Yaralıgöz (Kastamonu) Eğitim ve Gözlem Ormanı’nın Florası ve Botanik Turizm Potansiyeli

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 1, 116 - 136, 27.03.2019

Mustafa Karaköse Salih Terzioğlu

https://doi.org/10.17475/kastorman.543547

Cited By: 6

Öz

Çalışmanın amacı: Bu çalışmada, Yaralıgöz Eğitim ve Gözlem Ormanı’nın florasının belirlenmesi ve botanik turizm açısından potansiyelinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.

Çalışma alanı: Çalışma alanı Kastamonu Bölge Müdürlüğü’ne ait dört orman planlama birimi (Devrekani, Tezcan, Şeyhşaban ve Karacakaya) sınırları içerisinde kalan Yaralıgöz Eğitim ve Gözlem Ormanı’dır. Yaralıgöz Eğitim ve Gözlem Ormanı, bitki coğrafyası açısından Avrupa-Sibirya ile İran-Turan floristik alanları arasındaki geçiş zonunda konumlanmaktadır.

Materyal ve Metod: Bu araştırma bir flora çalışması olup, materyalini 2011-2012 yılları arasında yapılan arazi çalışmaları sonucu toplanan damarlı bitkiler oluşturmaktadır.

Sonuçlar: Bu çalışma ile, 374 damarlı bitki tespit edilmiştir. Pteridophyta bölümü 6 takson, Pinidae alt-sınıfı 7 takson ve Magnoliidae alt-sınıfı ise 361 takson ile temsil edilmektedir. Çalışma alanında en geniş familya Asteraceae (45; %12.1) olup bunu Lamiaceae (35; %9.3), Rosaceae ve Fabaceae (27; %7.2) familyaları takip etmektedir. Çalışma alanında tespit edilen bitki taksonlarından 190’ının fitocoğrafik bölgesi belirlenmiş ve bir bütün olarak değerlendirildiğinde Avrupa-Sibirya 144 (%38.7), İran-Turan 24 (%6.4) ve Akdeniz ise 22 (%5.9) taksona sahiptir. Raunkier’in hayat formlarına göre Hemikriptofitler %50.7, Fanerofitler %15.7 ve Kriptofitler ise %14.9 ile en sık görülen bitki formlarıdır.

Önemli vurgular: Çalışma sonucunda 23’ü endemik, 1’i nadir olmak üzere 24 tane tehlike altında olan bitki taksonu tespit edilmiştir. Bu endemik türlerden Acer hyrcanum subsp. keckianum ve Avrupa ladini taksonları için yeni yayılış alanları tespit edilmiştir. Birçok karakteristik bitki türünün varlığı nedeniyle, Yaralıgöz Eiğitim ve Gözlem Ormanı’nın önemli bir botanik turizm potansiyeline sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekoturizm, Flora, Endemik, Bitkisel Biyoçeşitlilik, Türkiye, Yaralıgöz Dağı

Flora and Botanic Tourism Potential of Yaralıgöz (Kastamonu) Education and Observation Forest

Öz

Aim of Study: In this study, it was aimed to identify the flora of Yaralıgöz Education and Observation Forest and revealing its potential in terms of botanic tourism.

Area of study: The study area is the Yaralıgöz Education and Observation Forest, which is within the boundaries of four forest planning units (Devrekani, Tezcan, Şeyhşaban and Karacakaya) belonging to the Kastamonu Regional Directorate. Yaralıgöz Education and Observation Forest is located in the transitional zone between the Euxine province of Euro-Siberian and Irano-Turanian floristic areas in terms of plant geography.

Material and Methods: This research is a flora study and the materials of this stııdy included plant specimens collected from Yaralıgöz Mountainbetween 2011 and 2012.

Main Results: With this study, 374 vascular plant taxa were identified. Pteridophyta section were represented by 6 taxa, Pinidae sub-class by 7 taxa, and Magnoliidae subclass by 361 taxa. The largest family was Asteraceae (45; 12.1%), followed by Lamiaceae (35; 9.3%), Rosaceae and Fabaceae (27; 7.2%). The phytogeographic regions of 190 taxa represented in the study area are as follows: Euro-Siberian 144 (38.7%), Irano-Turanian 24 (6.4%) and Mediterranean 22 (5.9%). Raunkiaer’s life forms showed that Hemicryptophytes with 50.7% Phanerophytes with 15.7% and Cryptophytes with 14.9% were the most frequent life forms.

