Erken Çocukluk Döneminde Çocuk-Ebeveyn Birlikte Okuma Etkinliklerinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 3, 1071 - 1086, 15.07.2016

Nesrin Işıkoğlu Erdoğan

Öz

Bu araştırmanın amacı ebeveynlerin çocuklarıyla birlikte gerçekleştirdikleri okuma etkinliklerini incelemektir. Bu bağlamda, Çocuk-Ebeveyn Birlikte Okuma Etkinlikleri (ÇEBOE)” aracı geliştirilmiş ve ebeveyn özelikleri ve okuma alışkanlıkları ile ÇEBOE arasındaki ilişki saptanmıştır. Araştırmaya okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukları olan 348 ebeveyn katılmıştır. Veriler ÇEBOE ölçeği ile toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda ebeveynlerin etkileşimli okuma, okuma faaliyetleri ve okuma yazmanın önemi boyutlarını “ara sıra”, “okumaya model olma ve okuma yazma öğretimi alt boyutlarını “nadiren” gerçekleştirdikleri ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte ÇEBOE ile ebeveynlerin eğitim ve gelir düzeyleri ve kitap okuma alışkanlıkları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Birlikte okuma, Ebeveynlerin okuma alışkanlığı, Erken çocukluk dönemi

Examination Of Child-Parent Shared Reading Activities In Early Childhood Period

Öz

The purpose of this research is to examine parent child shared reading activities. In this context, Child-Parent Shared Reading Activities Scale(ÇEBOE) was developed and the relationships between parents’ background characteristics and reading habits were investigated. 348 parents who had a child attending early childhood schools participated in this research. Data were gathered through the ÇEBOE. Data analyses showed that the parents “sometimes” participated in interactive reading and hold positive views, and recognize importance of reading and “rarely” become a role model and teach literacy skills. Moreover, the statistically significant relationships were found among the ÇEBO scores and parents’ education and income levels and reading habits.

