Öz
Kadim toplumların sosyal hayatında önemli bir yer tutan kehânet,
Cahiliye dönemi Arap toplumunun yaşam şeklini belirlemede önemli rol
oynamıştır. Cahiliye devrinde Araplar,
kâhinin kehânette bulunma sebebini yaratılışının ve mizacının temizliğinden
kaynaklandığına inanmışlar ve bu sayede kâhinin gelecekle ilgili tahminlerde bulunabileceğini
düşünmüşlerdir. Cahiliye dönemi boyunca İnsanlar günlük sıkıntılarına ve
geleceğe dair problemlerine çözüm bulmak için kâhinlere danışmışlar ve onların
günlük sıkıntılara ve gelecekle ilgili sorunları bilip çözüm üreteceklerine
inanmışlardır. Cahiliye döneminde kâhinlere büyük saygı duyulmakta ve
sorunların çözümünde hakem tayin edilmekteydiler. Birbirinden davacı olan iki
kişi kâhini hakem kabul edip başvurdukları zaman kâhin fal okları çekmek
suretiyle davacı iki kişinin sorunlarını halletmeye çalışırdı. Kâhinler, bu
görevi yerine getirdikleri zaman Hulvân adı verilen bahşiş alırlardı. Bununla
birlikte Araplar kehânete çok önem verdikleri için, kâhinlerin her şeye
güçlerinin yettiğine inanmaktaydılar. Kâhinleri aralarında danışman, rüya
yorumcusu olarak görüp sorunlu bir işleri varsa onlara danışır,
anlaşmazlıklarının çözümü için kararlarına başvururlardı. Hastalarını tedavi
eder, rüyalarını yorumlar geçmiş ve geleceğe dair gayb bilgisini kâhinlerden
öğrenmek isterlerdi. Bu bağlamda Cahiliye devrinde Araplarda Kâhin, Kehânet ve
türleri ele alınmış ayrıca Cahiliye döneminde Araplarda Kehânet anlayışı ile
ilgili bilgiler verilmiştir. İslâm’dan önceki Araplar’ın kehânet inaçları
üzerinde durulmuştur. Ayrıca Cahiliye Devri’nde Araplarda kehânetin önemine değinilmiştir.
Bununla birlikte Cahiliye devrinde Araplarda kehânetin esasları ve kâhinliğin
tarihi hakkında genel bilgiler verilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kâhin Kehânet Kehânet anlayışı Kehânet türleri Kâhinliğin tarihi
Kaynakça
- ABDULKADİROĞLU, Abdulkerim (1987), “Kastamonu’da Halk İnançları”, III.Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, IV, Ankara, s. 1-18.AKIN, Haydar (2001), Ortaçağ Avrupasında Cadılar ve Cadı Avı, Ankara.BLUMENTHAL, P. J. (1986), “Fal ve Kehanet Nedir?”, Bilim ve Teknik Dergisi, Ankara. DAVUDOĞLU, Ahmet (1980), Sahih-i Müslim Tercemesi ve Serhi, I-XI, İstanbul. DEMİRHAN, Ayşegül (1982), Kısa Tıp Tarihi, Bursa.(1987), “Anadolu’da Sarılık Hastalığı”, III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, IV, Ankara, s. 47-57. CÂHIZ, Ebû Osman Amr b. Bahr b. Mahbûb el-Kinânî el-Leys (1969), Kitâbü’l-Hayevân,I-VII, 3. bs. Beyrut. (1968), el-Beyân ve’t-Tebyîn, I-II, Beyrut.CEVAD ALİ (1993), el-Mufassal fî Tarihi’l-Arab Kable’l-İslam, I-X, Bağdat. ÇELEBİ, İlyas (2001), “Kâhin”, DİA, XXIV, İstanbul, s.171-172. (2001), “İyâfe”, DİA, XXIII, İstanbul, s. 497.(1995), “Fal”, DİA, XII, İstanbul, s. 138-139. ÇELİK, Ali (1995), İslâm’ın Kabul veya Reddettiği Halk İnançları, İstanbul.