Highlights: Twenty-three endemic and one rare plant taxa were identified. In addition, new distribution areas were determined for the endemic taxon Acer hyrcanum subsp. keckianum and European spruce. Because of the presence of many characteristic plant species, Yaralıgöz Education and Observation Forest has been identified to have an important botanic tourism potential.

Anahtar Kelimeler

Ecotourism, Flora, Endemic, Plant Biodiversity, Turkey, Yaralıgöz Mountain

Kaynakça

• Aklıbaşında, M., Bulut, Y. & Külekçi, E. A. (2012). Aladağlar’da (Kayseri-Yahyalı) Yetişen Doğal Bitkilerin Flora Turizmi Açısından Değerlendirilmesi, KSÜ, Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 8-15.
• Anonymous (2018). Botanic tourism. http://www.kulturturizm.gov.tr/EN-99217/activities.html
• Avcı, M. (2005). Diversity and endemism in Turkey’s vegetation, Coğrafya Dergisi, 13, 27-55.
• Baysal, M. (2008). The vascular plants of the Çangal forests (Sinop- Ayancik), Phd, A.U., Graduate School of Natural and Applied Sciences, Ankara.
• Bonnier, G. (1912-1934). Flora Compléte Illustrée en Couleurs de France Suisse et Belgique, Neuchatel, Paris, Bruxelles, v. 1-5.
• Cain, S.A. (1950). Life-forms and phytoclimate. The Botanical Review, 16(1), 1-32.
• Christenhusz, M.J.M. & Byng, J.W. (2016). The number of known plants species in the world and its annual increase. Phytotaxa, 261(3), 201-217.
• Christenhusz, M.J.M., Zhang, X.C., Schneider, H. (2011a). A linear sequence of extant families and genera of lycophytes and fern, Phytotaxa, 19, 7-54.
• Christenhusz, M.J.M., Reveal, J.L., Farjon, A. Gardner, M.F., Mill, R.R. & Chase, M.W. (2011b.) A new classification and linear sequence of extant Gymnosperms, Phytotaxa, 19, 55-70.
• Davis, P.H., Harper, P.C. & Hedge, I.C. (1971). Plant Life of South-West Asia, The Botanical Society of Edinburgh.
• Davis, P.H. (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. I-IX, University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R. & Tan, K. (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. X, Supplement, University Press, Edinburgh.
• Ekim, T. (2002). Türsab Botanik Semineri Notları. Türsab Ar-Ge Departmanı.
• Eminağaoğlu, Ö. & Anşin, R. (2004). Flora of the Karagöl-Sahara National Park (Artvin) and Its Environs. Turkish Journal of Botany, 28(6), 557-590.
• Eminağaoğlu, Ö. & Akyıldırım B., H. (2015). Artvin’in Genel Tanıtımı, s: 1-24. Şu eserde: Eminağaoğlu, Ö. (Ed.), Artvin’in Doğal Bitkileri, İstanbul: Promat.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. & Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands and Suppl. Vol. XI, Edinburgh Univ. Press.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (eds.). (2012). Turkish Plant List (Vascular Plants), NGBB ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Irmak, M. A. & Yılmaz, H. (2011). Determination of perception of flora tourism via questionnaire surveys. Biological Diversity and Conservation, 4(1), 99-106.
• Kanoğlu, E. (2002). Flora of Abana (Kastamonu) and its environments, Master's thesis, K.T.U., Graduate School of Natural and Applied Sciences, Trabzon.
• Karaburç, İ. (2006). Oyrak pass and its environment's flora, Master's thesis, G.Ü., Graduate School of Natural and Applied Sciences, Ankara.
• Karaköse, M. (2015). Flora, vegetation and classification of habitats of Yaraligöz education and observation forest (Kastamonu) and Finike forest planning unit (Antalya), Phd thesis, K.T.U., Graduate School of Natural and Applied Sciences, Trabzon.
• Ketenoğlu, O. & Güney, K. (1997). Batı Küre Dağları (Kastamonu-İnebolu-Cide) Florasına Katkılar, Ot Sistematik Botanik Dergisi, 4, 39-60.
• Kılınç, M. (1985a). İç Anadolu Batı Karadeniz Geçiş Bölgesi’nde Devrez Çayı ile Kızılırmak Arasında Kalan Bölgenin Florası, Doğa Bilim Dergisi, A2, 9(2), 283-314.
• Kılınç, M. (1985b). İç Anadolu-Batı Karadeniz Geçiş Bölgesi’nde Devrez Çayı ile Kızılırmak Arasında Kalan Bölgenin Vejetasyonu, Doğa Bilim Dergisi, A2, 9(2), 315-357.
