1-3 YAŞ ARASINDA ÇOCUĞU BULUNAN ANNELERİN ÖZYETERLİKLERİ İLE MÜKEMMELİYETÇİLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 26, 109 - 124, 23.06.2014

Canan Yıldız Çiçekler Canan Yıldız Çiçekler Çağla Girgin Büyükbayraktar Çağla Girgin Büyükbayraktar Rukiye Konuk Er Rukiye Konuk Er Devlet Alakoç Pirpir Devlet Alakoç Pirpir

Öz

Çalışmada annelerin mükemmeliyetçilik ve ebeveynlik özyeterlikleri arasındaki ilişki çalışma
durumları, yaşları ve eğitim seviyeleri açısından incelenmiştir. Araştırmanın evrenini, 1-3 yaş grubunda
çocukları bulunan anneler oluştururken; çalışmanın örneklemini ise, Konya ilinde 1-3 yaş grubunda
çocuğu bulunan 139 anne oluşturmaktadır. Çalışmada “Anne-Babalık Becerilerinde Özyeterlik Ölçeği ve
Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma, genel tarama modellerinden ilişkisel
tarama modelindedir. Annelerin mükemmeliyetçilik ve özyeterlik düzeyleri çalışma durumlarına göre
“Bağımsız Gruplar t-testi” ile analiz edilirken, yaşlara ve eğitim düzeylerine göre “Kruskal Wallis Testi” ile
analiz edilmiştir. 1-3 yaş arasında çocuğu olan annelerin mükemmeliyetçiliği ile özyeterlik düzeyleri
arasındaki ilişki ise “Pearson Korelâsyon Katsayısı Testi” ile incelenmiştir. Annelerin mükemmeliyetçilik ve
özyeterlik düzeyleri ile çalışma durumları, yaşları ve eğitim düzeyleri açısından anlamlı farklılıklar elde
edilmiştir. Ayrıca annelerin mükemmeliyetçilikleri ile özyeterlik düzeyleri arasında yüksek düzeyde ve
anlamlı bir ilişki bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Anne, Özyeterlik, Mükemmeliyetçilik, 1-3 Yaş Arası Çocuk

