AÇIKLANMIŞ KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜKLERE GÖRE TÜRKİYE’DE PAMUĞUN ULUSLARARASI REKABET ANALİZİ: 2000-2009 ve 2010-2016 DÖNEMİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2018, Sayı: 39, 65 - 87, 28.09.2018

Arzu Kılıç

https://doi.org/10.17498/kdeniz.390148

Öz

Bu çalışmada dünya genelinde pamuk
üreten ülkelerin ve Türkiye’nin üretim, tüketim ve dış ticaretlerindeki
gelişmeler incelenmiştir. Esas olarak Türkiye'de üretilen pamuğun 2000-2017
yılları arasında uluslararası ticaretteki rekabetçi konumunun belirlenmesi
amaçlanmıştır. Çalışmada
ayrıca Dünya ve Türkiye’de pamuğun rekabetini etkileyen faktörlerin neler
olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında pamuk üretimi,
tüketimi ve dış ticaretinde önemli paylara sahip ülkeler
belirlenmiştir. Analizde kullanmak amacıyla TUİK, Comtrade ve Trademap gibi web
sitelerden ilgili ülkelerin dış ticaret verileri toplanmıştır. Ülkelerin
rekabet konumunu belirlemek için Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ)
analizi yapılmıştır. Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (RC) analizi
sonucuna göre; 2000-2009 döneminde, Avustralya, ABD, Yunanistan ve Brezilya
karşılaştırmalı üstünlüğe sahip ülke iken, 2010-2016 yıllarında ise Açıklanmış
Karşılaştırmalı Üstünlüğe (RC) sahip ülkeler ise Avustralya, Hindistan,
Pakistan, Yunanistan, ABD ve Brezilya'nın olduğu tespit edilmiştir. Her iki dönem
itibariyle ülkemizin pamukta karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olmadığı
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pamuk, Pamuk Dış Ticareti, Dış Ticaret, Rekabet