• Korkmaz, H. & Engin, A. (2001). The Flora of the Boyabat (Sinop) Dam and Its Environs, Turkish Journal of Botany, 25, 397-435.
• Kurt, L. (1992). A Phytosociological study on the vegetation of the Köklüce mountain, Master's thesis, A.U., Graduate School of Natural and Applied Sciences, Ankara.
• Kurdoğlu, O, Akbulut, S. (2015). Türkiye’de Acil ve Öncelikle Korunması Gereken Bir Alan: Kamilet ve Durguna Vadileri (Arhavi) ve Koruma Gerekçeleri. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15 (2): 279-296.
• Kurdoğlu, O. (2002). Investigation of Kaçkar Mountains National Park and its near environs from the natural resources management point of view, Phd thesis, K.T.U., Graduate School of Natural and Applied Sciences, Trabzon.
• Naqinezhad, A., Zare-Maivan, H. & Gholizadeh, H. (2015). A floristic survey of the Hyrcanian forests in Northern Iran, using two lowland-mountain transects. Journal of forestry research, 26(1), 187-199.
• Özbek, M.U. (2004). Flora of Kurtgirmez Mountain and Çatak Canyon (Küre Mountains-Kastamonu), Master's thesis, G.Ü., Graduate School of Natural and Applied Sciences, Ankara.
• Özcan, G.E. (2017). The Impacts of Ips sexdentatus on the Moisture Content of Anatolian Black Pine Trees. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17 (1): 99-106.
• Özen, F. & Kılınç, M. (1995). Flora of regions between Alaçam-Gerze and Boyabat-Durağan, Turkish Journal of Botany, 19, 241-275.
• Özen, M.D., Özbek, M.U. & Vural. M. (2013). Flora of Armutluçayır (Kastamonu/Turkey), Biological Diversity and Conservation, 6(1), 22-31.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. & Gürdal, B. (2013). Check-list of additional taxa to the Supplement Flora of Turkey VI. Journal of Faculty of Pharmacy of Istanbul University, 43(1), 33–82.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. & Gürdal, B. (2015). Check-list of additional taxa to the Supplement Flora of Turkey VII. Journal of Faculty of Pharmacy
• Özhatay, N., Kültür, Ş. & Gürdal, B. (2017). Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey VIII. Journal of Faculty of Pharmacy of Istanbul University, 47(1), 30-44.
• Palabaş Uzun, S. & Anşin, R. (2006). Subalpine and alpine flora of Altındere valley (Maçka, Trabzon). Turkish Journal of Botany, 30(5), 381-398.
• Philips, R. (1994). Grasses, Ferns, Mosses & Lichens of Great Britain and Ireland, Macmillan Publishers Ltd., 306.
• Raunkiaer, C. (1934). The life forms of plants and statictical plant geography, Clarendon Press, Oxford, 147.
• Stevens, P.F. (2001). Angiosperm Phylogeny Website, Version 12, (and more or less continuously updated since). http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/. 10 Ekim 2012.
• Şen, G, Buğday, S.E. (2015). Kastamonu İlinde çeşitli statülerde koruma ve kullanma amaçlı belirlenmiş alanlar. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(2): 214-230.
• Tekin, E. (2007a). Türkiye’nin En Güzel Yaban Çiçekleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1, 638.
• Tekin, E. (2007b). Türkiye’nin En Güzel Yaban Çiçekleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2, 420.
• Terzioğlu, S., Bilgili, E., & Karaköse, M. (2009). Forest of Turkey, OGM, Eğitim Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Trauer, B. (2006). Conceptualizing special interest tourism—frameworks for analysis. Tourism management, 27(2), 183-200.
• Uzun, A. & Terzioğlu, S. (2008). Vascular flora of forest vegetation in Altındere valley (Maçka-Trabzon). Turkish Journal of Botany, 32(2), 135-153.
• Yaltırık, F. (1967). Acer L. In: Davis PH (ed) Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 2, 509-519.
• Yaman, K. & Akyıldız, M. H. (2008). The costs of collecting, processing and marketing of some non-wood forest products in Kastamonu. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 8(1), 26-36.
• Yurdakulol, E., Demirörs, M. & Yıldız, A. (2002). A phytosociological study of the vegetation of the Devrekani-İnebolu-Abana area (Kastamonu-Turkey), İsrail Journal of Science, 50, 293–311.