ERKEN OSMANLI DÖNEMİ’NDE KADIN BÂNÎLERİN BURSA’DAKİ İMAR FAALİYETLERİNE KATKILARI

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 25, 27.12.2018

Tahsin Korkut Hatice Engin

Öz

Erken
Osmanlı Dönemi’nde kadın bânîlerin Bursa ve çevresinde yaptırdıkları eserlerin
araştırıldığı bu çalışmada, Bursa’nın başkent olma sürecinde kadın bânîlerin
mimari alandaki etkinliği konu edilmiştir. Kadın bânîlerin sahip olduğu statü,
toplumdaki konumu, babalarının veya eşlerinin onlara sağlamış olduğu ekonomik
bağımsızlığının, inşa ettirdikleri yapılar üzerinde, etkin bir gücünün olduğu
görülmüştür. Ayrıca yapı yaptıran kadın bânîlerin çoğunluğunun saray mensubu
oldukları ve saray dışından kadınlarında, zaman zaman bu imar faaliyetlerine
katıldığı görülmüştür. Özellikle saray dışından olan kadınların daha çok
toplumda tanınmış önemli şahsiyetlerin kızları, eşleri olduğu da tespit
edilmiştir.

Bu çalışmada kadın bânîlerin
Bursa ve çevresinde inşa ettirmiş olduğu yapılar, grafikler üzerinde
sınıflandırılarak hangi yapıları inşa ettirmede daha fazla söz sahibi oldukları
tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca kadınların biyografilerine de kısaca
değinilerek, yaptırdıkları eserlerde, statülerinin yapılar üzerinde ne derece
tesir ettiği tespit edilmeye çalışılmış ve kadının toplumdaki konumunun,
siyasetteki otoritesinin ve ekonomik gücünün bânî - yapı ilişkisine nasıl
yansımış olabileceği üzerinde de durulmuştur

Anahtar Kelimeler

Kadın, Bâni, Bursa, Osmanlı

Kaynakça

• ÂŞIK PAŞAZADE, Osmanoğulları’n Tarihi, (Kemal Yavuz- Yekta Saraç), Ankara, 2003.AYVERDİ, Ekrem Hakkı, Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve Sultan II. Murad Devri, C.II, İstanbul, 1972.__________, Osmanlı Mimarisinde Fatih Devri, C.III, İstanbul, 1973.BÖLÜKBAŞI, ÇIKLA Ayşe, “Erken Osmanlı Devletinde Kadınların Mimari Alandaki Hamiliği (1299-1512), Sanat Tarihi Yıllığı, S.19, İstanbul, 2006, 73-90.DAŞ, Ertan, Erken Dönem Osmanlı Türbeleri (1300-1500), İzmir, 2013.ENGİN, Hatice, Bursa’da Erken Osmanlı Dönemi’nde Kadın Bâniler ve Eserleri, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Van, 2017.GABRİEL, Albert, Bir Türk Başkenti Bursa, (Neslihan Er, Hamit Er, Aykut Kazancıgil), Paris- Boccard, 1958.