Karrāmiya and the Concept of Faith

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 1, 14 - 37, 30.06.2018

Mehmet Kenan Şahin

https://doi.org/10.18317/kaderdergi.420243

Öz

This study aims to analyze the concept of faith focusing on the Karrāmiya in Khurasan, which was pioneered by Muhammad b. Karrām (190/805-255/868). The Karrāmiya claimed that one’s (public) testimony of faith is enough to be considered a Muslim as opposed to those who held that there is a relationship between faith and actions and argued for the assent (taṣdīq) of faith at the heart. The Karrāmīs were criticized because, according to their opponents, they seem to accept hypocrites as Muslims and separate faith from deeds. The sources of the Karrāmiya are scarce and therefore we have to build their views based on heresiographical works. When the concept of faith is taken into account in the context of the Qur'an, it has different aspects. The Qur’an mentions the concept of faith within the contexts of will (irāda), knowledge (‘ilm), assent (taṣdīq), the unseen (al-ghayb), and deeds (‘amal). Although the Karrāmīs did not seem to make emphases on those aspects of faith, we do not have reliable sources suggesting that they denied those Qur’anic aspects. We will shed some light on the Karrāmīs’ view of faith in this study. 

Anahtar Kelimeler

Kalam, The Karramiyyah, Faith, Knowledge, Confession, Attestation

Kerrâmiyye ve İman Kavramı

Öz

Bu makalenin amacı Horasan’da Muhammed b. Kerrâm (190/805-255/868)’ın öncülüğünde ortaya çıkan Kerrâmiyye mezhebinin iman tanımını dînî temelleri bakımından tahlil etmektir. Kerrâmiyye, imanı amele indirgeyen ve imanda kalp ile tasdiki imanın gerçekleşmesi için asli unsur sayan anlayışlara karşılık iman tanımında salt sözlü beyana yer vermiştir. Böylelikle de münafığın imanını geçerli saydıkları ve ameli imandan dışladıkları varsayılmış ve bu gerekçeyle de birçok kelâm âlimi tarafından eleştirilmiştir. Kerrâmîlerin iman teolojisine ilişkin bilgilerimizin kaynağının bizzat onlara ait eserler olmaması ve onlara ilişkin bilgilerin ancak muhaliflerinin eserlerinden öğrenilme imkânı olması Kerrâmiyye’nin imanın dil ile ikrar olduğu tezinin tam olarak anlaşılmasını güçleştirmiştir. Kur’ân’ı Kerim bağlamında iman kavramı ele alındığında imanın Kerrâmîlere isnad edilen iman doktrinlerinde anlaşıldığı şekliyle salt ikrârdan ibaret tek bir yönünden söz edilemeyeceği imanın sözle beyanının dışında ilgi, irade, bilgi, tasdik, gayb ve amel gibi yönlerinin de olduğu, Kerrâmiyye’nin de esasında iman tanımında bu unsurlara yer vermemekle birlikte imanın bu yönlerini inkâr ettiklerine dair güvenilir bir bilgiye ulaşılamamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kerrâmiyye, İman, bilgi, ikrar, tasdik

Kaynakça

• KaynakçaBağdâdî, Abdülkâhir, Mezhepler Arasındaki Farklar (çev. Ethem Ruhi Fığlalı), Ankara, 2007.Eş'ari, Makalatü'l-İslâmiyyin ve ihtilafü'l-musallin, tahk.: Muhammed Muhyiddin Abdülhamid, Mektebetü'n-Nehda’l-Mısriyye, Kahire 1950.Kutlu, Sönmez, “Kerramiyye”, TDV İslam Ansiklopedisi, Ankara 2002el-Mâtürîdî, Te’vilâtü’l-Kur’ân (Thk. Ahmet Vanlıoğlu), Mîzân Yayınevi, İstanbul, 2008er-Râzî, Fahreddin, Tefsîr-i Kebîr Mefâtîhu’l-gayb (çev. Suat Yıldırım, Lütfullah Cebeci, Sadık Kılıç, C. Sadık Doğru), I-XXIII, Akçağ Yay., Ankara, 1988es-Sem'ânî, el-Ensâb, Beyrut 1988Şehristânî, İslam Mezhepleri (çev. Mustafa Öz), İstanbul, 2005.