TÜGÖLBAY SIDIKBEKOV’UN “İYGENBAY ÇOBAN NASIL UÇAK SATIN ALDI?” HİKȂYESİNİN İZLEKSEL AÇIDAN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 3, 364 - 374, 31.07.2019

Duygu Çakır

https://doi.org/10.20322/littera.562311

Öz

Kırgız bir yazar olan Tügölbay Sıdıkbekov,
yenileşmeye açık bir yazardır. Yazarın eserlerinde toplum; birlik, beraberliğin
ve dayanışmanın olduğu, bireyin kendini gerçekleştirebildiği bir mekân gibi
tasvir edilebilir. Sıdıkbekov’un kaleme aldığı Gülme ve Hayat isimli kitabı 1988 yılında Kırgızistan’ın
Frunze şehrinde yayınlanmış olup eser, iki bölümden oluşur. Birinci bölümü uzun
hikâyelerden ikici bölümü ise kısa hikâyelerden meydana gelir. İncelenecek olan
hikâye İygenbay Çoban Nasıl Uçak Satın
Aldı? Hikâyesi olup eserin kısa hikâyeler kısmında yer alır. Toplam sayfası
13’tür.

Esere bakıldığında toplumda ortaklık sağlayan
iki temel öğeden bahsedilebilir. Bunlardan ilki keçe ikincisi ise dildir.
Kırgız toplumunda yaygınlıkla kullanılan keçe, geleneği temsil etmektedir.
İkinci unsur olan dil ise geçmişten geleceğe bilgi aktarmanın yanında gelenek
göreneklerin, sözlü ve yazılı edebiyat ürünlerinin ana kaynağıdır.

Çalışma eserin satır aralarına gizlenmiş
mesajların aktarılması amacıyla  kaleme
alınmıştır. Yazar eserin kurgusunda, okuruna farklı bir bakış açısı kazandırmak
ve hayatta meydana gelen sıradan olayların 
bile bireyi ya da toplumu nasıl değiştireceğinin ipuçlarını okuyucunun
zihnine teslim eder.

Tespitlerimize göre, incelemeye esas olan eser
daha önce Türkiye’de akademik çalışmaya konu olmamıştır. Bu bağlamda eser
tarafımızdan okunup transkripsiyonu ile birlikte Türkiye Türkçesine aktarılmış
ve izleksel açıdan incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Kırgız, Keçe, Yenileşme-Değişim, Kadın, Dil

Teşekkür

Yardımlarından dolayı sayın hocalarım; Ahmet İÇLİ, Bünyamin TETİK ve Yakup YEŞİLYAPRAK'a teşekkür ederim. Ayrıca bu dönemde tüm yardımlarıyla bana destek olan Enis Ali BEKAR'a da teşekkürlerimi sunuyorum.

Kaynakça

• Aytmatov, Cengiz (2000), Gün Uzar Yüzyıl Olur, (Çev.: Mehmet Özgül), Cem Yayınevi, İzmir. Dağcı, Cengiz (2011), Bellek-İnsan-Eser, Ötüken Yayınları, Ankara.Erdem, Mustafa (2005), Kırgız Türkleri Dini ve Sosyal Hayat, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.Fromm, Erich (2015), Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum, Çev. Necla Arat, Say Yayınları, Ankara.Gömeç, Saadettin (2011), Kırgız Türkleri Tarihi, Berikan Yayınevi, Ankara.Gündüz, Ahmet (2012), Tarihî Süreç İçerisinde Türk Toplumunda Ve Devletlerinde Kadının Yeri ve Önemi, International Journal of Social Science Volume 5 Issue 5, p. 129-148, İpek, Birol (2015), Bireyde Dil Bilinci, Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, , Cilt 1, Sayı 2, Yıl 2015. 33-44Korkmaz Ramazan, (2016), Dede Korkut Okumaları, Kesit Yayınları, İstanbul.Lewin, Moshe (2016), Sovyet Yüzyılı, Çev. Renan Akman İletişim Yayınları, İstanbul.Özgen, Nurcan (2014), Yirminci Yüzyılın İlk Yarısında (1900-1950) Kırgız Edebiyatı Tarihi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.Parlatır, İsmail (1992) Cengiz Aytmatov ile Dil ve Edebiyat Üzerine Türk Dili, nu.487, s.61-66) http://www.gundogan.com/kitapdergisi/ROPORTAJ.asp?HABERID=114(erişim tarihi: 08.11.2018) Sıdıkbekov, Tügölbay (1988), Külkü Cana Ömür, Bişkek.Vahapoğlu, Ece (2012), Yabancı Dil Öğrenme Yolları, Alfa Yayınları, İstanbul.