ÇOK ÖLÇÜTLÜ KARAR VERMEDE AHP YÖNTEMİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 13 - 18, 31.12.2018

Melis Haliloğlu Mehmet Serhat Odabaş

Öz

Dünya’nın gelişimi, değişimiyle
beraber birbiriyle etkileşim halinde bulunan çok boyutlu olaylar karmaşık bir
karar problemi oluşturur. Çalışma öncesi planlama ve ön fizibilite çalışması
yapmak stratejik bir çalışmadır. Karar vermede rasyonel çözümler gereklidir [1]. Bunun için ise çok ölçütlü karar
verme ve bir alt başlığı AHP yöntemi kullanılır. Çok ölçütlü karar verme birden
fazla amaçların en uygun olanı seçiminde kriterlerin göz önüne alınarak
değerlendirilmesidir. Çok ölçütlü karar vermede seçenek sınırlıdır,
seçeneklerin niteliklerini gösteren birden fazla kriterler vardır ve bunlar
önceden bilinir [2]. Analitik Hiyerarşi Prosesi karar
verme problemlerinde en çok kullanılan yöntemdir. İkili karşılaştırma yaparak
kriterlerin önem derecelerini belirleyerek alternatifleri sıralar [3].

Anahtar Kelimeler

Çok Ölçütlü Karar Verme, AHP, Mühendislik, Sosyal bilimler

Kaynakça

• 1. Della Spina, L. (2016). Evaluation decision support models: highest and best use choice. procedia-social and behavioral sciences, 223, 936-943. 2. Çil, P.D.İ. (2017) Karar teorisi ve analizine giriş. 3. Ömürbek, N. and Şimşek A. (2014). Analitik hiyerarşi süreci ve analitik ağ süreci yöntemleri ile online alişveriş site seçimi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 306-327. 4. Tamer, E. (2012). Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile bursiyer seçimi: bir eğitim kurumunda uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26, 3-4. 5. Kocamustafaoğulları, E. (2007). Çok amaçlı karar verme. The George Washington University, Powerpoint Sunumu. 6. Khatwani, G. and A.K. Kar. (2016). Improving the cosine consistency index for the analytic hierarchy process for solving multi-criteria decision making problems. Applied Computing and Informatics. 7. Gencer, A.Ç.İ.K.C. (2017). AHP ve SMAA-2 Yöntemleri ile Mühendislik Alanında Bilimsel Araştırma Konularının Seçimi. 8. Gökhan, A. and B. Birdoğan, (2016). Sağlık alanında çok kriterli karar verme teknikleri kullanımı: literatür incelemesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(3). 9. İnce, Ö., (2009). Sağlik hizmetleri talebi etkileyen faktörlerin ahp yöntemi ile ağirliklarinin belirlenmesi. 2016. 10. Aydın, Ö.(2009). Bulanık AHP ile Ankara için hastane yer seçimi. 11. Kuruüzüm, A. and Atsan, N. (2001). Analitik hiyerarşi yöntemi ve işletmecilik alanindaki uygulamalari. Akdeniz University Faculty of Economics & Administrative Sciences Faculty Journal/Akdeniz Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 1(1). 12. Kazançoğlu, Y. and Erhan, A. (2010). Perakende sektöründe tedarikçi seçiminin bulanık ahp ile gerçekleştirilmesi. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 29-52. 13. Türeli, N.Ş. and Davraz, G.M. (2016). Hizmet sektöründeki personelin seçiminde ahp ve vikor yönteminin kullanımı: özel hastaneler açısından bir inceleme. 14. Ünal, Ö.F. (2008). Analitik hiyerarşi prosesi ve personel seçimi alaninda uygulamalari. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 3(2). 15. Dündar, S. (2008). Ders seçiminde analitik hiyerarşi proses uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2). 16. Demircanlı, B. and Kundakcı, N. (2015). Futbolcu transferinin AHP ve VIKOR yöntemlerine dayalı bütünleşik yaklaşım ile değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2). 17. Artuç, A. (2015). Askeri telsiz sistemlerinin performansının bulanık karar ortamında değerlendirilmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. 18. Dündar, A.C. (1995). Çok amaçlı karar vermede yeni bir yöntem ve uygulaması. 19. Tekeş, M. (2015). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri Ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nde Kullanılan Tabancaların Bulanık Uygunluk İndeksli Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Karşılaştırılması. Fen Bilimleri Enstitüsü. 20. Çakır, E. (2013). Karar Teoremi. Available from: https://www.slideshare.net/cakirengin/karar-teoremi. 21. Karabıçak Ç. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemleri ve karayolu şantiye yeri seçimine ilişkin bir uygulama. Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 2016. 13. 22. Gökbek, B. (2014). Çok ölçütlü karar verme yaklaşımlarına dayalı tedarikçi seçimi ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. 23. Eren, T. and Özder, E.H. (2016). Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile bir içecek firması için tedarikçi seçimi. in 4th International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science (ISITES2016) 3-5 Nov 2016 Alanya/Antalya-Turkey. 24. Uzun, S. and Kazan, H. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemlerinden ahp topsis ve promethee karşılaştırılması: gemi inşada ana makine seçimi uygulaması. Journal of Transportation and Logistics, 1(1). 25. Yavuz, O. (2013). ELECTRE I karar modeli ile tedarikçi seçim süreci ve perakende sektöründe bir uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(4), 210-226. 26. Sittikruear, S. and Bangviwat, A. (2014). Energy efficiency improvement in community–scale whisky factories of thailand by various multi-criteria decision making methods. Energy Procedia, 52, 173-178. 27. Özcan, E.C., Ünlüsoy, S. and Eren, T. (2017). A combined goal programming–AHP approach supported with TOPSIS for maintenance strategy selection in hydroelectric power plants. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 78, 1410-1423. 28. Balaji, M. (2014). ASCTM approach for enterprise agility. Procedia Engineering, 97, 2222-2231. 29. Bian, T., Hu, J. and Deng, Y. (2017). Identifying influential nodes in complex networks based on AHP. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 479, 422-436. 30. Önder, E. (2014). Identifying the importance level of factors influencing the selection of nursing as a areer choice using ahp: survey to compare the precedence of private vocational high school nursing students and their parents. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 122, 398-404. 31. Cucchiella, F. (2017). A comparison of environmental and energetic performance of European countries: A sustainability index. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 78, 401-413. 32. Aksakal, E. and Dağdeviren, M. (2014). Analyzing reward management framework with multi criteria decision making methods. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 147, 147-152. 33. Tramarico, C.L., Salomon, V.A.P. and Marins, F.A.S. (2015). Analytic hierarchy process and supply chain management: A bibliometric study. Procedia Computer Science, 55, 441-450.