Anahtar Kelimeler

Shared reading, Parents reading habits, Early childhood period

Kaynakça

• Baker, L., Mackler, K., Sonnenschein, S., & Serpell, R. (2001). Parents’ interactions with their first- grade children during storybook reading and relations with subsequent home reading and acti- vity and reading achievement. Journal of School Psychology, 39, 415–438.
• Berk, L.E. (2013). Bebekler ve çocuklar: Doğum öncesinden orta çocukluğa (N. Işıkoğlu Erdoğan, çev.) Ankara: Nobel
• Bracken, S. S. & Fischel, J. E. (2008). Family Reading Behavior and Early Literacy Skills in Presc- hool Children From Low-Income Backgrounds, Early Education & Development,19:1, 45-67
• Bus, A.G., Van IJzendoorn, M.H., & Pellegrini, A.D. (1995). Joint book reading makes for success in learning to read. A meta-analysis on intergenerational transmission of literacy. Review of Educational Research 65, 1-21.
• Cengiz, Ö. (2013). Türk Annelerin Çocuklarına Kitap Okurken Kullandıkları Dil, Edebiyat Fakül- tesi Dergisi, 30 (1) 97-114.
• Çakmak, T. &Yılmaz, B. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığına hazırlık durumları üzerine bir araştırma: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu örneği. Türk Kütüp- haneciliği, 23(3), 489 - 509
• Dexter, C. & Stacks, A. M. (2014). A Preliminary Investigation of the Relationship Between Paren- ting, Parent-Child Shared Reading Practices, and Child Development in Low-Income Families. Journal of Research in Childhood Education, 28, (3) 394-410.
• Farver, J. M., Xu, Y., Eppe, S., & Lonigan, C. J. (2006). Home environments and young Latino children’s school readiness. Early Childhood Research Quarterly, 21, 196–212.
• Garzotto, F., Paolini, P. & Sabiescu A. (2010). Interactive storytelling for children. Proceedings of the 9th international conference on interaction design and children. NewYork: ACM, 356-359. ISBN: 978-1-60558-951-0
• Gonzalez, J. E., Taylor, A. B., Davis, M. J. & Kim, M. (2013) Exploring the Underlying Factor Structure of the Parent Reading Belief Inventory (PRBI): Some Caveats, Early Education & Development, 24:2, 123-137
• Gönen, M. (2013). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Eğiten Kitap
• Güneş, F. (2013) Okuma yazma öğrenme yaşı, Eğitimde Kuram ve Uygulama. 9(4): 280-298
• Karasar, N.(2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Hindman, A. H., Skibbe L.E. & Foster, T. D.(2014). Exploring the variety of parental talk during shared book reading and its contributions to preschool language and literacy: evidence from the early childhood longitudinal study-birth cohort, Read Write. 27287–313
• Hindman, A. H., Wasik, B. A., & Erhart, A. C. (2012). Shared-book reading and Head Start presc- hoolers’ vocabulary learning: The role of book-related discussion and curricular connections. Early Education and Development, 23,451–474.
• Malin, J.L., Cabrera, N. J. & Rowe, M. L. (2014). Low-income minority mothers’ and fathers’ reading and children’s interest: Longitudinal contributions to children’s receptive vocabulary skills. Early Childhood Research Quarterly, 29, (4), 425–432
• Öztürk E. & Aydemir, Z. İ. (2013) Başlangıç düzeyi okuyucularının okuma motivasyonlarının, günlük kitap okuma süreleri ve ailenin okuma durumuna göre değerlendirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21: (3) 1105-1116
• Üstün, E. (2007).Okul öncesi çocuklarının okuma yazma becerilerinin gelişimi. İstanbul: Morpa Kültür.
• Parlakyıldız B., Yıldızbaş F. (2004). Okul öncesi eğitimde öğretmenlerin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına yönelik uygulamalarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi, Malatya, 201-207,
• Ping, M.T. (2014) Group interactions in dialogic book reading activities as a language learning context in preschool. Learning in Context.3(2), 146–158.
• Polat Unutkan, Ö. (2006) Anne babaların kitap okumaya ilgilerinin çocukların dil gelişimi açısın- dan ilkögretime hazır bulunuşluğuna etkisi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13. 285-293
• Powell, D. R., Diamond, K. E., Burchinal, M. R., & Koehler, M. J. (2010). Effects of an early literacy professional development intervention on head start teachers and children. Journal of Educational Psychology, 102(2), 299-312
• Rodríguez, B. L., Scheffner Hammer, C. & Lawrence, F. R. (2009) Parent reading belief inventory: reliability and validity with a sample of mexican american mothers, Early Education & Deve- lopment, 20(5), 826-844
• Shapiro, J., Anderson, J.,& Anderson A. (2002) What we know and what we should consider . In (Edts) Spodek, B. & Saracho, Olivia N. Contemporary Perspectives in Literacy in Early Child- hood Education. Greenwich, CT: Informatıon Age Publıshıng
• Savaş, B. (2006). Okuma eğitimi ve çocuklarda dil gelişimi. İstanbul: Alfa Bas. Yay.
• Sim, P.& Berthelsen, D. (2014). Shared book reading by parents with young children: Evidence- based practice. Australasian Journal of Early Childhood, 39 (1) 50-55
• Skibbe, L.E. Justice, L. M. Zucker, T.A. & McGinty A.S. (2008) Relations among maternal literacy beliefs, home literacy practices, and the emergent literacy skills of preschoolerswith specific language impairment, Early Education & Development, 19(1) 68-88
• Sutton, M. M., Sofka, A. E., Bojczyk, K. E., and Curenton, S. M. (2007). Assessing the Quality of Storybook Reading. (edt Khara L. Pence)Assessment in Emergent Literacy, CA: Plural Pub- lishing
• Tanju, E. H.(2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Aile ve Toplum. 3, 30-39.
• Whitehurst, G. J., Epstein, J. N., Angell, A. L., Payne, A. C., Crone, D. A., & Fischel, J. E. (1994). Outcome of an emergent literacy intervention in Head Start. Journal of Educational Psycho- logy, 86, 542–555.