TEMEL EĞİTİME BAŞLAYAN İKİ VE TEK DİLLİ ÇOCUKLARIN TÜRKÇE SÖZCÜK DAĞARCIĞININ KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 25, 265 - 277, 02.04.2014

Yasin Özkara

Öz

Rusça- Türkçe iki dilli ve Türkçe tek dilli 6 yaş çocukların sözcük dağarcığı gelişimlerini
inceleyen bu araştırmanın çalışma grubunu, 2013–2014 eğitim öğretim yılında Antalya İli,
Muratpaşa İlçesine bağlı ilköğretim okullarının birinci sınıfına yeni başlayan, 30’u anadili
Türkçe, 30’u Rusça-Türkçe iki dilli olan toplam 60 çocuk oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin
toplanmasında, Peabody Resim-Kelime Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda tek dilli
çocukların Türkçe sözcük dağarcığının, Rusça-Türkçe iki dilli çocukların sözcük dağarcığından
daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Türkçe tek dilli ve Rusça-Türkçe iki dilli çocukların
cinsiyete göre Türkçe sözcük dağarcığı ortalama puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı
bir fark olmadığı belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bir diğer bulgu annelerin eğitim
düzeyine göre üniversite mezunu annelerin çocukların sözcük dağarcığı puanlarının lise
mezunu annelerin çocuklarına göre daha yüksek olduğu, babaların eğitim düzeyinin ise
çocukların sözcük dağarcığı gelişiminde etkili bir faktör olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İki dilli çocuklar, sözcük dağarcığı, dil kazanımı.

Kaynakça

• Anonim (2005). Türkçe Sözlük. Ankara. TDK Yayını.
• Baykan, S. Temel, F.Z. Ömeroğlu, E. Bulduk, S. Ersoy, Ö. Avcı, N ve Turla, A. (1995). Ankara'da Farklı Sosyoekonomik Düzeydeki 0-6 Yaş Çocuklarının Gelişim Durumlarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara.
• Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk Gelişim Psikolojisi (Çev.: Okhan Gündüz). Kaktüs İstanbul. Yayınları.
• Bukatko, D. (2001). Child Development A Thematic Approach. New York. Hagohton Mifflin Company.
• Cazden, C., Snow, C., ve Heise-Baigorria, C. (1990). Language Planing in Preschool Education and Annotated Bibliograpy. Report Prepared for the Consulative Group on Early Childhood Care and Development. New York. UNICEF.
• Charlesworth, R. (1993). Understanding Child Development. New York. Delmar Publishers Inc. Albany.
• Cole, M. ve Cole, S. R. (2001). The Development of Children. New York. Scientific Amrican Books Distributed by W.H. Freeman and Company.
• Constantine J. L. (2004). Relationships Among Early Lexical And Literacy Skills and Languageliteracy Environments at Home and School. Unpublished Phd thesis, College of Education University of South Florida. Department of Childhood Education College of Education University of South Florida. USA.
• Daneman, M. ve Blennerhassett, A. (1984). “How to Assess the Listening Comprehension skills of Prereaders”. Jounal of Educational Pyschology.76(6):137-138.
• Deniz Kan. Ü. (2006). “Erken Çocukluk Yıllarında Okuma – Yazmaya Hazırlık”. Çağdaş Eğitim Dergisi, 31,16-20.
• Dickison, D. K. ve Tabors, P. O. (2001). Beginning Literacy with Language: Young Children Learning at Home and School. Baltimore, Brookes Publishing.
• Güneş, F. (2013). “Kelimelerin Gücü ve Zihinsel Sözlük”. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1; 1-24.
• Genesee, F. ve Nicoladis, E. (2006). Bilingual Acquisition: Bilingual First Language Acqisition. (Ed: E. Hoff & M. Shatz) Handbook Of Language Development, Oxfort, Eng. Blackwelll.
• Hoff, E. (2006). “How Social Contexts Support and Shape Language Development”. Developmental Riview, 26(1), 55-88.
• Hoff-Ginsberg, E. (1991). “Mother-Child Conversation in Different Social Classes and Communicative Settings”. Child Development, 62(4), 782-796.
• İpek, N. ve Bilgin, A. (2007). “Primary School Students' Vocabulary Development”. Elementary Education Online, 6(3), 344-365.
• Iverson, J. M. ve Goldin-Meadow, S. (2005). “Gesture Paves The Way For Language Development”. Psychological Science, 16 (5), 367-371.
• Karakuş, İ. (2000). Türkçe Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. Ankara. Sistem Ofset Yayınları.
• Kierman, B. ve Swisher, L. (1990). The Initial Learning of Novel English Words: Two Single-Subject Experiments With Minority-Language Children”. Journal Speech and Hearing Research. 33(4):707-716.
• Maviş, İ. (2005). Çocukta Anlam Bilgisinin Gelişimi. (Ed.: Seyhun Topbaş), Dil ve Kavram Gelişimi. Ankara. Kök Yayıncılık.
• Neuman, S.B. ve Dickinson, D. K. (2002). Handbook of Early Literacy Development. New York: Guilford Publication.
• Öner, N. (1997). Türkiye'de Kullanılan Psikolojik Testler. İstanbul. Boğaziçi Üniversitesi Matbaası.
• Özgüven, İ. E. (1998). Psikolojik Testler. Ankara. Pdrem Yayınları.
• Öztürk, H. (1995). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden ve Etmeyen Birinci Sınıf Çocukların Alıcı Dil ve İfade Edici Dil Düzeyleri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Rowe, M. L. (2008). “Child-Directed Speech: Relation To Socioeconomic Status, Knowledge Of Child Development, And Child Vocabulary Skill”. Journal of Child Language, 35, 185-205.
• Paradis, J. (2001). “Do Bilingual Two Year Olds Have Separate Phonological Systems”. International Journal of Bilingualism. 5,19-38.
• Salaway, L. J. (2008). Efficacy of A Direct Instruction Approach to Promote Early Learning. Unpublished Phd thesis. Duquesne University. Department of Counseling, Psychology and Special Education, Pittsburgh.
• Sencer, M. (1989). Toplum Bilimlerinde Yöntem. İstanbul. Beta Basım.
• Uyanık, Ö. ve Kandır, A. (2010). “Okul Öncesi Dönemde Erken Akademik Beceriler”. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (2), 118-134.
• Yalçın, S. K. ve Özek, F. (2006). “Söz Varlığının Temel Dil Becerilerinin ve Akademik Disiplinlerin Kazanımına Olan Etkileri”. Millî Eğitim. 171, 130-139.
• Yazıcı G. Z. (2007). Birinci ve İkinci Dili Türkçe Olan İki Dilli Çocukların Türkçeyi Kazanımlarına Dil Merkezli Okul Öncesi Eğitim Programının Etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
• Yazıcı, Z. (2011). Okul Öncesi Çocuk ve İki Dillilik” (Ed: Mücella Uluğ, Gülçin Karadeniz), Okul Öncesi Çocuk ve Ankara. Nobel Yayıncılık, s. 215-226.
• Yıldırım Doğru, S., Bek, H., Konuk Er, R. ve Demiray, P. (2010). “Engelli ve Normal Gelişim Gösteren Okul Öncesi Çocukların Sözcük Dağarcığı Düzeylerinin Belirlenmesi”. TÜBAV Bilim Dergisi. 3 (4), 335-341.