Kaynakça

• https://comtrade.un.org/
• Drescher,K., Maurer,O., (1999). Competitiveness in the European Dairy Industries, Agribusiness, Vol.15, February 1999, 163-177 (www.wiley.com).
• http://www.fao.org/faostat/
• https://www.icac.org/
• Altay,H.,(2006).Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi Kapsamında Türk Endüstrilerinin Avrupa Birliği (15) Pazarındaki Rekabet Gücü Düzeylerinin İncelenmesi 1995-2007, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi Haziran 2006, 1-203.
• https://www.trademap.org/
• http://www.tuik.gov.tr
• Akgüngör, S., Barbaraos, F. ve Kumral, N., (1999). Sustainable Competitivness of the Turkish Fruit and Vegetable Industry Research. Grant From; Agricultural Economics Research Institue, January-December 1999.
• Anonim, (2007). Pamuğun Ekonomik Önemi, Hasadı, Depolanması Ve Lif Standartları. Tugeyp Tarım Müzesi Ve Yayın Geliştirme Projesi, Tarımsal Üretim Geliştirme- Yönlendirme Yayın Programı
• Anonoim, (2012) 2011-2012 İhracat Durum Özet Raporu Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara, www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 06 Haziran 2012)
• Lı,K.W ve Bender,S., (2002) The Gain and Loss of Comparative Advantage in Manufactured Exports among Regions, Yale University Economic Growth Center, Discussion paper, No 853.
• Bahta,S.T., Jooste,A., (2002). The Effect on Internationalisation on the Beef and Maize Sub-Sectors: The Relevance of Revealed Comparative Advantage Measures, Agrekon 44:4 Mayıs 2010, 452-464 (www.informaworld.com)
• Banse, M., Morton, M., Hartel, J., Hughes, G., Köckler, J., Möllma, T. and Munch, W., (1999). Reform and Competitiveness of the CEEC Agri-Food Sector. Moct-Most 9 Kluwer Academic Publishers, 307– 318.
• Dulpçu, A.M., Gün, K., (2003). Isparta İli İhracatçı Tekstil Sektörü Firmalarının Rekabet Gücü Sorunları- Yenilik ve Yerel İşbirliği Temelli Bir Analiz, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi C.8,S.2, 2003, 193-211.
• Batra,A., Khan,Z., (2005). Relevaled Comparative Advantage; An Analysis for India and China , Indian Council for Research on International Economic Relations, Working Paper, N:168, New Delhi, 2005, 23-32
• Çakmak, Ö., (2005). Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Rekabet Gücü: Türkiye Tekstil ve Hazır Giyim Endüstrisi Üzerine Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış dergisi, 5(1-2), 8-15.
• Fertö, I., Hubbard, J.L., (2002). Revealed Comparative Advantage and Competitiveness in Hungarian Agri-Food Sector, Institute of Economics Hungarian Academy of Sciences, Discussion Papers Mt-Dp 2002, 1-18.
• Hatırlı, A., Demircan, V., Özkan, B., (2003). Tekstil ve Konfeksiyon İhracatında Türkiye’nin Rekabet Durumu, Türkiye VI. Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu Bildirileri, Antalya 24-24 Nisan 2003, 115-123.
• Hinloopen, J ., Marrewijk,C.V.,(2004) Dynamics of Chinese Comparative Advantage, Tinbergen Institute Discussion Paper No:T1 2004-034/2, Rotterdam.Hui, J., Couvillon, C.W., (1996). Empirical Investigation of Competition in Japan’s Raw Cotton Market; Implications for US Cotton Exports, Agribusiness Vol.12 I.2 March-April 1996, 175-181 (www.wiley.com).
• İmer, H., (2006). Avrupa Birliği İle Entegrasyon Sürecinde Türk Tekstil ve Konfeksiyon Sanayinin Rekabet Gücü ve Gelişme Olanakları”, Dokuz Eylül Ünv. Sosyal Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi
• Karaca, A.,(2002). Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sektörlerine İlişkin Düzenlemeleri İçeren Uluslararası Anlaşmalar; Dünya Ticaret Örgütü Tekstil Giyim ve Tarım Anlaşması, Türkiye V. Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu Bildirileri TKB-TEAE-Diyarbakır Ticaret Borsası 28-29 Nisan 2002, 39-48.
• Altay, B., Gürpınar, K., (2008). Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Bazı Rekabet Gücü Endeksleri; Türk Mobilya Sektörü Üzerine Bir Uygulama, AfyonKocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi C.X, S.I 2008, 1-18.
• Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü (2017), 2016 Yılı Pamuk Raporu, https://koop.gtb.gov.tr/data/58e5f65f1a79f54dd851b45f/2016%20Pamuk%20Raporu_29.03.pdf (Erişim Tarihi: 5 Aralık 2017)
• Kök, R. ve Çobanoğlu, O., (2005). Türkiye Tekstil Endüstrisi ve Rekabet Gücü: AB Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Bir Analiz Örneği, 1989-2001. İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Bilgesel Yayıncılık, 20 (228): 68-81.
• Nacak, İ. P. (2004). Türkiye'nin Pamuk Dış Ticaretinin Yapısı ve Bunu Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma. İzmir Ticaret Borsası Yayınları, Yayın no:83.
• Özmen, F., (2000). Türk Pamuğunun İhracat Rekabeti ve Uluslararası Piyasalardaki Gelişmelerin Türk Pamuk ve Pamuklu Dokuma Sektörü Açısından Değerlendirilmesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Ulusal Pamuk Konseyi (2016) Pamuk Sektör Raporu, http://www.upk.org.tr/User_Files/kitaplik/resim.pdf (Erişim Tarihi:3 Aralık 2017)
• Sayın, C., Taşçıoğlu, Y. ve Mencet, M.N., (2002). Türkiye’de Pamuktan Tekstile Uzanan Süreçte İzlenen Politikalar, Dış Pazar Rekabet Olanakları ve Ülkeye Yansımaları. Türkiye V. Pamuk, Tekstil Ve Konfeksiyon Sempozyumu, 28-29 Nisan 2002, Diyarbakır
• Şengül, H. ve Erkan, O., (1999). GAP Alanında Pamuk Üretimi ve Tekstil Sanayi Arasındaki Yapısal İlişkiler. Journal of Agriculture and Forestry 23:483-491
• Tablo ve Şekiller İçin Veri Alınan Web Siteleri ( Erişim Tarihleri : 2011-2012 ve Aralık 2017)
• https://cottonusa.org