ÇAĞATAY, Neset (1963), İslâm Öncesi Arap Tarihi ve Câhiliye Çağı, Ankara. (1963), Cahiliye Çağı ve Hz. Muhammed’in Hayatı, 2. bs.ES‘AD, Mahmud (1983), İslâm Tarihi (haz. Ahmet Lütfi Kazancı-Osman Kazancı), İstanbul.EZRÂKÎ, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Abdullah (1979), Ahbaru Mekke vemâ Câe fîhâ Mine’l-Âsâr (thk. Rüsdü es-Sâlih Melhese) 3. bs. I-II, Beyrut.İBN HALDÛN, Ebû Zeyd Veliyyüddîn Abdurrahmân b. Muhammed (1981-1988), Târihüİbn Haldûn-Kitâbü’l-İber ve Dîvânü’l-Mübtede’ ve’l-Haber fî Eyyâmi’l-Arab ve’l-Acemve’l-Berber ve men Âsârahûm min Zevi’s-Sultâni’l-Ekber (thk. Halîl Sehâdât-SüheylZekkâr), I-VIII, Beyrut.GRAFTON, Anthony (2004), Yıldızların Efendisi (trc. Zuhal Bilgin), İstanbul.TANBAĞ, Zeynel Abidin (2004), Cin, Sihir, Büyü, İstanbul.FISCHER, A. (1986), “Kâhin”, iA, VI, İstanbul, s. 71-73.HAMİDULLAH, Muhammed (1995), İslâm Peygamberi (trc. Salih Tuğ), 5. baskı, I-II, istanbul. (1985), el-Vesâiku’s-Siyâsiyye li Ahdi’n-Nebevî ve’l-Hilâfeti’r-Râsid, 5. baskı, Beyrut.HARMAN, Ömer Faruk (2001), “Kâhin”, DİA, XXIV, Đstanbul, s. 170-171. (1991), “Arim”, DİA, III, İstanbul, s. 373-374.iBN FÂRİS, Ebü’l Hüseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyyâ b. Fâris (1984), Mücmelü’l-lüğa (thk. Abdülmuhsin Sultan), I-IV, Beyrut. 107iBN HACER, Ebü’l-Fazl Sihâbüddîn Ahmed b. Ali el-Askalâni (1990), es-Sihr ve’l-Kehâne ve’l-Hased, Kahire.iBN KESÎR, Ebü’l-Fidâ’ İmâmüddîn İsmâîl b. Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr b. el-Kaysî el-Kuresî el-Busravî ed-Dımeşkî es-Safî (1997-1999), el-Bidâye ve’n-Nihâye (thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî), I-XXI, Cîze. (1976), es-Sîretü’n-Nebeviyye (thk. Mustafa Abdülvâhit), I-IV, Beyrut. (1984), Tefsîru’l-Kur’ân’i’l-Azîm (thk. Muhammed İbrahim Bennâ ve dğr.), I-VII, İstanbul.iBN KUTEYBE, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim b. Kuteybe ed-Dîneverî (1969), el-Meârif (thk. Servet Ukkâse), 2. bs. Kahire.iBN MANZÛR, Ebü’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensarî (1980-1990),Lisânü’l-Arab, I-XVI, Beyrut.iBNÜ’L-CEVZÎ, Cemâlüddîn Ebü’l-Ferec Abdurrahman b. Ali Muhammed b. Cevzî(1992), el-Muntazam f’î Târihi’l Mülûk ve’l-Ümem (thk. Muhammed AbdülkâdirAhmet Atâ-Mustafa Abdülkâdir Atâ), I-XVIII, Beyrut.iBNÜ’L-ESÎR, İzzeddîn Ebü’l-Hasan Ali b. Ebi’l-Kerem Muhammed b. Muhammed b.Abülkerîm b. ĐAbdulvâhit es-Seybânî (1992), el-Kâmil fi’t-Târîh (thk. Carolus Johannes Tornberg), I-XIII, Lübnan.KALKASANDÎ, Ebü’l-Abbas Sehabeddin Ahmed b. Ali (1987), Subhü’l-A’sa fî Sınâati’l İnsâ (thk. Muhammed Hüseyin Semseddin), I-XIII, Beyrut.KÂTiB ÇELEBi (1971), Keşfü’z-Zünûn an Esâmi’l-Kütübî ve’l-Fünûn, I-II, İstanbul.KARDÂVÎ, Yusuf (2001), Mevkûfü’l-İslâm, Lübnan.MACDONALD, D. B. (1998), “Firâset”, iA, IV, istanbul, s. 640. “Kıyâfet”, iA, VI, istanbul, s. 775-776.