Lycopersicon esculentum Mill.’de Bazı Morfometrik Parametreler Üzerine Ca(NO3)2 ve MgSO4 Tuzluluğunun Etkileri

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 1, 29 - 39, 30.06.2017

Sabahat Töre Yaman Güler Çolak Necmettin Caner

Öz

Bu çalısmamızda, Lycopersicon esculentum Mill.’in ilk fide büyüme evrelerindeki bazı morfometrik
parametreler üzerine Ca(NO3)2 ve MgSO4 tipi tuzluluğun etkilerinin incelenmesi amaçlanmıstır. Çalısmamızda, L.
esculentum cv. 11D-230 fidecikleri Ca(NO3)2 (5-10000 ppm) ve MgSO4 (5-5000 ppm) tipi tuz stresi altında
inkübasyona alındıklarında, L. esculentum cv. H-2274 fidecikleri MgSO4 tipi tuzluluğun etkilerine maruz
bırakıldıklarında, hipokotil gelisimlerinde tuzun toksik etkilerine derhal tanık olunmustur. Ca(NO3)2 ve MgSO4 tipi
tuz stresi L. esculentum cv. H-2274 fideciklerinde, Ca(NO3)2 tipi tuz stresi L. esculentum cv. 11D-230 fideciklerinde
ana kök gelisimlerinin de inhibisyonuyla sonuçlanmıstır. 11D-230 fidecikleri MgSO4 tipi tuz stresi altında
inkübasyona alındıklarında, benzer inhibisyonlar 200 ppm MgSO4 konsantrasyonuyla baslamıstır. Ca(NO3)2 tipi
tuzluluğun hiçbir derisimde (5-10000 ppm) lateral kök gelisimlerini tesvik edici özellikleri belirlenemezken, MgSO4
tipi tuzluluğun lateral kök gelisimlerindeki toksik etkileri 500 ppm MgSO4 konsantrasyonuyla baslamıstır. 20-50
ppm MgSO4 konsantrasyonlarının 11D-230 fideciklerinin, 5-50 ppm MgSO4 konsantrasyonlarının H-2274
fideciklerinin kotiledon gelisimlerini tesvik edici özellikleri saptanırken, Ca(NO3)2 tipi tuzluluğun hiçbir
konsantrasyon değeri için (5-10000 ppm), 11D-230 fideciklerinde kotiledon gelisimlerini tesvik edici özellikleri
yoktur. Literatür çalısmalarında Na+ katyonu kaynaklı tuzluluğa karsı orta derecede tolerant olarak tanımlanan L.
esculentum’un bizim inceleme kapsamına aldığımız iki genotipinin genç fidecik evrelerinde Ca(NO3)2 ve MgSO4
tipi tuzluluğa karsı orta derecede tolerant olarak tanımlanamayacakları, tuza olağanüstü duyarlı oldukları sonucuna
varılmıstır.
Anahtar Kelimeler: Fide büyümesi, Lycopersicon esculentum Mill., tuz stresi, tuzluluk.

Anahtar Kelimeler

Fide büyümesi, Lycopersicon esculentum Mill., tuz stresi, tuzluluk.

Kaynakça

• Ahmad, S., Wahid, A., Rasul, E., Wahid, A. 2005. Comparative Morphological and Physiological Responses of Green Gram Genotypes to Salinity Applied at Different Growth Stages. Botanical Bulletin of Academia Sinica, 46: 135-142.
• Alam, S., Imamul-Hug, S.M., Kawai, S., Islam, A. 2002. Effects of Applying Calcium Salts to Coastal Saline Soils on Growth and Mineral Nutrition of Rice Varieties. Journal of Plant Nutrition, 25 (3): 561-576.
• An, P., Inanaga, S., Li, X.J., Eneji, A.E., Zhu, N.W. 2005. Interactive Effects of Salinity and Air Humidity on Two Tomato Cultivars Differing in Salt Tolerance. Journal of Plant Nutrition, 28 (3): 459- 473.
• Babaoğlu, M., Gürel, E., Özcan, S. 2004. Bitki Biyoteknolojisi, Doku Kültürü ve Uygulamaları, Selçuk Üniversitesi, Konya, 374s.
• Bağcı, S.A., Ekiz, H., Yılmaz, A. 2003. Determination of the Salt Tolerance of Some Barley Genotypes and the Characteristics Affecting Tolerance. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 27 (5): 253-260.
• Basaran, D. 1990. Bitki Doku Kültürü. Dicle Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Yayın No: 14, Diyarbakır, 208s.
• Bayuelo-Jimenez, J.S., Craig, R., Lynch, J.P. 2002. Salinity Tolerance of Phaseolus Species During Germination and Early Seedling Growth. Crop Science, 42: 1584-1594.
• Bernstein, N., Ioffe, M., Zilberstaine, M. 2001. Salt Stress Effects on Avacado Rootstock Growth. 1.Establishing Criteria for Determination of Shoot Growth Sensitivity to the Stress. Plant and Soil, 233: 1-11.
• Bose, B., Mishra, T. 2001. Effect of Seed Treatment with Magnesium Salts on Growth and Chemical Attributes of Mustard. Indian Journal of Plant Physiology, 6 (4): 431-434.