Effectiveness of Reinforcements and Punishments Which Primary School Teachers Use in Lessons

Yıl 2017, Cilt: 25 Sayı: 2, 567 - 580, 15.03.2017

Özgür Babayiğit Bahattin Erkuş

Öz

The aim of this study is to determine the reinforcements and punishments that primary
school teachers use in lessons and examine the effectiveness according to the teachers’
opinions. Research is the case study one of the method of qualitative research methods.
Research was carried out with 12 primary school teachers and 297 primary school children
they teach in Erzurum Pasinler district in december 2014. Research data was collected by
observation and interview and descriptive analysis was used in data analysis.As a result of the
study,it was understood that financial reinforcements were not effective for the studets having
good economic conditions and different reinforcements cause different reactions in different
students according toindividual differences.,the effectiveness and goodness of punishments but
not effective for the students having behavioral disorders and punisments’causing different
reactions in different students. 10 to 12 teachers stated that the punishment is effective and
useful. For students with behavioral disorders stated that punishment is effective. Different
students different punishment is determined as a result of individual differences. 

Anahtar Kelimeler

Class, teacher, reinforcement, punishment.

Sınıf Öğretmenlerinin Derslerde Kullandıkları Pekiştireç ve Cezaların Etkililiği

Öz

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin derslerde kullandıkları pekiştireç ve
cezaların belirlenmesi ve etkililiğinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesidir. Çalışma,
nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yöntemindedir. Araştırma 2014 Aralık ayında
Erzurum ili Pasinler ilçesindeki 12 sınıf öğretmeni ile ve okuttukları 297 ilkokul öğrencisi
ile gerçekleştirilmiştir. Veriler gözlem ve görüşme ile toplanmış, verilerin çözümlenmesinde
betimsel analiz kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ekonomik durumu iyi olan öğrencilerde
maddi pekiştireçlerin etkili olmadığı, öğrenci bireysel farklılıklarına göre farklı pekiştireçlerin
farklı öğrencilerde farklı tepkiler doğurduğu, cezaların etkili ve yararlı olduğu fakat davranış
bozukluğu olan öğrencilerde cezanın etkili olmadığı, cezaların farklı öğrencilerde farklı tepkiler
ortaya çıkardığı belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Sınıf, öğretmen, pekiştireç, ceza.

Kaynakça

• Apaydın, Ç., Manolova, O. (2015). Sınıf İçinde Uygulanan İnformal Cezaların Analitik Hiyerarşi Yöntemi ile Belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt:23 No:1. 105-122
• Bacanlı, H. (1998). Eğitim Psikolojisi. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Budak, Z. F. (2009). İlköğretim Okullarında Görev Yapan İkinci Kademe Öğret-menlerinin Sınıf Disiplinini Sağlamak Amacıyla Başvurdukları Ödül ve Ceza Yön-temleri Üzerine Bir Araştırma (Kayseri İli Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Li-sans Tezi) Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kayseri.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. (12. baskı).
• Can, Ş. (2005). Öğretme-Öğrenmede İpuçları ve Pekiştireçlerin Rolü. Muğla Univer-sitesi SBE Dergisi Sayı 14, 97-109.
• Cüceloğlu, D. (1997). İnsan ve Davranışı – Psikolojinin Temel Kavramaları. Remzi Kitap Evi. (7. Basım).
• Çolak, M. (2005). Kütahya İli İlköğretim Okullarında Ödül ve Ceza. (Yayımlan-mamış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Manisa.
• Dirik, K. (2002). İzmir İli İlköğretim Okullarında Ödül ve Ceza. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Erden, M. (2005). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Fidan, N. (2012). Okulda Öğrenme ve Öğretme (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Glesne, C. (2012). Nitel Araştırmaya Giriş (Çeviri Editörleri: Ali Ersoy, Pelin Yalçı-noğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Günden, S. (1979). Genel Öğretim Bilgisi. Ankara: Milli Eğitim Yayınları.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama için Bir Rehber (Çeviri Editörü: Prof. Dr. Selahattin Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sahranç, ü. (2013). Öğrenme Psikolojisi ile İlgili Temel Kavramlar. Eğitim Psikolojisi içinde (3. baskı) (Editör: İbrahim Yıldırım). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim (21. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Sönmez, V. (2011). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. (5. baskı).
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yön-temleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şenuyar, M. A. (1989). Elazığ İli Orta Dereceli Okullarında Ceza ve Ödül (Yayım-lanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ.
• Tekin İftar, E. (2011). Klasik Koşullanma ve Edimsel Koşullanma. Eğitim Psikolojisi içinde (Editör: Gürhan Can). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Uzunöz, A. (2009). Öğrenmenin Yolları. Davranış Bilimlerine Giriş içinde (Editör: Enver Özkalp). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Yavuzer, H. (1995). Çocuk Eğitimi El Kitabı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (206). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. (6. baskı).
• Yılmaz, N. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf İçi Disiplini Sağlamada Kullandıkları Ödül ve Ceza Yöntemlerinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.