BÜYÜKŞEHİR SU VE ATIKSU İDARELERİNİN VERİMLİLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ÖLÇÜMÜ - ATA ENVELOPMENT ANALYSIS MEASUREMENT OF PRODUCTIVITY OF MUNICIPALITIES WATER AND WASTE WATER ADMINISTRATIONS

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 25, 566 - 590, 30.09.2018

Gürkan Koç Durmuş Acar

https://doi.org/10.20875/makusobed.453144

Öz

Verimlilik ve etkinlik çalışmaları dünyada her geçen gün artmaktadır. Türkiye’de de verimlilik çalışmalarının öneminin kavranmasıyla birlikte çalışma sayılarında kayda değer bir artış olmuştur. Türkiye’de kamusal alanda verimlilik analizi çalışmaları ise 2000’li yıllarda yapılmaya başlanmıştır. 2006 yılında yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun getirmiş olduğu şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkeleri doğrultusunda kamu kaynaklarının ne kadar verimli kullanıldığının tespiti, buna mukabil kamu kaynaklarının daha etkin ve verimli kullanılabileceğinin araştırılması araştırmanın ana amacıdır.

2017 yılında devlet 677.722.000.000 ₺ harcama yapmıştır. Faaliyet raporlarından alınan bilgilere göre aynı yıl 17.424.797.833 ₺’lik kamu harcaması yapan su kuruluşları toplam kamu harcamalarının yüzde 2,57’lik kısmını oluşturmaktadır. Bu çalışma ile kamu kaynaklarının daha etkin, verimli olarak kullanılması hedeflenmiştir. Kurumların diğer kurumlarla kendisini mukayese etmesi ve ölçülen mevcut durumlarına bakarak finansal durumlarını iyileştirme çalışmaları araştırmanın önemini ortaya koyacaktır.



Bu çalışma 2017-2011 yılları büyükşehir belediyelerine bağlı su ve atık su idarelerini kapsamaktadır. Bu kurumların veri zarflama analizi programı ile faaliyet raporlarındaki mevcut olan mali verileri kullanılarak finansal verimlilikleri analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre İstanbul (İSKİ), Gaziantep (GASKİ), Kocaeli (İSU), Ankara (ASKİ), Diyarbakır (DİSKİ), geçmiş yıllara göre verimli olan kuruluşlardır. 2015 yılı itibariyle kuruluşların yüzölçümleri ile verimlilikleri arasında ilişki bulunmaktadır. 2014 ve 2015 yıllarında teknik etkinlik ile abone sayısı ve yine 2012 yılında toplam faktör verimliliği ile abone sayıları arasında ilişki bulunmuştur. Ayrıca kuruluşların kuruldukları yıllar ile yani deneyimleri ile verimlilikleri arasında 2013,2014,2015 ve 2016 yıllarında ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Verimlilik, Kamu Mali Yönetimi, Veri Zarflama Analizi, Verimlilik Ölçümü

DATA ENVELOPMENT ANALYSIS MEASUREMENT OF PRODUCTIVITY OF MUNICIPALITIES WATER AND WASTE WATER ADMINISTRATIONS - BÜYÜKŞEHİR SU VE ATIKSU İDARELERİNİN VERİMLİLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ÖLÇÜMÜ

Öz

Productivity and effectiveness studies are increasing day by day in the world. Turkey has also been a significant increase in the number of working together with the understanding of the importance of working efficiency. Efficiency analysis works in the public domain has been started in Turkey in the 2000’s. The main purpose of the research is to find out how efficiently public resources are used in line with the principles of transparency and accountability brought about by the Public Financial Management and Control Law No. 5018, which was enacted in 2006, and to investigate whether public resources can be used more effectively and efficiently.
In 2017, the state has spent 677.722.000.000 ₺. According to the information obtained from the activity reports, water institutions that make public expenditures of ₺ 17,424,797,833 in the same year make up 2.57% of total public expenditures. This study aimed to use public resources more effectively and efficiently. It will emphasize the importance of researching institutions to improve their financial situation by comparing them with other institutions and looking at their current situation.
This study covers the water and wastewater management of 2017-2011 metropolitan municipalities. Financial efficiencies of these institutions were analyzed using the data envelopment analysis program and the financial data available in the activity reports. According to the results of the research, Istanbul (ISKI), Gaziantep (GASKI), Kocaeli (ISU), Ankara (ASKI) and Diyarbakır (DİSKİ) which institutions are efficient compared to previous years. The year 2015, there is a relationship between the area and the productivity of the organizations. The number of subscribers with technical activity in 2014 and 2015 and the total factor productivity and subscribers in 2012 were also found to be correlated. In addition, the years of establishment, in experience and productivity between the years of 2013, 2014, 2015 and 2016 were found.