ÖZTÜRK, Levent (2001), Hz. Peygamber Döneminde Sağlık Hizmetlerinde KadınlarınYeri, istanbul.ÜNVER, Süheyl (1934), Tıp Tarihi, İstanbul.SERDAROĞLU, Ümit (1986), Eskiçağda Tıp, İstanbul.NASUHiOĞLU, İlhami (1975), Tıp Tarihine Kısa Bir Bakış, 2. bs. Ankara.LEWİS, Paul (1998), Tıp Tarihi (trc. Nilgün Güdücü), İstanbul.RIVERS, W.H.R. (2004), Tıp, Büyü ve Din, İstanbul.MES‘ÛDÎ, Ebü’l-Hasan Ali b. Hüseyin b. Ali (1973), Mürûcü’z-Zeheb ve Meâdînü’l-Cevher (thk. Muhammed Muhyiddîn Abdülhamîd) I-IV, Beyrut.TAŞKÖPRÜZÂDE (1985), Miftâhü’s-Saâde ve Misbaü’s-Siyâde, I-II, Lübnan.ULUDAĞ, Süleyman (1997), “Hâtif”, DİA, XVI, İstanbul, s. 467.TABERÎ, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerir b. Yezîd (2003), Tefsîrü’t-Taberî (Câmiu’l- Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’an) (thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî), I-XXVI, Riyâd. YA’KÛBÎ, İbn Vâzıh Ahmed b. İshâk b. Ca‘fer el-Yâkubî (1985), Târîhü’l-Ya’kûbî, I-II.
Öz
The
prophecy that holds an important place in the social life of ancient societies
has played an important role in determining the life style of the Jahiliyyah
period. During the period of Jahiliyyah, due to the cleansing of soothsayer’s
creation and temperament the Arabs thought that soothsayer could make
predictions about the future. Throughout the Jahiliyyah period, people
consulted the oracles to find solutions to their daily and future problems and
believed that they could overcome difficulties. The soothsayer’s were respected
in Jahiliyyah period and the soothsayer’s were appointed an arbitrators to
solve the problems. When two people, were plaintiffs from each other, accepted
the soothsayer as an arbitrator, and the soothsayer attempted to settle the
problems of two people by pulling the arrows. When the oracles did this task,
they received a tip called hulvân. However, since the Arabs gave great
importance to prophecy, they believed that the soothsayer’s were capable of all
things. They saw the oracles as consultants, dream interpreters, and if they
had a problematic job, consulted them and made decisions to resolve their
disputes. During the period of Jahiliyyah they treated their patients to the
soothsayers and they interpret their dreams, and learn about the past and
future knowledge of the unseen from the soothsayers. In this regard, soothsayer, prediction and type of
predictions in pre-islamic age of ignorance in the Arabs was discussed and also
it was given information and comprehension of prediction in the Arabs during
the period in pre-islamic age of ignorance. Also it was emphasized about the
prophecy beliefs of Arabs before Islam. However, the prophecy beliefs of Arabs
is also mentioned. In this context, it has been tried to give general
information about the principles of the prophecy and history of soothsaying in
pre-islamic age of ignorance.
