BİR AİLE SAĞLIĞI MERKEZİNE BAŞVURAN DİABET HASTALARININ REGÜLASYON DURUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 4, 101 - 108, 20.10.2016

Nurten Elkin

https://doi.org/10.18229/kocatepetip.289090

Öz

Amaç: Çalışmamızda aile sağlığı merkezinde diabet teşhisi ile takip ve tedavi altında olan hastaların metabo-lik kontrollerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma 01 Temmuz- 01 Ekim 2015 tarihleri arasında İstanbul ilinde hizmet veren bir aile sağlığı merkezinde yapılmıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden diabetli hastalarda glisemik parametreler ve eşlik eden faktörler değerlendirilmiştir. Toplam 29 soru içeren bir anket uygulanmıştır. Bu ankette; katılımcıların sosyodemografik özellikleri ve diabetle ilgili özellikleri sorgulanmıştır. Ayrıca hastaların Vücut-kitle indeksi (BKI), açlık kan şekeri (AKŞ), tokluk kan şekeri (TKŞ), hemoglobin A1c (HbA1c) değerleri kaydedilmiştir. Verilerin analizinde SPSS (Statistical Program for Social Sciences) sürüm 15.0 istatistik programı kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışmaya katılanların %64,5’i kadın, yaş ortala-ması 55.64±12.05’dir. Katılımcıların %57,9’unun metabo-lik kontrolleri kötü, %20,6’ının sınırda, %21,5’i ise iyi ola-rak değerlendirilmiştir. Katılımcıların cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve medeni durum ile metabolik kontrol durum-ları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı, gelir durumu yüksek olanların metabolik kontrollerinin daha kötü olduğu görülmüştür. Diabet eğitimi alma durumu, diyete uyma durumu, egzersiz yapma, beden kitle indek-si ve evde kan şeker ölçüm cihazı olması ile metabolik kontrol durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Diabet süresi 1-5 yıl olanlarda ve te-davide oral antidiabetik kullananlarda metabolik kontrol iyi bulunmuştur.

Sonuç: Diabetli kişilerin regülasyon durumları genel ola-rak kötüdür. Diabetli kişilerde regülasyonu etkileyen çok sayıda faktör bulunmakta olup, hem hastaların hem de sağlık hizmeti verenlerin bu konuda daha titizlikle dav-ranmaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aile sağlığı merkezi; Diabetes mellitus; Metabolik kontrol; Regülasyon