Anahtar Kelimeler

Productivity, Public Financial Management, Data Envelopment Analysis, Efficiency Measurement, Productivity of Water and Waste Water Companies

Kaynakça

• Abbott, M.,Cohen, B.,(2009). Productivity And Efficiency İn The Water İndustry, Utilities Policy, 2009, vol. 17, issue 3-4, (pp.233-244)
• Arslan, A. (2002) Kamu Harcamalarında Verimlilik, Etkinlik ve Denetim, Maliye Dergisi, Sayı. 140, (ss.5-13)
• Bonacina, M.,Creti, A., Mariotto, C.ve Pontoni, F.,(2014). What Determines Efficiency?An Analysis Of The Italian Water Sector, The Center for Research on Energy and Environmental Economics and Policy at Bocconi University via Guglielmo Röntgen, (pp.72-104)
• Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü 2017 Bütçe Gerçekleşme Raporu. Erişim (05.Mayıs.2018).http://www.bumko.gov.tr/Eklenti/11021,2017-aralik--butce-gerceklesmeleri-raporupdf.pdf?0
• Candemir M., Deliktaş E., (2006).Tigem İşletmelerinde Teknik etkinlik, Ölçek Etkinliği, Teknik İlerleme, Etkinlikteki Değişme ve Verimlilik Analizi: 1999-2003, Tarımsal Ekonomik Araştırma Enstitüsü, Ankara.
• Charnes A., Cooper W.W. ve Rhodes E., (1978). A Data Envelopment Analysis Approach to Evaluation of the Program FoUow Through Experiments in U.S. Public School Education, Management Science Research Report No. 432, Carnegie-Mellon University, School of Urban and Public Affairs, Pittsburgh, PA.
• Çağlar, A. (2003). Veri Zarflama Analizi ile Belediyelerin Etkinlik Ölçümü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Dinçer, M.R.(2010).Türkiye’de Sermaye Piyasası Aracı Kurumlarının Etkinlik ve Verimlilik Analizi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Doğan, Ö. (2006). Veri Zarflama Analizi ile Belediyelerde Performans Ölçümü: Kapadokya Örneği. (Yayınlanmamış YL Tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Dyson, R.G., Thanassoulıs, E.ve Boussofıane, A.(1990), A DEA (Data Envelopment Analysis) Tutorial, Warwick Business School, Warwick.
• Kalaycı, Ş.,(2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara, Asil.
• Karadaş, S. (2006). Türk Bankacılık Sisteminin Verimlilik Açısından Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kaygısız, Z. (2011). Belediyelerin Performanslarının Maliyet Analizi Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Keskin Benli, Y. (2006). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası İmalat Sanayi için Etkinlik ve Toplam Faktör Verimliliği Analizi, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Kobu, B. (1987). Üretim Yönetimi, İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayın No: 181, İstanbul.
• Köksal,C.D.,(2001). Veri Zarflama Analizi İle Bankacılıkta Göreceli Verimlilik Ölçümü, Doktora Tezi, Isparta.
• Mundel,E.M.(1983). Improving Productivity and Effectiveness, Prentice-Hall Inc., New Jersey
• Özdemir, M. (1991).Verimlilik Üzerine Düşünceler ve Verimlilik Çalışmaları, Verimlilik Dergisi, Sayı.2, (ss.169-180)
• Prokopenko, J. (1995). Verimlilik Yönetimi, (O. Baykal, N. Atalay, E. Fidan çev.) Ankara: MPM Yayınları.
• Simpson, H., (2003). Green Budget, The Institute For Fiscal Studies, London, January.
• Songur, H.M.. (1995). Mahalli İdarelerde Performans Ölçümü, Ankara: Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayını.
• Sudit, E.F. (1995). Productivity Measurement in Industrial Operations, European Journal of Operational Research, Vol. 85. (pp.435-453)
• Tunca M.Z., Ömürbek N. Ve Bal V., (2010), Veri Zarflama Analizi İle Eğitim Ve Araştırma Hastanelerinde Bir Etkinlik Ölçümü Çalışması, 10. Üretim Araştırmaları Sempozyumu, Girne Amerikan Üniversitesi, Kktc, 16-18 Eylül 2010, (ss.363-370)