Kaynakça

• Aksoy, V. H. ve Diken, İ. (2009). Annelerin ebeveynlik öz yeterlik algıları ile gelişimi risk araştırmalara bir bakış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10 (1), 59-68.
• Ann, P. K., & Terry, B. H. (2003). Teaching parents new skills to support their young children's development. Infants And Young Children. January–March 16 (1), 9–21.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The Exercise of Control, Freeman, New York, NY.
• Burns, D. D. (1980). The Perfectionist's Script for Self-Defeat. Psychology Today, 41 (34), 70–76.
• Coleman, P. K. & Karraker, K. H. (1997). Self-efficacy and parenting quality: Findings and future applications. Developmental Review, 18, 47-85.
• Elibol, F., Mağden, D., ve Alpar, R. (2007a). Anne babalık becerilerinde özyeterlik ölçeği'nin (1-3 yaş) geçerlik ve güvenirliği. Toplum Hekimliği Bülteni, 26 (3), Eylül-Aralık.
• Elibol, F. (2007b). 12-36 aylar arasında çocukları olan annelere verilen grup eğitiminin annelerin anne-babalık görevlerinde öz yeterliliklerine yönelik katkısının incelenmesi, Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Enns, M. W., Cox, B. J. (2002). The Nature and Assessment of Perfectionism: A Critical Analysis. Flett, G. L., Hewitt, P. L., Perfectionism: Theory, Research and Treatment.Washington: American Psychological Association.
• Enns, M. W., Cox, B. J., Sareen, J., & Freeman, P. (2001). Adaptive and maladaptive perfectionism in medical students: a longitudinal investigation, Medical Education, 35, 11, 1034-1042.
• Erkan, S. (2010). Aile ve aile eğitimi ile ilgili temel kavramlar (1. Baskı ) Z. Fulya Temel (Ed.). Aile eğitimi ve erken çocukluk döneminde aile katılım çalışmaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Farkas, C., Valdés, N. (2010). Maternal stress and perceptions of self-efficacy in socioeconomically disadvantaged mothers: an explicative model. Infant Behavior & Development 33, 654–662.
• Frost, R. O., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1991). The development of perfectionism: a study of daughters and their parents. Cognitive Therapy and Research, 15, 469-489.
• Freud, S. (1959). Inhibitons, Symptoms and Anxiety. The Standart Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, London: Hogarth, 20.
• Güler, T. (2009). Okul öncesi eğitimde ailenin önemi ve okul aile işbirliği. (Editör: Gelengür Haktanır). Okul Öncesi Eğitime Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık, 295-322.
• Hassan, S. (2010). Perfectionism, distress tolerance, emotional self-efficacy, and psychological distress: an analysis of emotional perfectionism, The degree of Master of arts graduate program in psychology York University Toronto, Ontario.
• Hess, C. R. Teti, D. M., & Hussey B. (2004). Self-efficacy and parenting of high-risk ınfants: the moderating role of parent knowledge of ınfant development. Journal of Applied Developmental Psychology, 25 (4), 423-437.
• Hewitt, P. L., Flett, G. L. (1991). Dimensions of perfectionism in unipolar depression. Journal of Abnormal Psychology, 100 (1), 98-101.
• Jongea, L. H. &Wallerb, G. (2003). Perfectionism levels in African-American and Caucasian adolescents. Personality and Individual Differences, 34, 1447–1451.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kazdin, A. E., & Whitley, M. K. (2003). Treatment of parental stress to enhance therapeutic change among children referred for aggressive and antisocial behavior. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71, 504–515.
• Korkmaz, İ. (2011). Sosyal öğrenme kuramı. (Editör: Binnur Yeşilyaprak). Eğitim Psikolojisi: Gelişim-Öğrenme-Öğretim. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Luebering, A. (1995). The relationship between perceived parental self-efficacy and childrearing beliefs among first-time mothers of infant. Paper Presented At The Biennial Meeting Of The Society For Research in Child Development. Indianapolis, IN, March 30- April 2.
• Patch, A. R. (1984). Reflections on Perfection. American Psychologist, 39 (4), 386–390.
• Salonen, A. (2010). Parenting satisfaction and parenting self-efficacy during the postpartum period evaluation of an internet-based intervention. Unpublished master of degree. University of Tampere, Tampere.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim (Onikinci Basım). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Shafran, R., Cooper, Z., & Fairburn, C. G. (2002). Clinical perfectionism: A cognitive behavioural analysis. Behaviour Research and Therapy, 40, 773–791.
• Simons, R. L., Beaman, J., Conger, J.D., & Chao, W. (1993). Stress, Support, and Antisocial Behavior Trait as Determinants of Emotional Well-being and Parenting Practices among Single Mothers. Journal of Marriage and the Family, 55, 385-398.
• Sintes-Yallen, A. R.(2008). Validity and reliability of a measure of latina mother's nutritional self-efficacy, Thesisof Master, The University of Texas-Houston Health Science Center school of public health houston, Texas.
• Slaney, R. B., Pincus, A. L., Uliaszek, A. A. & Wang, K. T. (2006). Conceptions of Perfectionism and Interpersonal Problems: Evaluating Groups Using the Structural Summary Method for Circumplex Data. Assessment, 13, 2, 138-153.
• Stoeber, J. & Stoeber, F. S. (2009). Domains of perfectionism: Prevalence and relationships with perfectionism, gender, age, and satisfaction with life. Personality and Individual Differences, 46, 530–535.
• Tezel- Şahin, F. & Özyürek, A. (2010). Anne Baba Eğitimi ve Okul Öncesinde Aile Katılımı, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Turan, E., Tezel F. Ş., Turla A., & Can, M. (1999). Anne çocuk eğitimi programının annelerin çocuk gelişimi ile ilgili bilgilerine ve ev ortamlarının düzenlenmesine etkisi. 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirgeleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 306-325.
• Tümkaya, S. (2010). Okul öncesi eğitim döneminde ailenin rolü ve önemi. (Editörler: Songül Tümkaya, Fikret Gülaçtı). Erken Çocukluk Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 279-312.
• Ünlüer, E. (2010). Okul öncesi eğitimde ailenin yeri ve önemi. (Editör: Tülin Güler). Anne-Baba Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 94-102.
• Üre, Ö. (2013). Mesleki Rehberlik. (Editör: M. Engin Deniz, Atılgan Erözkan). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Maya Akademi.
• Vieth, A. Z. & Trull, T. J. (1999). Family patterns of perfectionism: anexamination of college students and their parents. Journal of Personality Assessment, 72, 49-67.
• Wood, R. E.,& Bandura, A. (1989). Effect of perceived controllability and performance standards on self-regulation of complex decision-making. Journal of Personality and Social Psychology, 56(5), 805-814.
• Zhang, B., & Cai, T. (2012). Moderating effects of self-efficacy in the relations of perfectionism and depression. Studia psychologica, 54, 1.