IMPACT ON THE PROFITABILITY OF THE BOARD OF DIRECTORS WITH POST-GRADUATION DEGREE IN TURKISH BANKS: EVIDENCE FROM BORSA ISTANBUL BANKS AND SPECIAL FINANCE CORPORATIONS SECTOR

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 147 - 166, 01.03.2019

Cevdet Yiğit Özbek

https://doi.org/10.29067/muvu.458066

Cited By: 2

Öz

The effect
of management diversification on company profitability has been an issue of
debate for a long time. Management of banks, which is one of the fundamental
building stones of economy, is important from this aspect. It is assumed that one of the
elements of good management is the qualified human resource. For that reason, regulations have
been made in Banking Law on qualifications that the managers should have. In
the Law, in addition to general qualifications of persons to comprise the board
of directors, also their education and experience qualifications are
emphasized. According to this, majority of the members establishing the board
of directors are required to have bachelor degree in the banks. When we look at the practice, it is
striking that in addition to members holding bachelor degree, persons had
post-graduate degrees also have positions in the board of directors of
companies in the “Banks and Special Finance Corporations” Sector in Borsa
Istanbul in Turkey. Some of the
boards of directors form with the members who have post-graduation degree
because of the legal obligations instead of preference.

This
research analyzes whether the members of board of directors holding post-graduation
degrees in banks create any difference in the profitability of the banks. The
independent variable is taken as the rate of members holding post-graduation
degree in the board of directors of the banks, whereas the dependent variable
is the asset profitability rate. In the research which analyzed by
Kruskal-Wallis H test, it was concluded that presence of members with
post-graduation degree in the boards of directors of the banks did not create
any statistically meaningful difference in terms of return on assets.

Anahtar Kelimeler

Kruskal-Wallis H test, Educational Background, Turkey, Banking Business

TÜRKİYE’DE BANKALARDA LİSANSÜSTÜ EĞİTİME SAHİP YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN BANKALARIN KÂRLILIKLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BORSA İSTANBUL BANKALAR VE ÖZEL FİNANS KURUMLARI SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

Öz

Şirketlerin
yönetiminde çeşitlendirmenin şirket kârlılığı üzerindeki etkisi uzun zamandır
araştırılan bir konudur. Ekonominin temel taşlarından birisi olan bankaların
yönetimi de bu açıdan önemlidir. İyi yönetimin unsurlarından birisinin
nitelikli insan gücü olduğu varsayılmaktadır. Bu nedenle Bankacılık Kanunu’nda
yöneticilerin sahip olması gereken niteliklere ilişkin düzenlemeler
yapılmıştır. Kanun’da yönetim kurulunu oluşturacak kişilerin genel
niteliklerinin yanı sıra öğrenim ve deneyim niteliklerine de vurgu yapılmıştır.
Buna göre bankaların yönetim kurulunu oluşturacak kişilerin çoğunluğunun lisans
derecesine sahip olması şartı aranmıştır. Uygulamaya baktığımızda Türkiye’de
Borsa İstanbul’da “Bankalar ve Özel Finans Kurumları” sektöründe yer alan
şirketlerin yönetim kurullarında lisans derecesine sahip üyelerin yanı sıra
lisansüstü derecesine sahip kişilerin bulunduğu da dikkati çekmektedir. Yönetim
kurullarında lisansüstü derecesine sahip kişilerin bir kısmı yasal
zorunluluktan bulunurken bir kısmı da tercih sebebidir.

