Türkiye’de Sektörel Düzeyde Çalışma Sermayesi Unsurları ile Performans Arasındaki Etkileşim

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 2, 315 - 332, 31.10.2018

Muhammed Mustafa Kısakürek Adem Babacan Merve Tuncay

Öz

Sabit varlık yatırımlarıyla kıyaslandığında, daha düşük riskli ve
miktarlı yatırımlar olsa da çalışma sermayesi işletmelerde gün içinde sıklıkla
dikkate alınan kararlardır. Finans yöneticisinin işletmede faaliyette bulunduğu
dönem içerisinde belki de hiç karşılaşmayabileceği sabit varlık yatırımlarının
aksine, çalışma sermayesi yatırımları ile ilgili kararlar işletmede sürekli tekrarlanmakta
ve işletmenin istikrarlı bir şekilde çalışmasını etkilemektedir. Dolayısıyla
çalışma sermayesinin yönetimi aslında, işletmelerin likiditesinin
yeterliliğini, riskini ve böylece kârlılığını yönetmektedir.

Bu çalışmada da çalışma sermayesi ile performans arasındaki etkileşim,
Türkiye’de faaliyet gösteren seçilmiş sektörlere ait sektör bilançoları
kullanılarak sabit etkiler panel regresyon analizi yöntemi ile incelenmiştir.
Performans göstergesi olarak, brüt kâr marjı ve aktif kârlılığı kullanılmıştır.
Analiz bulguları, teorik beklentilerle uygun olarak çalışma sermayesi unsurları
ile performans arasında negatif bir ilişki olduğunu göstermektedir. Sadece
ticari borç ödeme süresinin beklenenden farklı olarak performans üzerinde
negatif yönde etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgu, ele alınan sektörlerde
borç yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde sıkıntı olduğuna işaret
etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çalışma sermayesi yönetimi, faaliyet oranları, kârlılık oranları, panel veri analizi

