Bir Türkiye Populasyonunda BDNF Geni Val66Met Polimorfizmi ile Obezite İlişkisinin Analizi: Olgu Kontrol Çalışması

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 4, 255 - 259, 31.03.2016

Ahmet Beştepe Mehmet Ali Sözen Abdurrahman Genç Kağan Üçok Lütfi Akgün Kuyaş Hekimler Öztürk Necat İmirzalıoğlu

Öz

Amaç: Obezite karmaşık etyolojisi ile dünya çapında epidemik bir sağlık problemi haline gelmektedir. Birçok farklı genetik ve çevresel faktörler obezite gelişimine katkıda bulunmaktadır. Bu çalışmada, bir Türkiye populasyounda BDNF geni Val66Met varyantı ile obezite ve obezite-ilişkili klinik fenotipler arasında ilişki olup olmadığının araştırılması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya toplam 168 birey (88 obez olgu ve 80 sağlıklı kontrol) alındı. Klinik değerlendirilmesi yapılan katılımcılara antropometrik ölçüm ve vücut kompozisyon analizi yapıldı. BDNF geni Val66Met polimorfizmine ilişkin genotipleme çalışması PCR-RFLP tekniği kullanılarak yapıldı. Elde edilen ilgili polimorfizme ait genotipler ile alel frekansları ve antropometrik ölçüm sonuçlarının istatistiksel değerlendirmesi bilgisayar ortamında SPSS programı kullanılarak yapıldı.

Bulgular: Çalışılan polimorfizme ait (BDNF Val66met,) genotip ve aleller ile obezite ve obezite-ilişkili fenotipler arasında obez ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı.

Sonuç: Bu bulgular çalışılan polimorfizmin obezite ve obezite-ilişkili fenotiplerin gelişiminde yatkınlık oluşturucu bir role sahip olduğu olgusunu desteklememektedir. Bununla beraber, ilgili polimorfizmin obezite gelişimindeki katkısını netleştirmek için daha geniş populasyon serilerinde bir çok aday gen ve polimorfizmlerin birlikte değerlendirildiği yeni çalışmaların yapılması gerektiği kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler

Obezite, BDNF geni Val66Met polimorfizmi, ilişkilendirme

Kaynakça

• Kernie SG, Liebl DJ, Parada LF. BDNF regulates eating behavior and locomotor activity in mice. EMBO J ;19(6):1290-300.
• Rios M, Fan G, Fekete C, et al. Conditional deletion of brain-derived neurotrophic factor in the postnatal brain leads to obesity and hyperactivity. Mol Endocrinol ;15(10):1748-57.
• Lyons WE, Mamounas LA, Ricaurte GA, et al. Brain- derived neurotrophic factor-deficient mice develop aggressiveness and hyperphagia in conjunction with brain serotonergic abnormalities. Proc Natl Acad Sci U S A 1999;96(26):15239-44.
• Friedel S, Horro FF, Wermter AK, et al. Mutation screen of the brain derived neurotrophic factor gene (BDNF): identification of several genetic variants and association studies in patients with obesity, eating disorders, and attention-eficit/hyperactivity disorder. Am J Med Genet B Neuropsychiatr Genet 2005;132B(1):96-99.
• Gray J, Yeo GS, Cox JJ, et al. Hyperphagia, severe obesity, impaired cognitive function, and hyperactivity associated with functional loss of one copy of the brain- derived neurotrophic factor (BDNF) gene. Diabetes ;55(12):3366-71.
• Gray J, Yeo G, Hung C, et al. Functional characterization of human NTRK2 mutations identified in patients with severe early-onset obesity. Int J Obes (Lond) ;31(2):359-64. Yeo GS, Connie Hung CC, Rochford J, et al. A de novo mutation affecting human TrkB associated with severe obesity and developmental delay. Nat Neurosci ;7(11):1187-9.
• Ribasés M, Gratacòs M, Armengol L, et al. Met66 in the brain-derived neurotrophic factor (BDNF) precursor is associated with anorexia nervosa restrictive type. Mol Psychiatry 2003;8(8):745-51.
• Ribasés M, Gratacòs M, Fernández-Aranda F, et al. Association of BDNF with anorexia, bulimia and age of onset of weight loss in six European populations. Hum Mol Genet 2004;13(12):1205-12.
• Ribasés M, Gratacòs M, Fernández-Aranda F, et al. Association of BDNF with restricting anorexia nervosa and minimum body mass index: a family-based association study of eight European populations. Eur J Hum Genet ;13(4):428-34. Beckers S, Peeters A, Zegers D, Mertens I, Van Gaal L, Van Hul W. Association of the BDNF Val66Met variation with obesity in women. Mol Genet Metab 2008;95(1- ):110-2.
• Nikolac Perkovic M, Mustapic M, Pavlovic M, et al. Lack of association between brain-derived neurotrophic factor Val66Met polymorphism and body mass index change over time in healthy adults. Neurosci Lett 2013;545:127
• Zegers D, Hendrickx R, Verrijken A, et al. Screening for genetic variants in BDNF that contribute to childhood obesity. Pediatr Obes 2014;9(1):36-42.
• Mollaoğlu H, Üçok K, Akgün L, Baş O. Biyoelektrik empedans analizi ve antropometrik yöntemlerle ölçülen vücut yağ yüzdelerinin karşılaştırılması. Kocatepe Tıp Derg 2006;7(2):27-31.
• American College of Sports Medicine (ACSM). ACSM’s health-related physical fitness assessment manual. 2nci Baskı, Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins, 2007:48
• Huang TL, Lee CT. Associations between brain- derived neurotrophic factor G196A gene polymorphism and clinical phenotypes in schizophrenia patients. Chang Gung Med J 2007;30(5):408-13.
• Xu B, Goulding EH, Zang K, et al. Brain-derived neurotrophic factor regulates energy balance downstream of melanocortin-4 receptor. Nat Neurosci ;6(7):736-42. International HapMap Project. www.hapmap.org. Egan MF, Kojima M, Callicott JH, et al. The BDNF val66met polymorphism affects activity-dependent secretion of BDNF and human memory and hippocampal function. Cell 2003;112(2):257-69.
• Chen ZY, Patel PD, Sant G, Meng CX, Teng KK, Hempstead BL, Lee FS. Variant brain-derived neurotrophic factor (BDNF) (Met66) alters the intracellular trafficking and activity-dependent secretion of wild-type BDNF in neurosecretory cells and cortical neurons. J Neurosci ;24(18):4401-11.
• Oroszi G, Lapteva L, Davis E, et al. The Met66 allele of the functional Val66Met polymorphism in the brain- derived neurotrophic factor gene confers protection against neurocognitive dysfunction in systemic lupus erythematosus. Ann Rheum Dis 2006;65(10):1330-5.
• Lee R, Kermani P, Teng KK, Hempstead BL. Regulation of cell survival by secreted proneurotrophins. Science ;294(5548):1945-8.
• Gunstad J, Schofield P, Paul RH, et al. BDNF Val66Met polymorphism is associated with body mass index in healthy adults. Neuropsychobiology 2006;53(3):153–6.
• Shugart YY, Chen L, Day IN, et al. Two British women studies replicated the association between the Val66Met polymorphism in the brain-derived neurotrophic factor (BDNF) and BMI. Eur J Hum Genet 2009;17(8):1050-5.
• Skledar M, Nikolac M, Dodig-Curkovic K, Curkovic M, Borovecki F, Pivac N. Association between brain-derived neurotrophic factor Val66Met and obesity in children and adolescents. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry ;36(1):136-40. Hong KW, Lim JE, Go MJ, et al. Recapitulation of the association of the Val66Met polymorphism of BDNF gene with BMI in Koreans. Obesity (Silver Spring) ;20(9):1871-5.
• Ma XY, Qiu WQ, Smith CE, et al. Association between BDNF rs6265 and obesity in the Boston Puerto Rican
• Health Study. J Obes 2012;2012:102942.
• Marti A, Santos JL, Gratacos M, et al. Association between leptin receptor (LEPR) and brain-derived neurotrophic factor (BDNF) gene variants and obesity: a case-control study. Nutr Neurosci 2009;12(4):183-8.
• Arija V, Ferrer-Barcala M, Aranda N, Canals J. BDNF Val66Met polymorphism, energy intake and BMI: a follow- up study in schoolchildren at risk of eating disorders. BMC Public Health 2010;10(sayı yok):363.