Bu
çalışmada bankaların lisansüstü derecesine sahip yönetim kurulu üyelerinin
bankaların kârlılıklarında farklılık yaratıp yaratmadığı araştırılmıştır.
Bağımsız değişken olarak banka yönetim kurullarında yer alan lisansüstü
derecesine sahip üye oranı, bağımlı değişken olarak Aktiflerin Kârlılığı oranı
kullanılmıştır. Kruskal-Wallis H testi kullanılarak yürütülen araştırmada
bankaların yönetim kurullarında daha yüksek oranda lisansüstü öğrenim almış
üyelerin bulunmasının, aktiflerin kârlılığı oranı açısından farklılık yaratmadığı
sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kruskal-Wallis H testi, Türkiye, Öğrenim Geçmişi, Bankacılık

Kaynakça

• Akpan, E. O. & Amran, N. A. (2014). Board characteristics and company performance: Evidence from Nigeria. Journal of Finance and Accounting, 2(3), 81-89. Erişim adresi doi: 10.11648/j.jfa.20140203.17
• Alıcı, Y. (2007). Bankacılık Kanunu Şerhi, İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Ararat, M., Aksu, M. ve Çetin, A. T. (2010). Impact of board diversity on boards’ monitoring intensity and firm performance: Evidence from the Istanbul Stock Exchange. Erişim https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1572283
• Arena, C., Cirillo, A., Mussolino, D., Pulcinelli, I., Saggese, S. & Sarto, F. (2015), Women on board: Evidence from a masculine industry. Corporate Governance, 15(3), 339-356. Erişim adresi https://doi.org/10.1108/CG-02-2014-0015
• Aygün, M., İç, S. ve Sayın, C. (2011). Yönetim kurulu büyüklüğünü belirleyen faktörler ve yönetim kurulu büyüklüğü ile firma performansı arasındaki ilişki: Türk sermaye piyasası üzerine bir inceleme. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 77-92. Erişim adresi http://dergipark.gov.tr/download/article-file/223416
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) (2006). Bankaların kurumsal yönetim ilkelerine ilişkin yönetmelik, Erişim adresi https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/mevzuat/bankacilik_kanununa_iliskin_duzenlemeler/1682kurumsalyonetimyonetmeligiislenmishali.pdf
• Bankacılık Kanunu (2005). Erişim adresi http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5411.pdf
• Bantel, K. A. (1993). Strategic clarity in banking: role of top management-team demography. Psychological Reprts, 73, 1187-1201. Erişim adresi https://doi.org/10.2466/pr0.1993.73.3f.1187
• Bantel, K. A. & Jackson, S. E. (1989), Top management and innovations in banking: does the composition of the top team make a difference?. Strategic Management Journal, 10(S1), 107-124. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/227770306
• Bathula, H. (2008). Board characteristics and firm performance: Evidence from New Zealand (Yayımlanmamış doktora tezi). Auckland University of Technology, New Zealand. Erişim adresi http://hdl.handle.net/10292/376
• Bhagat, S., Balton, B. J. & Subramanian, A. (2010). CEO education, CEO turnover, and firm performance. Erişim:https://ssrn.com/abstract=1670219
• Cheng, L. T. W., Chan, R. Y. K., & Leung, T. Y. (2010). Management demography and corporate performance: Evidence from China. International Business Review, (19)3, 261-275. Erişim adresi https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2009.12.007
• Çarkcı, A. ve Ataman, G. (2016). Temsil kuramı bakış açısıyla yönetim kurulu yapısının finansal performans üzerindeki etkisi. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal. S1, 151-164, Erişim adresi http://socialsciences.eurasianacademy.org/dergi//S1/13-Social%20Sciences.pdf
• Darmadi, S. (2013). Board members’ education and firm performance: Evidence from developing economy. International Journal of Commerce and Management, 23 (2), 113-135. Erişim adresi https://www.emeraldinsight.com/doi/pdfplus/10.1108/10569211311324911
• Datta, D. K. & Rajagopalan, N. (1998). Industry structure and CEO characteristics: An empirical study of succession events. Strategic Management Journal, (19)9, 833-852. Erişim adresi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/%28SICI%291097-0266%28199809%2919%3A9%3C833%3A%3AAID-SMJ971%3E3.0.CO%3B2-V
• Elitaş, C., Ağca, V. ve Aydemir, O. (2009). Yönetim kurulu yapısı, işleyişi ve performans ilişkisi: Ege bölgesi örneği. MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, 42, 103-116.
• Eren, E. (2013). İşletmelerde stratejik yönetim ve işletme politikası, 9.B., İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Erhardt, N. L., Werbel J. D. & Shrader, C. B. (2003). Board of director diversity and firm financial performance. Management Publications. Iowa State University. Erişim adresi https://lib.dr.iastate.edu/cgi /viewcontent.cgi?article=1005&context=management_pubs
• Gamgam, H. ve Altunkaynak, B. (2013). SPSS uygulamalı parametrik olmayan yöntemler. 5. B., Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gantenbein, P. & Volonté, C. (2011). Director characteristics and firm performance. Working paper, University of Basel. Erişim adresi https://edoc.unibas.ch/61216/1/20180305165023_5a9d673f2e248.pdf
• Gottesman, A. A. & Morey, M. R. (2006). Does a better education make for better managers? An empirical examination of CEO educational quality and firm performance. Working paper, Pace University, New York. Erişim: https://pdfs.semanticscholar.org/fafd/23fe8945e7277cd048a394c246b1c0b07c81.pdf
• Graham, J. R. & Harvey, C. R. (2002). How do CFOs make capital budgeting and capital structure decisions?. Journal of Applied Corporate Finance, (15)1, 8-23. Erişim adresi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/ 10.1111/j.1745-6622.2002.tb00337.x
• Hambrick, D. C., Cho, T. S., & Chen, M. J. (1996). The influence of top management team heterogeneity on firms’ competitive moves. Administrative Science Quarterly, (41)4, 659-684. Erişim adresi https://www.jstor.org/stable/pdf/2393871.pdf
• Hambrick, D. C. & Mason, P. A. (1984). Upper echelons: the organization as a reflection of its top managers. Academy of Management Review, (9)2, 193-206. Erişim adresi http://www.jstor.org/stable/258434
• Jalbert, T., Ramesh P. R., & Mercedes J. (2002). Does school matter? An empirical analysis of CEO education, compensation and firm performance. International Business and Economics Research Journal, 1(1) 83-98. Erişim adresi https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1461643
• Kagzi, M. & Guha, M. (2018). Does board demographic diversity influence firm performance? Evidence from Indian-knowledge intensive firms. Benchmarking: An International Journal, (25)3, 1028-1058. Erişim adresi https://doi.org/10.1108/BIJ-07-2017-0203
• Karayel, M. ve Doğan, M. (2014). Yönetim kurulunda cinsiyet çeşitliliği ve finansal performans ilişkisi: BİST 100 şirketlerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 75-88. Erişim adresi http://dergipark.gov.tr/download/article-file/194232
• Kaymak, T. & Bektas, E. (2008). East meets west? Board characteristics in an emerging market: Evidence from Turkish banks. Corporate Governance, 16(6), 550-561. Erişim adresi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.1467-8683.2008.00713.x
• Kılıç, M. (2014). Yönetim kurulu yapısının işletme performansına etkisi: Türkiye’de bir uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 16(3), 33-56.
• Lamers, E. (2016). Board diversty and firm performance (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Radboud University. Nederland. Erişim adresi https://theses.ubn.ru.nl/bitstream/handle/123456789/1754/Lamers%2C_Else_1.pdf?sequence=1
• Lippi, A., Marinoni, M. A. & Rossi, S. (2018). The demographic characteristics of the boards of directors and effects on bank robustness. International Journal of Business and Social Science, 9(2), 53-63. Erişim adresi https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_2_February_2018/6.pdf
