CYPRUS PROBLEM IN THE ARTICLES OF PEYAMİ SAFA IN THE CONTEXT OF PUBLIC OPINON AND FOREIGN POLICY

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 13, 389 - 412, 11.01.2016

İsmail Şahin Selma Parkalay Topbaş

Öz

The purpose of this study is to analyze the articles which Peyami Safa wrote for Milliyet and Türk Düşüncesi in respect of Cyprus problem. In this context the articles are analyzed which Peyami Safa
wrote for Milliyet from 1955 to 1959 as columns and the articles for Türk Düşüncesi monthly. For coherence in the study, foreign policy objectives of Turkey between 1923 and 1960 are presented in the first place. It is also stated in the study that Peyami Safa discussed Cprus problem in the aspect of government of the time and tried to form a public opinion within this context. Besides, it is clearly situated that Peyami Safa handled the articles in the context of nationality and conservatism as well as history, nation, geopolitics, and communism. 

Anahtar Kelimeler

Cyprus, Peyami Safa, Democrat Party (DP), Milliyet, Foreign Policy, Türk Düşünce Dergisi

KAMUOYU VE DIŞ POLİTİKA BAĞLAMINDA PEYAMİ SAFA’NIN YAZILARINDA KIBRIS MESELESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, Peyami Safa’nın Milliyet Gazetesi ve Türk Düşüncesi Dergisi’nde Kıbrıs meselesi üzerine yazdığı yazıları araştırmaktır. Bu kapsamda Peyami Safa’nın 1955-1959 yılları arasında Milliyet Gazetesi’nde yazmış olduğu köşe yazıları ile sahibi olduğu Türk Düşünce Dergisi’ndeki yazıları incelenmiştir. Çalışmaya bir bütünlük kazandırmak adına, öncelikle Türkiye’nin 1923-1960 yılları arasında Kıbrıs’a yönelik dış politika anlayışı genel hatlarıyla ortaya konmuştur. Çalışmada, Peyami Safa’nın dönemin iktidarıyla aynı düşünce ekseninden Kıbrıs meselesine baktığı ve bu bağlamda Türk kamuoyunda bir kanaat oluşturmaya çalıştığı görülmüştür. Ayrıca, usta edebiyatçının Kıbrıs ile ilgili yazılarını milliyetçi ve muhafazakâr bir çizgide ele aldığı anlaşılmıştır. Diğer taraftan Peyami Safa’nın Kıbrıs meselesini, tarih, milliyet, jeopolitik ve komünizm çerçevesinde yazılarında işlediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, Peyami Safa, Demokrat Parti, Milliyet Gazetesi, Dış Politika, Türk Düşünce Dergisi

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri TBMM (1950), TBMM Tutanak Dergisi, Dönem.8, Toplantı.4, 23.33, (288).
• TBMM (1957), TBMM Zabıt Ceridesi, Cilt.1, İ.10, C.1, 04.12.1957, (63).
• IV. Menderes Hükümeti Programı, https://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HP22.htm (01.11.2013).
• V. Menderes Hükümeti Programı,  https://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HP23.htm (01.11.2013). Gazeteler
• Cumhuriyet Gazetesi: 17. 01. 1950; 18. 01. 1950. Kitap ve Makaleler
• Armaoğlu, Fahir (1991), Belgelerle Türk Amerikan Münasebetleri, TTK Yayınları, Ankara.
• Bağcı, Hüseyin (2001), Türk Dış Politikasında 1950’li Yıllar, METU PRESS, Ankara.
• Bürün, Vecdi (1958a), “Eterya Fesat ve Tethiş Cemiyeti”, Türk Düşüncesi, Cilt. 8-9, Sayı.15-16, Şubat- Mart, (53-71).
• Bürün, Vecdi (1958b), “Ortodoks Kilisesinin İç Yüzü”, Türk Düşüncesi, Cilt. 8-9, Sayı.15-16, Şubat- Mart, (82-85).
• Danişmend, İsmail Hami (1958), “İslam ve Türk Tarihinde Kıbrıs”, Türk Düşüncesi, Cilt. 8-9, Sayı.15- , Şubat-Mart, (12-19).
• Değerli, Esra (2012), “Demokrat Parti Döneminde Türkiye’nin Kıbrıs Politikası (1950-1960)”, Akademik Bakış, Cilt.6, Sayı.11, (85-99).
• Durgun, Sezgi (2011), Memalik’i Şahane’den Vatan’a, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Erhan, Çağrı (2005), “ABD ve NATO’yla İlişkiler”, (Ed) Baskın Oran, Türk Dış Politikası, Kurtuluş
• Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, İletişim Yayınları, İstanbul, (530). Fırat, Melek (2005), “Yunanistan’la İlişkiler”, (Ed) Baskın Oran, Türk Dış Politikası, Kurtuluş Sa- vaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, İletişim Yayınları, İstanbul, (581-593).
• Gönlübol, Mehmet (1996), Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1995), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Göze, Ergun (1987), Peyami Safa, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Güvenir, Murat (1989), “Peyami Safa Üzerine”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt.1, Sayı.44, (253- ).
• Hasgüler, Mehmet (2000), Kıbrıs’ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Kartal, İdris (2011), Peyami Safa’nın Düşünce Dünyası ve Tarih Anlayışı, Yayımlanmamış Yüksek Li- sans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Kızılyürek, Niyazi (2003), Milliyetçilik Kıskacında Kıbrıs, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Koçak, Cemil (2010), Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Oran, Baskın (2001), Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar,