Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğretmenliğe ilişkin Öz-Yeterlik ve Metaforik Algıları: Mersin Üniversitesi Örneği / Pedagogical Formation Students’ Self-Efficacy and Metaforic Perceptions Related to Teaching Profession

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 32, 373 - 387, 30.12.2015

Halil Çocuk Gürol Yokuş Işıl Tanrıseven

Öz

Bu çalışmada formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz-yeterlik algılarını, “formasyon eğitimi ve öğretmenlik” kavramlarına ilişkin metaforik algılarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla tarama yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Tschannen-Moran ve Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Türkçe için geçerlik ve güvenirlik çalışması Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından yapılan “Öğretmen Özyeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Ayrıca, formasyon öğrencilerine “öğretmenlik ve formasyon eğitimine” ilişkin metaforik algılarını belirlemek amacıyla iki soru sorulmuştur. Çalışma kapsamında toplam 381 pedagojik formasyon öğrencisine ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik düzeyinin yüksek olduğu, öz-yeterlik düzeylerinin cinsiyete ve yaşa göre anlamlı bir farklılık göstermediği, bölümlere göre ise anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.   Ayrıca formasyon eğitimi alan öğrencilerin öğretmenlik mesleği ile ilgili ürettikleri metaforlarının  çoğunun olumlu olduğu; ancak formasyon programıyla ilgili ürettikleri metaforların çoğunun da olumsuz olduğu belirlenmiştir..

Anahtar Kelimeler:  Öğretmen yetiştirme, Formasyon eğitimi, Özyeterlik algısı, Metaforik algı.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen yetiştirme, Formasyon eğitimi, Özyeterlik algısı, Metaforik algı

Kaynakça

• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21,1-8.
• Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. V.S. Ramachaudran (Ed.). Encyclopedia of human behavior. 71-91. Newyork: Academic Press.
• Berkant, H. G. ve Ekici G. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öğretmen öz-yeterlik inanç düzeyleri ile zekâ türleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1), 113–132.
• Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African Journal of Education, 29(4), 431-444.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Çapa, Y., Çakiroglu, J., ve Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of teachers’ sense of efficacy scale. Egitim ve Bilim, 30 (137), 74-89.
• Dündar, H. ve Karaca, E. T. (2013) Formasyon öğrencilerinin pedagojik formasyon programına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-34.
• Elkatmış, M., Demirbaş M. ve Ertuğrul, N. (2013). Eğitim fakültesi öğrencileri ile formasyon eğitimi alan fen edebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 41-50.
• Eraslan, L., Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427-438.
• Erden, M. (2007). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Arkadaş Yayıncılık.
• Ilgaz, G. Bülbül, T. ve Çuhadar, C. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 50-65.
• İlgan, A., Sevinç, Ö. S., Arı, E. (2013). Pedagojik formasyon programı öğretmen adaylarının mesleki tutum ve çağdaş öğretmen algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 175-195.
• İzci, E, Koç, S. (2012). Pedogojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin başarı yönelim düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, 32-43.
• Kartal, T., Afacan, Ö. (2013). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 76-96.
• Kaya, E., Hururoğlu Y., Keser, S., Horoz A. (2011). Fen ve edebiyat fakültesi öğrencilerine verilen formasyon hakkına eğitim fakültesi öğrencilerinin bakışı. Doğu Coğrafya Dergisi, 26, 213-222.
• Mert, E. L. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 357-372.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• ÖSYM (t.y.). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ilişkin usul ve esaslar. http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2014/PEDAGOJI/FormasyonUsulVeEsaslarDuzeltmeENSON.pdf adresinden 8 Temmuz 2015 tarihinde alınmıştır.
• Sunjin, O. (2010). The sources that influence student teachers' sense of efficacy. Unpublished PhD Dissertation. Iowa State University Paper 11781.
• Tschannen –Moren, M., Woolfolk Hoy, A.E. ve Hoy, W.K. (1998). Teacher efficacy:Its meaning and measure. Review of Education al Research, 68, 202-248.
• Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk Hoy, A. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and experienced teachers. Teaching & Teacher Education, 23(6), 944-956.
• Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk Hoy, A., (2001). Teacher efficacy: capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Uygur, M. (2010). İngiliz dili eğitimi anabilim dalı lisans öğrencilerinin öz-yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Uysal, İ. ve Kösemen, S. (2013). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin genel öz-yeterlik ve epistemolojik inançlarının karşılaştırmalı incelemesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2), 193-214.
• Yaman, B. (2010). Pedagojik formasyon eğitimi almamış öğretmenlerin sınıf yönetimi algıları / Aksaray ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(31), 53-72.
• Yapıcı, M. ve Yapıcı, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyona ilişkin metaforları. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1421-1429.
• Yenilmez, K. ve Ata, A. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının okul deneyimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 55-63.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• YÖK (1998). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Y.Ö.K Ankara.