Oynayan Futbolcuların Zihinsel Dayanıklılık Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hareket ve Antrenman Bilimleri Anabilim Dalı, Antalya.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş., ve Çokluk, Ö. (2007). Sosyal Bilimler için İstatistik (İkinci Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths, Academy of Management Executive, 16(1), 57-72.
• Luthar, S.S, Cichetti, D. & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71, 543- 562.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56, 227-238.
• Marchant, D. C., Polman, R. C., Clough, P. J., Jackson, J. G., Levy, A. R., & Nicholls, A. R. (2009). Mental toughness: Managerial and age differences. Journal of Managerial Psychology, 24(5), 428-437.
• Masum, R. (2014). A mixed method analysis of mental toughness in elite and sub-elite male and female tennis players in Pakistan. Advances in Social Sciences Research Journal, 1, 110-122.
• Moralı, S., & Tiryaki, Ş. (1990). Genç Sporcularda Yarışma Performans Kaygısı ve Bu Kaygı İle Başa Çıkma Davranışlarının Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri 1. Ulusal Sempozyumu, Ankara.
• Nicholls, A. R., Polman, R., Levy, A., & Backhouse, S. H. (2009). Mental toughness in sport: Achievement level, gender, age, experience and sport type differences. Personality and Individual Differences, 47, 73–75.
• Orhan, S. (2018). Bireysel Sporcular ve Takım Sporcularında Duygusal Zeka ve Zihinsel Dayanıklılık İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, İstanbul.
• Özer, K. (2013). Fiziksel uygunluk (4. Baskı). Ankara: Nobel.
• Özgüven, İ. E. (2004). Görüşme ilke ve teknikleri. Ankara: Pegem.
• Pierce, E. F, Rohaly, K. A., & Fritchley, B. (1997). Sex differences on exercise dependence for men and women in a marathon road race. Percept Motor Skills, 84, 991-994.
• Sadıq, B. J. (2018). Investigation of the exercise dependence of Athlets' Kick Boxing, Taekwondo and Muay Thai. Fırat University, Institute of Health Sciences Department of Physıcal Education and Sports Master Thesis.
• Sheard, M. (2013). Mental Toughness: The Mindset Behind Sporting Achievement. Second Edition, Hove, East Sussex: Routledge.
• Tekkurşun-Demir, G., Hazar, Z., ve Cicioğlu, H. İ. (2018). Egzersiz bağımlılığı ölçeği (EBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 865-874.
• Vardar, E. (2012). Exercise Dependence. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Edirne Arşiv Kaynak Tarama Dergisi (Archives Medical Review Journal), 21(3), 163-173.
• Vardar, E., Vardar, S. A., Toksöz, İ., ve Süt, N. (2012). Egzersiz bağımlılığı ve psikopatolojik özelliklerinin değerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 51-57.
• Veale, D. (1995). Does Primary Exercise Dependence Really Exist? In: Exercise Addiction: Motivation for Participation in Sport and Exercise. J Annett, B Cripps, H. Steinberg, Leicester, UK:, British Psychological Society, 1-5.
• Wilmore, J. H. & Costill, D. L. (1994). Physiology of Sport and Exercise. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., ve Gülşen, D. B. A. (2018). Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 992-999.
• Yazıcı, A. (2016). Profesyonel Basketbol Oyuncularında Zihinsel Dayanıklılık ve Duygusal Zekânın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• Yeltepe, H. (2005). Egzersiz Bağımlılığının Tanımlanması ve “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21” in Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışmasının Yapılması, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, İ., Yıldırım, Y., Ersöz, Y., Işık, Ö., Saraçlı, S., Karagöz, Ş., ve Yağmur, R. (2017). Egzersiz bağımlılığı, yeme tutum ve davranışları ilişkisi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 43-54.
• Zırhlıoğlu, G. (2011). Egzersiz bağımlılığının egzersiz davranış parametrelerine göre incelenmesi: Van il örneği, e-Journal of New World Sciences Academy, 6(4), 214-222.
• Zmijewski, C. F., & Howard, M. O. (2003). Exercise dependence and attitudes toward eating among young adults. Eating Behaviors, 4(2), 181-195.