Kaynakça

• 1.International Diabetes Federation. Diabetes Atlas. 6th edition, 2013. Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması II.(TURDEP II). Erişim adresi: istanbultip.istanbul.edu.tr/wp-content/.../021_turdep.2.sonuclarinin.aciklamasi.pdf. Erişim Tarihi:28.12.2015
• AmericanDiabetesAssociation: Economiccosts of diabetes inthe U.S. in 2002. Diabetes Care 26:917-932, 200
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. TürkiyeDiabet Programı 2015-2020. Ankara, 2014.
• AmericanDiabetesAssociation. Standards of medicalcare indiabetes--2014. Diabetes Care. 2014;37 Suppl 1:S14-80.
• Blumer I, Hadar E, Hadden DR, Jovanovič L, Mestman JH,Murad MH, Yogev Y. Diabetes and pregnancy: an endocrine society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2013;98(11):4227-4249.
• Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. DiabetesMellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu, 6. baskı, Ankara, 2013
• Garber AJ, Abrahamson MJ, Barzilay JI, Blonde L, Bloomgarden ZT, Bush MA, Dagogo-Jack S, Davidson MB, Einhorn D, Garvey WT, Grunberger G, Handelsman Y, Hirsch IB, Jellinger PS, McGill JB, Mechanick JI, Rosenblit PD, Umpierrez G, Davidson MH; American Association of Clinical Endocrinologists. AACE comprehensive diabetes manage mental Agorithm 2013. Endocr Pract. 2013;19(2):327-336.
• Stratton IM, Adler AI,Neil HA, et al. Association of glycaemiawith macrovascular and microvascular complications of type 2 diabetes (UKPDS 35): Prospective observational study. BMJ 2000 12;321: 405-412.
• Saaddine JB, Cadwell B, Gregg EW, et al. Improvements indiabetes processes of care and intermediate out comes: United States, 1988-2002. AnnInternMed 2006; 144:465-474.
• Gönen S, Güngör K, Çilli AS, et al. Comprehensive analysisof health related quality of life in patients with diabetes: A study from Konya Turkey. TurkishJournal of Endocrinology and Metabolism 2007;11: 81-88.
• Peyrot M, Kruger DF. A biopsychosocial model of glycemiccontrol in diabetes: stress, coping and regimenadherence, J Health Soc Behav 1999; 40(2):141–158.
• Aktaş A. Tip 2 Diabetik Hastalarda Kapsamlı Diabet TedavisiEğitimi Ve Uygulamalarının Glisemik Kontrolün Sağlanmasına Etkileri. Uzmanlık Tezi. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Koordinatörlüğü, İstanbul,2008.
• Fitzgerald JT, Anderson RM, Davis WK. Gender differencesin diabetes Attitutes and adherence, DiabetesEduc1995; 21 (6):523–529.
• Van den Arend IJ, Stolk RP, Rutten GE,Schrijvers GJ.Education integrated into structured general practice çare fortype 2 diabetic patients results insustained improvement of disease knowledge and self-care. Diabetesmed 2000;17: 190
• International Diabetes Federation, World DiabetesFoundation. Diabetes Atlas. 2nd ed. Brussels, International Diabetes Federation, 2003.
• Gücük S. Boztaş G. Aile Hekimliği Uygulamasının DiabetliHastaların Takibine Etkileri. Konuralp Tıp Dergisi 2013; 5(2):12-16
• Demirel M, Şatır E, Uçak S, et al. İnsülin tedavisi başlanandiabet hastalarında kilo değişimi ve bunu etkileyen parametrelerin irdelenmesi. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2009;43(1): 14-9.
• Kartal A, Çağırgan G, Tığlı H, et al. Tip 2 diabetli hastalarınbakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TAF Prev Med Bull 2008; 7(3):223-30.
• Tekin O. Erarslan E. Işık B. Özkara A. Diabetik HastalardaTedavi Bariyerleri Ve Bunların Glisemik Kontroldeki Önemleri: Ankara- Pursaklar Bölgesinde Kesitsel bir çalışma 2007; 24: 105-109
• Papadopoulos AA, Kontodimopoulos N, Frydas A,Ikonomakis E, ÊNiakas D. Predictors of health related quality of life in type 2 diabetic patients in Greece. BMC Public Health 2007;7:186.
• Pala T, Eser E, Özmen B, Aydemir Ö, Boyvoda S. Thedeterminants ofquality of life including treatment satisfaction inpatients with type two diabetes mellitus: Are different generic Qol instruments sensitive to the same determinants? Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism, 2004;3:9-.99.
• Arslantaş D, Ünsal A, Metintaş S, Koç F. Knowledge of diabetic patients about diabetes at the primary stage in Eskisehir, Turkey. Pakistan Journal of Medical Sciences 2008;24:263.268.
• Ersoy C, Tuncel E, Özdemir B, et al. İnsülin kullanan Tip 2diabetes mellituslu hastalarda diabet eğitimi ve metabolik kontrol. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2006;32 (2): 43-7
• Mensing C, Boucher J, WeingerK, Mulcahy K, Barta P et al:National Standards for Diabetes Self-Management Education. Diabetes Care27(Suppl 1):S143, 2004
• Murata GH, Shah JH, Hoffman RM, et al. Intensified bloodglucose monitöring improves glycemic control instable, insülin treated veterans with type 2 diabetes. The Diabetes Outcomes in Veterans Study. DiabetesCare 2003; 26(6): 1759-63.
• Gözaydın M, Duygun T, Saygılarlı İ. Tip 2 Diabetes Mellituslu Hastalarda Glisemi ile Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. Medikal Network Klinik Bilimler &Doktor, 2003;9:670-674.
• Astrup A, Finer N: Redefiningtype 2 diabetes: “diabesity” or“obesity dependent diabetesmellitus”? Obes Rev2000; 1: 57.
• Campbell L, Rössner S: Management ofobesity in patientswith type 2 diabetes. Diabet Med2001;18:345.
• NationalInstitutes of Health (NIH) NationalHeart, Lung&Blood Institute (NHLBI): Clinical guidelines on the identification, evaluation and treatment of Overweight and obesity in adults: the evidence report. Res 6 (Suppl. 2): 51S-209S, 199