Hanefî İmamlarının Bey’ Bahsindeki Farklı İctihadları

Yıl 2018, Sayı: 32, 51 - 76, 31.12.2018

Alpaslan Alkış

Öz

Hanefî imamlarının bey’ bahsinde ortaya koyduğu ictihadlar, alış verişlerle
ilgili hususların anlaşılması ve yeni meselelere örneklik ve yol göstericiliği
yapması açısından günümüzde önemli bir kriter olarak kabul edilmektedir. Hanefi
imamı Ebû Hanîfe’nin bizatihi ticari hayatın içinde yer alması, İmam Ebû Yûsuf
ve İmam Muhammed’in kadılık görevlerinde bulunmaları onların meselelerin
uygulamada karşılaşılan zorluklarına vakıf olmalarına vesile olmuştur. Bu
sebeple Hanefî imamlarının alış veriş konularındaki ictihadlarını, meselelere
yaklaşımlarını ve çözüm yöntemlerini görmek günümüze ışık tutması açısından
önem arz etmektedir. Mezhep içerisinde hoca ve talebeler arasında meselelere
yaklaşım ve çözüm yöntemi noktasında bir hayli farklılık bulunmaktadır. Bu
durum ilmi tartışmaların özgür bir ortamda gerçekleştiğini göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Hanefî Mezhebi, Bey’, İkale, Faiz, İslam Hukuku

Kaynakça

• Apaydın, Yunus. “Muhayyerlik”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 31: 25-30. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Aybakan, Bilal. “İkâle”. TDV İslam Ansiklopedisi. 22:14-16. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Bardakoğlu, Ali. “Bey”. TDV İslam Ansiklopedisi. 6:13-19. İstanbul: TDV Yayınları, 1992. Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukukı İslâmiyye ve Istılahâtı Fıkhıyye Kâmûsu. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 1985.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail b. İbrahim. el-Câmiu’s-Sahîh. İstan-bul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Cevheri, İsmail b. Hammad. es-Sıhah. Beyrut: Daru’l-Fikir, 1998.
• Çeker, Çeker. İslam Hukukunda Akidler. Konya: İttifak Holding Yayınları, 1999.
• Dönmez, İbrahim Kâfi. “Garar”. TDV İslam Ansiklopedisi. 13:366-371. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş'as Es-Sicistânî el-Ezdî. Sünen-i Ebî Dâvûd. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ensar Yayınları, 2013.
• Hammad, Nezih. İktisadi Fıkıh Terimleri. Trc. Recep Ulusoy. İstanbul: İz Yayıncılık, 1996.
• İbn Âbidîn. Reddül Muhtâr ale’d-Dürri’l-Muhtâr. Beyrut: Daru’l-Fikir, 1992.
• İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvinî. Sünen-i İbn Mâce. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Cemalü’d-dîn. Lisanül Arap. Beyrut: Daru’s-Sadr, 1994.
• Kahveci, Nuri. Mukayeseli İslam Borçlar Hukuku. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2015.
• Kallek, Cengiz. “Kafîz”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 24: 155-157. İs-tanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Kâsânî, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd b. Ahmed. el-Bedâiü’s-Sanâî’ fî Tertîbi’ş-Şerâî’. Beyrut: Dâru’l-Fikir, 1996.
• Mecelle, Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye. Kontrol. Ali Himmet Berki. İstanbul: Hikmet yayınları, 1982.
• Merğinânî, Burhaneddin. el-Hidâye fî Şerhi Bidayeti’l-Mübtedî. Beyrut: Daru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, 1995.
• Mevsılî, Abdullâh b. Mahmûd b. Mevdûd. el-İhtiyâr li Ta’lîli’l-Muhtâr. İstanbul: Hikmet Neşriyat, 2012.
• Müslim, Ebu'l-Huseyin Müslim b. Haccâc. el-Câmiu’s-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb b. Ali b. Bahr b. Sinan b. Dinâr. Sünen-i Nesâî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Serahsî, Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût. Beyrut: Da-ru’l-Ma’rife, 1993.
• Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ b. Sevre. Sünen-i Tirmîzî, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.