BUHARLI GEMİ ÇAĞI’NDA KARADENİZ’DE AVRUPA DENİZCİLİĞİ

Yıl 2015, Sayı: 25, 46 - 65, 15.04.2015

Özgür Yılmaz

Öz

19. yüzyıl ticaretlerinde görülen değişimler buharlı gemilerin kilit rollerini ortaya koymaktadır. Avrupalıların Güney Karadeniz sahillerine yaptığı ilk ticaret teşebbüsleri yelkenli gemiler ile başlasa da 1836 yılından itibaren bu sularda buharlı gemilerin seferlere başlaması denizcilik faaliyetlerinin niteliğini tamamen değiştirdi. Buharlı gemi teknolojisini elinde bulunduran Avrupalı devletler kısa sürede Karadeniz’deki denizciliğin büyük bir kısmına hâkim oldu. Fakat yine de böyle bir rekabet ortamda Osmanlı denizciliği Karadeniz’de ayakta kalmaya çalıştı. Bu çalışmanın amacı bu rekabet döneminde Güney Karadeniz’de Avrupa buharlı denizciliğinin kuruluşu, gelişimi ve Osmanlı denizciliği karşısındaki durumunu ortaya koyarak 19. yüzyılda Türk deniz ticaretinin bu limanlardaki görüntüsünü ortaya koymaktır. Çalışmanın ana kaynakları İngiliz ve Fransız konsolosluk kaynaklarıdır.

Anahtar Kelimeler

Karadeniz, 19. Yüzyıl, Avrupa denizciliği, Buharlı gemiler, Trabzon

EUROPEAN NAVIGATION IN THE BLACK SEA AT PERIOD OF STEAMSHIP

Öz

The changes seen in the commerce of the 19
th century revealed the key role of
steamships. Although early commercial enterprises of Europeans in the Southern Black Sea
begun with sailing vessels, the appearance of first steamship in 1836 had completely
changed the nature of maritime activities. European states holding the steamship
technology dominated a large part of the Black Sea maritime in a short time. But, in such a
competition, the Ottoman navigation tried to survive in the Black Sea. The purpose of this
paper is to investigate the beginning and the development of European steamship maritime
in the Black Sea and to reveal the status of Turkish maritime across the European
dominance in the southern Black Sea ports in the 19th century. The main sources of the
study are French and British consular sources. 

Anahtar Kelimeler

The Black Sea, 19 th Century, European navigation, Steamships, Trabzon

ЕВРОПЕЙСКИЙ НАВИГАЦИЯ В ЧЕРНОМ МОРЕ В ПЕРИОД ПАРОХОД

Öz

В 19-ом веке в торговых отношениях ключевую роль сыграло морское
пороходство. Европейцы свои первые торговые отношения с жителями южных берегов Чёрного моря установили ещё при парусных судов. Однако, с 1836-го года,
применяв в морском пороходстве пороходы, изменился характер мореходсва. Имея
технологию пороходства, европейские государства овладели большой частью
мореходства черномория. Не смотря на такие условия пороходство Османского
государства всё таки сумела устоивать конкуренцию.
В статье рассматривается вопрос установления и развития европейского
морского пороходства на юге черномория, его противостояние с османским
пороходством и морское торговое положение турков в 19-ом веке в южных портах
черноморского побережья. В статье, как источники, в основном применены данные
английсского и французского консулств.

Anahtar Kelimeler

Чёрное море, 19-ый век, европейское морское пороходство, пороход, Трабзон