ERZURUMLU AŞIK YAŞAR REYHANİ'Yİ ANLAMAK

Yıl 2018, Sayı: 40, 318 - 327, 20.12.2018

Erdoğan Altınkaynak

https://doi.org/10.17498/kdeniz.484233

Cited By: 4

Öz

ÖZ

Halk
Edebiyatı, özellikle Âşık Edebiyatı metinlerinin tahlili meselesine pek itibar
edilmemiş, tahlil ve şerhine gidilmemiştir. Bu çalışma ile bundan sonraki
çalışmalara örnek teşkil edilecek şekilde, asrımızın en ünlü âşıklarından
Reyhani’nin 4 şiiri ele alınarak tahlil edilmiştir. Tahlil yapılırken
aşığımızın yaşadığı coğrafya ve içinde bulunduğu ekonomik hayat tezahürü
dikkate alınmıştır.

Asıl adı Yaşar Yılmaz olan aşığımız 1932 yılında Erzurum’un Hasankale (Pasinler) İlçesi, Alvar
Köyü’nde doğmuştur. Şiirinden de anlaşılacağı üzere çok sevdiği Erzurum’dan
ayrılıp Bursa’ya yerleşmiş ve orada 10 Aralık 2006 tarihinde vefat etmiştir.

Ustası tek
değildir. Doğup büyüdüğü çevre sözlü kültür açısından oldukça zengin bir
bölgedir. Öncelikle çevrede tanınan ve türküleri söylenen âşıkların yanı sıra,
Huzuri Baba, Nihani, Cevlani, Efkari ile Gülistan Çobanoğlu gibi âşıklardan
gelenek ve usul öğrenmiştir. Yani onun ilk ustası yaşadığı çevredir. Âşık
Nihani ile atıştığını söylediği bir eseri de vardır.

Her ne kadar
doğduğu ve 18 yaşına kadar hiçbir yere ayrılmadan yaşadığı çevre belli ise de
bu yaştan sonra hem Türkiye’nin ve hem de yurt dışındaki çeşitli ülkelerin
çeşitli şehirlerini gezip görmesi onun şiir ve sanatına etki etmiş, ufkunu
genişletmiştir. Türkiye’de liderlerle birlikte değişen dönemler, fikir
akımları, dünya görüşleri, âşıklık geleneğinde de etkili olmuş, moda muhtevalar
hususunda aşığımız da akımlara kapılmıştır.

Bu çalışmada
Aşık Yaşar Reyhani’nin içinde yaşadığı ekonomik duruma göre eserlerinin tahlili
yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Âşık edebiyatı, Reyhani, yaşam tarzı, Erzurum, hayvancılık

Kaynakça

• Alptekin, Ali Berat (1997) Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı, Ankara
• Düzgün,Dilaver (1997) Âşık Yaşar Reyhani, Erzurum
• Polatoğlu, Yusuf (2003) Mızrabın Istırabı, Âşık Yaşar Reyhani- Hayatı ve Şiirleri, İstanbul
• Koç, Muhsin (2007) Ölümünden sonra Âşık Yaşar Reyhani, Erzurum
• https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1k_Reyhani 08.03.2017