Anahtar Kelimeler
Soothsayer Prediction Understanding of prediction Type of predictions History of Soothsaying
Kaynakça
- ABDULKADİROĞLU, Abdulkerim (1987), “Kastamonu’da Halk İnançları”, III.Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, IV, Ankara, s. 1-18.AKIN, Haydar (2001), Ortaçağ Avrupasında Cadılar ve Cadı Avı, Ankara.BLUMENTHAL, P. J. (1986), “Fal ve Kehanet Nedir?”, Bilim ve Teknik Dergisi, Ankara. DAVUDOĞLU, Ahmet (1980), Sahih-i Müslim Tercemesi ve Serhi, I-XI, İstanbul. DEMİRHAN, Ayşegül (1982), Kısa Tıp Tarihi, Bursa.(1987), “Anadolu’da Sarılık Hastalığı”, III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, IV, Ankara, s. 47-57. CÂHIZ, Ebû Osman Amr b. Bahr b. Mahbûb el-Kinânî el-Leys (1969), Kitâbü’l-Hayevân,I-VII, 3. bs. Beyrut. (1968), el-Beyân ve’t-Tebyîn, I-II, Beyrut.CEVAD ALİ (1993), el-Mufassal fî Tarihi’l-Arab Kable’l-İslam, I-X, Bağdat. ÇELEBİ, İlyas (2001), “Kâhin”, DİA, XXIV, İstanbul, s.171-172. (2001), “İyâfe”, DİA, XXIII, İstanbul, s. 497.(1995), “Fal”, DİA, XII, İstanbul, s. 138-139. ÇELİK, Ali (1995), İslâm’ın Kabul veya Reddettiği Halk İnançları, İstanbul.ÇAĞATAY, Neset (1963), İslâm Öncesi Arap Tarihi ve Câhiliye Çağı, Ankara. (1963), Cahiliye Çağı ve Hz. Muhammed’in Hayatı, 2. bs.ES‘AD, Mahmud (1983), İslâm Tarihi (haz. Ahmet Lütfi Kazancı-Osman Kazancı), İstanbul.EZRÂKÎ, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Abdullah (1979), Ahbaru Mekke vemâ Câe fîhâ Mine’l-Âsâr (thk. Rüsdü es-Sâlih Melhese) 3. bs. I-II, Beyrut.İBN HALDÛN, Ebû Zeyd Veliyyüddîn Abdurrahmân b. Muhammed (1981-1988), Târihüİbn Haldûn-Kitâbü’l-İber ve Dîvânü’l-Mübtede’ ve’l-Haber fî Eyyâmi’l-Arab ve’l-Acemve’l-Berber ve men Âsârahûm min Zevi’s-Sultâni’l-Ekber (thk. Halîl Sehâdât-SüheylZekkâr), I-VIII, Beyrut.GRAFTON, Anthony (2004), Yıldızların Efendisi (trc. Zuhal Bilgin), İstanbul.TANBAĞ, Zeynel Abidin (2004), Cin, Sihir, Büyü, İstanbul.FISCHER, A. (1986), “Kâhin”, iA, VI, İstanbul, s. 71-73.HAMİDULLAH, Muhammed (1995), İslâm Peygamberi (trc. Salih Tuğ), 5. baskı, I-II, istanbul. (1985), el-Vesâiku’s-Siyâsiyye li Ahdi’n-Nebevî ve’l-Hilâfeti’r-Râsid, 5. baskı, Beyrut.HARMAN, Ömer Faruk (2001), “Kâhin”, DİA, XXIV, Đstanbul, s. 170-171. (1991), “Arim”, DİA, III, İstanbul, s. 373-374.iBN FÂRİS, Ebü’l Hüseyn Ahmed b. Fâris b. Zekeriyyâ b. Fâris (1984), Mücmelü’l-lüğa (thk. Abdülmuhsin Sultan), I-IV, Beyrut. 107iBN HACER, Ebü’l-Fazl Sihâbüddîn Ahmed b. Ali el-Askalâni (1990), es-Sihr ve’l-Kehâne ve’l-Hased, Kahire.iBN KESÎR, Ebü’l-Fidâ’ İmâmüddîn İsmâîl b. Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr b. el-Kaysî el-Kuresî el-Busravî ed-Dımeşkî es-Safî (1997-1999), el-Bidâye ve’n-Nihâye (thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî), I-XXI, Cîze. (1976), es-Sîretü’n-Nebeviyye (thk. Mustafa Abdülvâhit), I-IV, Beyrut. (1984), Tefsîru’l-Kur’ân’i’l-Azîm (thk. Muhammed İbrahim Bennâ ve dğr.), I-VII, İstanbul.iBN KUTEYBE, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim b. Kuteybe ed-Dîneverî (1969), el-Meârif (thk. Servet Ukkâse), 2. bs. Kahire.iBN MANZÛR, Ebü’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensarî (1980-1990),Lisânü’l-Arab, I-XVI, Beyrut.iBNÜ’L-CEVZÎ, Cemâlüddîn Ebü’l-Ferec Abdurrahman b. Ali Muhammed b. Cevzî(1992), el-Muntazam f’î Târihi’l Mülûk ve’l-Ümem (thk. Muhammed AbdülkâdirAhmet Atâ-Mustafa Abdülkâdir Atâ), I-XVIII, Beyrut.iBNÜ’L-ESÎR, İzzeddîn Ebü’l-Hasan Ali b. Ebi’l-Kerem Muhammed b. Muhammed b.Abülkerîm b. ĐAbdulvâhit es-Seybânî (1992), el-Kâmil fi’t-Târîh (thk. Carolus Johannes Tornberg), I-XIII, Lübnan.KALKASANDÎ, Ebü’l-Abbas Sehabeddin Ahmed b. Ali (1987), Subhü’l-A’sa fî Sınâati’l İnsâ (thk. Muhammed Hüseyin Semseddin), I-XIII, Beyrut.KÂTiB ÇELEBi (1971), Keşfü’z-Zünûn an Esâmi’l-Kütübî ve’l-Fünûn, I-II, İstanbul.KARDÂVÎ, Yusuf (2001), Mevkûfü’l-İslâm, Lübnan.MACDONALD, D. B. (1998), “Firâset”, iA, IV, istanbul, s. 640. “Kıyâfet”, iA, VI, istanbul, s. 775-776.ÖZTÜRK, Levent (2001), Hz. Peygamber Döneminde Sağlık Hizmetlerinde KadınlarınYeri, istanbul.ÜNVER, Süheyl (1934), Tıp Tarihi, İstanbul.SERDAROĞLU, Ümit (1986), Eskiçağda Tıp, İstanbul.NASUHiOĞLU, İlhami (1975), Tıp Tarihine Kısa Bir Bakış, 2. bs. Ankara.LEWİS, Paul (1998), Tıp Tarihi (trc. Nilgün Güdücü), İstanbul.RIVERS, W.H.R. (2004), Tıp, Büyü ve Din, İstanbul.MES‘ÛDÎ, Ebü’l-Hasan Ali b. Hüseyin b. Ali (1973), Mürûcü’z-Zeheb ve Meâdînü’l-Cevher (thk. Muhammed Muhyiddîn Abdülhamîd) I-IV, Beyrut.TAŞKÖPRÜZÂDE (1985), Miftâhü’s-Saâde ve Misbaü’s-Siyâde, I-II, Lübnan.ULUDAĞ, Süleyman (1997), “Hâtif”, DİA, XVI, İstanbul, s. 467.TABERÎ, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerir b. Yezîd (2003), Tefsîrü’t-Taberî (Câmiu’l- Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’an) (thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî), I-XXVI, Riyâd. YA’KÛBÎ, İbn Vâzıh Ahmed b. İshâk b. Ca‘fer el-Yâkubî (1985), Târîhü’l-Ya’kûbî, I-II.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 18 Ekim 2018 |
| Kabul Tarihi | 11 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 18 Sayı: 47 |