• Monastyrenko, E. (2014). Opening the black box of firm performance: the role of CEO’s education (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi)i Université Paris Economies and finances. Erişim adresi https://dumas.ccsd.cnrs.fr/dumas-01103161
• Nguyen, T., Nguyen, A., Locke, S. ve Reddy, K. (2017). Does the human capital of board directors add value to firms? Evidence from an Asian market. Cogent Economics & Finance 5(1) 1-17. Erişim adresi https://doi.org/10.1080/23322039.2017.1385439
• Ocak, M. (2013). Yönetim kurulu ve üst yönetimde yer alan kadınların finansal performansa etkisi: Türkiye’ye ilişkin bulgular. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 60, 107-126.
• Okan, T., Sarı, S. ve Nas, T. İ. (2014). Yönetim kurulu yapısı ile finansal performans arasındaki uluslararası çeşitlenmenin aracılık etkisi. İ.Ü.İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77). 39-78. Erişim adresi http://dergipark.gov.tr/download/article-file/98093
• Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD) (2004). OECD principles of corporate governance. France: OECD Publications Service. Erişim adresi www.oecd.org/corporate/ca/corporategovernanceprinciples/31557724.pdf
• Phan, H. (2016). Board of director education and firm performance: A dynamic approach (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aalto University. Erişim adresi http://urn.fi/URN:NBN:fi:aalto-201609223942
• Reisoğlu, S. (2007). Bankacılık Kanunu Şerhi. C.I. Yaklaşım Yayıncılık San. Ve Tic. A.Ş., Ankara: Cem Web Ofset San Tic. Ltd. Şti.
• Rose, C. (2007). Does female board representation influence firm performance? The Danish Evidence. Corporate Governance, 15(2), 404-413. Erişim adresi https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.1467-8683.2007.00570.x
• Selekler - Goksen, N. ve Karatas, A. (2008). Board structure and performance in an emerging economy: Turkey. International Journal of Business Governance and Ethics, 4(2), 132-147. Erişim adresi https://doi.org/10.1504/IJBGE.2008.019172
• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) (2011). Kurumsal yönetim ilkelerinin belirlenmesine ve uygulanmasına ilişkin tebliğ (Seri: IV, No: 56). Erişim adresi http://www.spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/66
• Smith, K. G., Smith, K. A., Olian, J. D., Sims, Jr., H. P., O’Bannon, D. P., & Scully, J. A. (1994). Top management team demography and process: the role of social integration and communication. Administrative Science Quarterly, (39)3, 412-438. Erişim adresi https://www.jstor.org/stable/pdf/2393297.pdf
• Taşkın, F. D. ve Mandacı, P. E. (2017). Şirket yönetim kurulundaki kadın üyelerin firma performansına etkisi. İşletme Fakültesi Dergisi, 18(1), 29-45. DOI: 10.24889/ifade.297685 Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/317424679
• Türk Ticaret Kanunu (2011). Erişim adresi www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6102.pdf
• Türkiye Bankalar Birliği (2014). Bankalarımız 2013. Erişim adresi www.tbb.org.tr/Content/Upload/istatistikiraporlar/ekler/708/Bankalarimiz_2013_TR.pdf
• Türkiye Bankalar Birliği (2016). Bankalarımız 2015. Erişim adresi www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/7375/Bankalarimiz_2015-tum_kitap.pdf
• Türkiye Bankalar Birliği (2018). Bankalarımız 2017. Erişim adresi www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/7519/Bankalarimiz_2017.pdf
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği Veri Seti. Erişim adresi http://www.tkbb.org.tr/veri-seti
• Ujunwa, A. (2012). Board characteristics and the financial performance of Nigerian quoted firms. Corporate Governance: The international journal of business in society, (12)5, 656-674. Erişim adresi https://doi.org/10.1108/14720701211275587
• Yıldız, F. ve Doğan, M. (2012). Genel müdürün yönetim kurulu üyesi olması halinin menkul kıymet yatırım ortaklığı firmalarının performansına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 353-366. Erişim adresi http://dergipark.gov.tr/download/article-file/194407