KIZ ERGENLERİN ANNE-BABA-ERGEN ARASINDAKİ ÇATIŞMA DURUMLARINA VE ÇATIŞMA ÇÖZME DAVRANIŞLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Sayı: 50, 90 - 109, 26.04.2019

Yasemin Yavuzer Belgin Liman Suat Kılıçarslan

https://doi.org/10.21764/maeuefd.512601

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada kız ergenlerin bir çatışma durumunda
anne ve babalarının nasıl davrandığı ve kendileri annelerinin yerinde olsalardı
nasıl davranacakları konusundaki görüşleri incelenmiştir. Çalışma nitel bir
araştırma olarak yapılandırılmış ve ergenlerin görüşleri araştırmacılar
tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde
edilmiştir. Görüşmede ergenlerden önce anne babaları ile olan ilişkilerini
tanımlamaları istenmiş ardından yedi farklı çatışma durumu verilmiştir.
Ergenlerin bu çatışma durumlarına yönelik “Anneniz nasıl davranır?”, “Babanız
nasıl davranır?”, “Siz annenizin yerinde olsaydınız nasıl davranırdınız?”
sorularını yanıtlamaları istenmiştir. Görüşmeler sonrası elde edilen veriler
içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma grubu Orta
Anadolu’da bir il merkezinde kız meslek lisesine devam eden 28 kız ergenden
oluşmaktadır. Araştırma sonucunda, kız ergenlerin babaları ile ilişkilerini
anne ile olan ilişkilerine göre daha iyi olarak tanımladıkları görülmektedir.
Ergenler çatışma durumlarında annelerinin genellikle saldırgan davranışlar,
babalarının ise saldırgan ve problem çözme davranışları gösterdiklerini
belirtmişlerdir. Ergenler, kendileri annelerinin yerinde olsaydı problem çözme
davranışları göstereceklerini belirtmişlerdir. Bulgular birlikte
değerlendirildiğinde, anneyle kız ergen arasında daha fazla çatışma yaşandığı,
annenin çatışma durumlarında saldırgan davranışlar ortaya koymasının anneyle
olumlu ilişkileri azalttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Çatışma, çatışma çözme becerisi, ergenlik

Kaynakça

• Akün, E. (2013). Yapısal aile sistemleri kuramı bağlamında ergenlik döneminde aile yapısı ve ergenlik dönemi sorunları. A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 53(1), 85-116.
• Barber, J.G. ve Delfabbro, P. (2000). Predictors of adolescent adjustment: Parent-peer relationships and parent-child conflict. Child and Adolescent Social Work Journal, 17 (4), 275-288.
• Başak, O. (1997). Aile dinamikleri. Aile Hekimliği Dergisi, 1(3), 181-186.
• Bayraktar, F. (2007). Olumlu ergen gelişiminde ebeveyn/akran ilişkilerinin önemi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(3), 157-166.
• Bayraktar, F., Sayıl, M. ve Kumru, A. (2009). Liseli ergenler ve üniversiteli gençlerde benlik saygısı: ebeveyn ve akrana bağlanma, empati ve psikolojik uyum değişkenlerinin rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 48-63.
• Becvar, D., & Becvar, R. (2003). Family therapy: A Systemic Integration (5th ed.) Boston, MA : Allyn & Bacon.
• Bradford, K., Vaughn, L. B. ve Barber, B. K. (2008). When there is conflict. Interparental conflict, parent-child conflict, and youth problem behaviors. Journal of Family Issues, 29(6), 780-805.
• Corey, G. (2015). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: MentisYayıncılık.
• Çiftçi, A., Demir, A. ve Bikos, L. H. (2008). Turkish adolescents’ conflict resolution strategies toward peer and parents as a function of loneliness. Adolescence, 43(172), 911 -926.
• Demir, İ. (2007). Gençlerin kimlik yapıları: Farklı yerellikler ekseninde nitel bir inceleme. (Yayımlanmamış doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Eryüksel, G. N. ve Akün, E. (2003). Depresyonu olan ergenler ile ana-babalarının aile ilişkilerinin ve bilişsel çarpıtmalarının incelenmesi. Türk Psikoloji dergisi, 18(51), 59-73.
• Gander, M.J.ve Gardiner, H., W. (2004). Çocuk ve ergen gelişimi (5. baskı). Ankara: İmge Kitabevi
• Goldsmith, E. B. (2000). Resource management for individuals and families. Wadsworth Thomson Learning, US.
• Greenberger, E., Chen, C., Tally, S. R. ve Dong, Q. (2000). Family, peer, and individual correlates of depressive symptomatology among U. S. and Chinese adolescents. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(2), 209-219.
• Güler, İ. (2013). Kentli ön ergen (12-14 yaş) öğrencilerin ebeveynleri ile zıtlaşma, çatışma nedenleri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güngör, A. (2001). Utangaçlık ölçeğinin geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 15(2), 17–22.
• Hamarta, E., Baltacı, Ö., Üre, Ö. ve Demirbaş, E. (2010). Lise öğrencilerinin utangaçlıklarının algılanan anne baba tutumları ve problem çözme yaklaşımları açısından incelenmesi. Aile ve Toplum, 11(6), 73-82.
• Ingoldsby, E. M., Shaw, D. S., Winslow, E., Schonberg, M., Gilliom, M. ve Criss, M. M. (2006). Neighborhood disadvantage parent-child conflict, neighborhood peer relationships, and early antisocial behavior problem trajectories. Journal of Abnormal Child Psychology, 34(3), 303-319.
• Karataş, S., Mercan, C.S. ve Düzen, A. (2016). Ergenlerin ebeveyn ilişkilerine yönelik algıları: Nitel bir inceleme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(36), 237-257.
• Köksal, O., Dilci, T. ve Yolcubal, D. (2013). Algılanan anne tutumlarının çocukların kariyer beklentisine etkisi üzerine öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 17(57), 421-434.
• Noller, P. ve Callan, V. (1990). Adolescents' perceptions of the nature of their communication with parents. Journal of Youth and Adolescence, 19, 349-362
• Özdemir, Y. (2014). Ana-baba ergen çatışması ve ergenlerde depresyon belirtileri: Benlik saygısının aracı rolü. The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 27, 211-220.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Ulusoy, M. D., Demir, N. Ö., ve Baran, A. G. (2005). Ebeveynin çocuk yetiştirme biçimi ve ergen problemleri: Ankara ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 367-386.
• Yavuz, S. ve Özmete, E. (2012). Türkiye’de genç bireyler ve ebeveynleri arasında yaşanan sorunların «aile yapısı araştırması» sonuçlarına göre değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları, 12(7), 9-27.
• Yavuzer, Y. Karataş, Z. ve Gündoğdu R. (2013). Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 428-440.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.