Öğrencilerin Demografik Özelliklerinin Kariyer Uyumluluğu ve İyimserliği ile İlişkisi: Kırgızistan Örneği

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 36, 34 - 46, 27.06.2019

Hasan Gül Azamat Maksüdünov Adilya Yamaltdinova Muratali Abdildaev

Öz

Bu çalışmanın amacı ön lisans düzeyinde eğitim görmekte olan öğrencilerin kariyer uyumu ve
iyimserliği konusundaki algılamalarını ortaya koymak ve demografik özellikleriyle
olan ilişkilerini incelemektir. Bu amaçla Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te yer
alan teknik ve mesleki okullarda eğitim gören 585 öğrenci üzerinde Zorver
(2011) tarafından geliştirilen Kariyer Uyumluluğu ve İyimserliği Ölçeğinden
yararlanılarak oluşturulan ve 30 ifadeden oluşan bir anket uygulanmıştır. İleri
sürülen hipotezlerin test edilmesinde t testi ve ANOVA tekniklerinden
yararlanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin yüksek düzeyde kariyer uyumluluğu ve
iyimserliği düzeyine sahip oldukları bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca
öğrencilerin kariyer uyumluluğu ve iyimserlik düzeylerinin yaş, cinsiyet,
milliyet, harcama düzeyi, anne ve babanın eğitim durumu gibi demografik
özellikler açısından anlamlı bir farklılık göstermediği, sadece öğrencilerin
eğitim gördükleri program türüne göre anlamlı bir farklılık gösterdiğini
sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