Kaynakça

• Akgüç, Öztin (1998), Finansal Yönetim, Avcıol Basım Yayın, Yenilenmiş 7. Baskı, İstanbul.
• Aksoy, Ahmet ve Yalçıner, Kürşat (2013), İşletme Sermayesi Yönetimi, Detay Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 5. Baskı, Ankara.
• Asaduzzaman, Md. and Chowdhury, Tabassum (2014), “Effect of Working Capital Management on Firm Profitability: Empirical Evidence from Textiles Industry of Bangladesh”, Research Journal of Finance and Accounting, Vol. 5, No: 8, pp. 175-184.
• Atmaca, Metin (2016), “Finansal Oranlar Aracılığıyla Çalışma Sermayesi Bileşenlerinin Kârlılığa Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Kimya, Plastik ve Kauçuk Şirketlerinde Bir Araştırma”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 28, ss. 633-649.
• Aygün, Mehmet (2012), “Firma Performansı Üzerinde Çalışma Sermayesinin Etkisi: Türk İmalat Sektörü Üzerine Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış, Cilt: 12, Sayı: 2, ss. 215-223.
• Aytekin, Sinan ve Güler, Sevinç (2014), “Nakit Dönüş Süresi ve Kârlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: BIST Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi Endeksi’nde (XTAST) Ampirik Bir Uygulama”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 8, ss. 79-98.
• Brealey, Richard A., Myers, Stewart C. ve Marcus, Alan J. (2007), İşletme Finansının Temelleri (Çev. Ünal Bozkurt, Türkân Arıkan ve Hatice Doğukanlı), Literatür Yayıncılık, Beşinci Basım, İstanbul.
• Büyükşalvarcı, Ahmet ve Abdioğlu, Hasan (2010), “Kriz Öncesi ve Kriz Dönemlerinde İşletmelerde Çalışma Sermayesi Gereksiniminin Belirleyicileri: İMKB İmalat Sanayi Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, ss. 47-71.
• Coşkun, Ender ve Kök, Dündar (2011), “Çalışma Sermayesi Politikalarının Kârlılık Üzerine Etkisi: Dinamik Panel Uygulaması”, Ege Akademik Bakış, Cilt: 11, NO: Özel Sayı, ss. 75-85.
• Çabuk, Adem ve Lazol, İbrahim (2016), Mali Tablolar Analizi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 15. Baskı, Bursa.
• Deloof, Marc (2003), “Does Working Capital Management Affect Profitability of Belgian Firms?”, Journal of Business, Finance & Accounting, Vol. 30, NO: 3&4, pp. 573-587.
• Dursun, Adem ve Ayrıçay, Yücel (2012), “Çalışma Sermayesi-Kârlılık İlişkisinin İMKB Örneğinde 1996-2005 Dönemi Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3-4, ss. 199-214.
• Elmas, Bekir (2016), Finansal Tablolar Analizi, Nobel Yayın, Geliştirilmiş ve Gözden Geçirilmiş 2. Basım, Ankara.
• Gholizadeh Khajeh, Sajjad (2014), BİST Tekstil, Deri Sektöründeki Firmalarda Çalışma Sermayesi Yönetiminin Firma Kârlılığı Üzerine Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Gürsoy, Cudi Tuncer (2012), Finansal Yönetim İlkeleri, Beta Basım, 2. Baskı, İstanbul.
• Keskin, Rıdvan ve Gökalp, Füsun (2016), “Çalışma Sermaye Yönetiminin Firma Kârlılığı Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1, ss. 15-25.
• Lazaridis, Ioannis and Tryfonidis, Dimitrios (2006), “Relationship Between Working Capital Management and Profitability of Listed Companies in the Athens Stock Exchange”, Journal of Financial Management and Analysis, Vol. 19, No: 1, pp. 1-12.
• Makori, Daniel Mogaka and Jagongo, Ambrose (2013), “Working Capital Management and Firm Profitability: Empirical Evidence from Manufacturing and Construction Firms Listed on Nairobi Securities Exchange”, Kenya, International Journal of Accounting and Taxation, Vol. 1, No: 1, pp. 1-14.
• Mathuva, David M. (2010), “The Infuence of Working Capital Management Components on Corporate Profitability: A Survey on Kenyan Listed Firms”, Research Journal of Business Management, Vol. 4, No: 1, pp. 1-11.
• Meder Çakır, Hafize (2013), “Nakit Döngüsünün Firma Kârlılığına Etkisinin Sektörel Analizi”, Journal of Yasar University, Cilt: 30, Sayı: 8, ss. 4948-4965.
• Mohamud, Fuaad Ahmed (2016), Çalışma Sermayesi Yönetiminin İşletme Kârlılığı Üzerine Etkileri: BİST’de Kayıtlı İşletmeler Üzerinde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Napompech, Kulkanya (2012), “Effects of Working Capital Management on the Profitability of Thai Listed Firms”, International Journal of Trade, Economics and Finance, Vol.3, No: 3, pp. 227-232.
• Sarıaslan, Halil ve Erol, Cengiz (2014), Finansal Yönetim, Kavramlar, Kurumlar ve İlkeler, Siyasal Kitabevi, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara.
• Şahin, Osman (2011), “İMKB’ye Kayıtlı İmalat Şirketlerinde Çalışma Sermayesi Politikaları ve Firma Performansı İlişkileri”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, ss. 123-141.
• Uchenna, Ani Wilson, Okwo, Ifeoma Mary and Ugwunta, David Okelue (2012), “Effects of Working Capital Management on Profitability: Evidence from the Top five Beer Brewery Firms in the World”, Asian Economic and Financial Review, Vol.2, No: 8, pp. 966-982.
• Yıldız, Birol ve Akkoç, Soner (2016), “Çalışma Sermayesi ve Kârlılık İlişkisinin Keşifsel Bir Araçla (ANFIS) İncelenmesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 11, Sayı:1, ss. 285-308.