kariyer uyumluluğu, iyimserlik, demografik özellikler

Kaynakça

• Barto, H., Lambert, S. ve Brott, P. (2015) “Career Adaptability, Resiliency and Perceived Obstacles to Career Development of Adolescent Mothers”, The Professional Counselor, 5(1), 53-66.
• Başol, O., Bilge, E. ve Kuzgun, Ş. (2012) “Öğrencilerin Kariyer Değerlerini Etkileyen Unsurların Tespitine Yönelik Bir Araştırma: Bireysel Değerler”, December/Aralık 2012, Electronic Journal of Vocational Colleges, 57-68.
• Bimrose, J. ve Hearne, L. (2012) “Resilience and Career Adaptability: Qualitative Studies of Adult Career Counseling”, Journal of Vocational Behavior, 81, 338-344.
• Bimrose, J., Brown, A., Barnes, S. A. ve Hughes, D. (2011), The Role of Career Adaptability in Skills Supply, Evidence Report, August 2011, UK Commission for Employment and Skills, 98 p.
• Bingöl, D. (2014) İnsan Kaynakları Yönetimi, 9. Baskı, Beta Basım AŞ., İstanbul.
• Büyükyılmaz, O., Ercan, S. ve Gökerik, M. (2016) “Öğrencilerin Kariyer Planlama Tutumlarının Demografik Faktörler Açısından Değerlendirilmesi: Karabük Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 2065-2076.
• Citi Foundation, Pathways to Progress, Global Youth Survey 2017, Economic Prospects & Expectations, Ipsos 2017, 20 p.
• Coetzee, M. ve Harry, N. (2015) “Gender and Hardiness as Predictors of Career Adaptability: An Explotary Study among Black Call Centre Agents”, South African Journal of Psychology, 45(1), 81-92.
• Dedeoğlu, T., Özdevecioğlu, M. ve Oflazer, S. (2016) “Örgütlerde İşe Gömülmüşlüğün (Job Embededness) Çalışanların İş ve Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisi: İyimserliğin Rolü”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ocak-Haziran 2016, 47, 135-146.
• Duffy, R. D., Douglass, R. P. ve Autin, K. L. (2015) “Career Adaptability and Academic Satisfaction: Examining Work Volition and Self Efficacy as Mediators”, Journal of Vocational Behavior, 90, 46-54.
• Dursun, M. T. ve Tokay Argon, M. (2017) “Does Personelity Affect Career Adaptability?”, International Journal of Humanities Social Sciences and Education, 4(10), 107-115.
• Ebenehi, A. S., Rashid, A. M. ve Bakar, A. R. (2016) “Predictors of Career Adaptability Skill among Higher Education Students in Nigeria”, International Journal for Research in Vocational Education and Training, December 2016, 3(3), 212-229.
• Erdoğmuş Zorver, C. ve Korkut Owen, F. (2014) “Kariyer Uyumu ve İyimserliği Ölçeği’nin Geliştirilmesi”, International Journal of Human Sciences, 11(2), 314-331.
• Erus, S. M. ve Zeren, Ş. G. (2017) “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Kariyer Uyumları”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Aralık 2017, 7(3), 657-668.
• Eryılmaz, A. (2013) “Pozitif Psikolojinin Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Alanında Gelişimsel ve Önleyici Hizmetler Bağlamında Kullanılması”, The Journal of Happiness & Well-Being, 1(1), 1-22.
• Eryılmaz, A. ve Kara, A. (2017) “Comparison of Teachers and Pre-Service Teachers with Respect to Personality Traits and Career Adaptability”, International Journal of Instruction, January 2017, 10(1), 85-100.
• Eryılmaz, A. ve Mutlu, T. (2017) “Yaşam Boyu Gelişim Yaklaşımı Perspektifinden Kariyer Gelişimi ve Ruh Sağlığı”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 227-249.
• Garcia, P. R. J. M., Restubog, S. L. D., Bordia, P., Bordia, S. ve Roxas, R. E. O. (2015) “Career Optimism: The Roles of Contextual Support and Career Decision-making Self-efficacy”, Journal of Vocational Behavior, 88, 10-18.
• Genç, E., Yavuz, K. ve Aydemir, S. (2017) “Bireysel Yenilikçilik Düzeyinin Kariyer Uyumluluğu Algısına Etkisi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Aralık 2017, 5(60), 240-252.
• Ginevra, M. C. ve Nota, L. (2017) “’Journey in the World Professions and Work’: A Career Intervention for Children”, The Journal of Positive Psychology, 1-11.
• Ginevra, M. C., Pallini, S., Vecchio, G. M., Nota, L. ve Rossi, S. (2016) “Future Orientation and Attitudes Mediate Career Adaptability and Decidedness”, Journal of Vocational Behavior, 95-96, 102-110.
• Gökdeniz, İ. ve Merdan, E. (2011) “Kişilik ile Kariyer Seçimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, Temmuz 2011, 3(2), 23-36.
• Halis, M. (2013) “Kırgızistanda Üniversite Adaylarının Kariyer Güdüleri Motivasyon Ve Değerleri İlişkisi: Bir Araştırma”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Nisan 2013, 36, 203-217.
• Hirschi, A. ve Valero, D. (2015) “Career Adaptability Profiles and Their Relationship to Adaptivity and Adapting”, Journal of Vocational Behavior, 88, 220-229.
• Hurst, J. L. ve Good, L. K. (2009) “Generation Y and Career Choice the Impact of Retail Career Perceptions, Expectations and Entitlement Perceptions”, Career Development International, 14(6), 570-593.
• Javadin, S. R. S., Yasori, T. H. P., Gholipour, A., Karimi, A. H. ve Jafari, F. K. (2017) “Designşng a model of Influencing Factors on Career Adaptability in Shazand Petrochemical Company”, International Journal of Scientific Research and Management Studies (IJSRMS), 3(9), 302-315.
• Johnston, C. S., Luciano, E. C., Maggiori, C., Ruch, W. ve Rossier, J. (2013) “Validation of the German Version of the Career Adapt-Abilities Scale and its Relation to Happiness and Work Stress”, Journal of Vocational Behavior, 83, 395-304.
• Karacan-Özdemir, N. (2016) “The Factors Contribute to Career Adaptability of High School Students”, Orta Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Doktora Tezi, Şubat 2016, 197 p.
• Karacan-Özdemir, N. ve Yerin Güneri, O. (2017) “The Factors Contribute to Career Adaptability of High-School Students”, Eurasian Journal of Educational Research, 67, 183-198.
• Karadaş, A., Duran, S. ve Kaynak, S. (2017) “Hemşirelik Öğrencilerinin Kariyer Planlamaya Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi”, SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Online First 1/2017.
• Kaya, Ç., Akın, A., Sarıçam, H. ve Uğur, E. (2014) “Turkish Version of the Career and Work Adaptability Questionnaire (CWAQ): Validity and Reliability Study”, e-International Journal of Educational Research, Winter 2014, 5(1), 76-87.
• Kaya, E. Ü. (2017) “Risk Alma Davranışlarının Kariyer Uyum Yetenekleri Üzerindeki Etkisi ve Bu Değişkenle İlişkisi: Yükseköğretimde Kişisel Değişkenler Açısından Bir Bakış”, The Journal of Academic Social Science Studies, Spring II 2017, 55, 289-312.
• Klehe, U. C., Zikic, J., Van Vianen, A. E. M. ve De Pater, I. E. (2011) “Career Adaptability, Turnover and Loyalty during Organizational Downsizing”, Journal of Vocational Behavior, 79, 217-229.
• McLennan, B., Mcilveen, P. ve Perera, H. N. (2017) “Pre-service teachers’ self-efficacy mediates the relationship between career adaptability and career optimism”, Teaching and Teacher Education, April 2017, 63, 176-185.
• Neureiter, M. ve Traut-Mattausch, E. (2016) “Inspecting the Dangers of Feeling Like a Fake: An Empirical Investigation of the Impostor Phenomenon in the World of Work”, Frontiers in Psychology, 7(1445), 1-12.
• Neureiter, M. ve Traut-Mattausch, E. (2017) “Two Sides of the Career Resources Coin: Career Adaptability Resources and the Impostor Phenomenon”, Journal of Vocational Behavior, 98, 56-69.
• Omar, S. ve Noordin, F. (2013) “Career Adaptability and Intention to Leave among ICT Professionals: An Exploratory Study”, TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 12(4), 11-18.
• Presbitero, A. ve Quita, C. (2016) “Expatriate Career Intentions: Links to Career Adaptability and Cultural Intelligence”, Journal of Vocational Behavior, Accepted Manuscript, 1-32.
• Rottinghaus, P. J. (2004) “Assessing Career Optimism and Adaptability: Toward the Construct of the Career Futures Inventory”, Graduate College, Iowa State University, Doctora Thesis, UMI, Retrospective Theses and Dissertations, 1120, 112 p.
• Rottinghaus, P. J., Day, S. X. ve Borgen, F. H. (2005) “The Career Futures Inventory: A Measure of Career Related Adaptability and Optimism”, Journal of Career Assessment, February 2005, 13(1): 3-24.
• Santilli, S., Mercionetti, J., Rochat, S., Rossier, J. ve Nota, L. (2017) “Career Adaptability, Hope, Optimism, and Life satisfaction in Italian and Swiss Adolescents”, Journal of Career Development, 44(1), 62-76.
• Savickas, M. L. (1997) “Career Adaptability: An Integrative Construct for Life-Span, Life-Space Theory”, The Career Development Quarterly, March 1997, 45, 247-259.
• Savickas, M. L. ve Porfeli, E. J. (2012) “Career Adapt-Abilities Scale: Construction, Reliabity, and Measurement Equivalence across 13 Countries”, Journal of Vocational Behavior, 80, 661-673.
• Scholarios, D., Lockyer, C. ve Johnson, H. (2003) “Anticipatory Socialisation: The Effect of Recruitment and Selection Experiences on Career Expectations”, Career Development International, 8(4), 182-197.
• Siyez, D. M. ve Belkıs, Ö. (2016) “Üniversite Öğrencilerinde Kariyer İyimserliği ve Uyumluluğu ile Toplumsal Cinsiyet Algısı Arasındaki İlişki”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Kasım 2016, 5(4), 279-285.
• Soresi, S., Nota, L. ve Ferrari, L. (2012) “Career Adapt-Abilities Scale-Italian Form: Psychometric Properties and Relationship to Breatdh of Interests, Quality of Life, and Perceived Barriers”, Journal of Vocational Behavior, 80, 705-711.
• Sökmen, A. ve Aydıntan, B. (2016) “Kariyer Geleceği Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi (Journal of Business Research Turk), 8(3), 251-263.
• Tladinyane, R. ve Van der Merwe, M. (2015) “Age and Race Differences on Career Adaptability and Employee Engagement amongst Employees in an Insurance Company”, Journal of Governance and Regulation, 4(4), 720-726.
• Yazıcı, H. (2009) “Öğretmenlik Mesleği, Motivasyon Kaynakları Ve Temel Tutumlar: Kuramsal Bir Bakış”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Ocak 2009, 17(1), 33-46.
• Yuen, M. ve Yau, J. (2015) “Relation of Career Adaptability to Meaning in Life and Connectedness among Adolescents in Hong Kong”, Journal of Vocational Behavior, 91, 147-156.
• Zacher, H., Ambiel, R. A. M. ve Noronha, A. P. P. (2015) “Career Adaptability and Career Entrechment”, Journal of Vocational Behavior, 88(1), 164-173.