TÖTON ŞÖVALYELERİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE GEÇ ORTAÇAĞ’DA KUZEY AVRUPA’DA TESİRİ

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 17, 24.12.2018

Halil Yavaş

Öz

Haçlı seferleri sonrasında, Müslümanların Kudüs ve
civarını geri almak için giriştikleri saldırıları püskürtmek ve bu toprakları
elde tutmak amacıyla birçok askerî tarikat kurulmuştu. Bunların başında Tapınak
Şövalyeleri, St. John Şövalyeleri ve Töton Şövalyeleri gelmektedir. Bu
tarikatlardan Tapınak Şövalyeleri tamamen askeri amaçla kurulmuşken, Töton ve
St. John Şövalyeleri ise savaş koşullarında sağlık hizmeti sunmak ve insani
yardım amacıyla oluşturulmuşlardı. Lakin akabinde son iki tarikat da Tapınak Şövalyeleri
gibi askeri çalışmaları ön plana almıştır. Bu durumda her ne kadar Töton
Şövalyeleri ile St. John Şövalyeleri aynı misyon için kurulmuş olsalar da hitap
ettikleri kesim bakımından bir farklılıkları bulunmaktaydı. St. John
Şövalyeleri Katolik Hristiyanların geneline hitap ederken, Töton Şövalyeleri
sadece Almanlarla sınırlı kalmıştı. Aslında St. John ve Tapınak Şövalyeleri
sistematik bir şekilde tarikat oluşturma amacıyla ortaya çıkmışken Töton
Şövalyeleri bu amaçla oluşmamıştı. Fakat sonrasında kendilerindeki potansiyeli
fark edince, dönemin Alman krallarının da desteğiyle daha kurumsal bir yapıya
bürünmeye karar vermişlerdi. Nitekim bunda haklıydılar. Çünkü Tapınak
Şövalyeleri gibi büyük bir tarikat bile devletleşme yolunda onların kat ettiği
mesafeye ulaşamadı. Akka’nın düşmesinden sonra önce Macaristan’a sonrasında da
Prusya’ya yerleşen tarikat Baltık Haçlı Seferlerinin baş aktörü olmuştu.
Devletleştikten sonra bu başarısını çok fazla sürdüremeyen Tarikat 16. yüzyıl
başlarında bölge ülkelerinin kontrolüne girdi.

Anahtar Kelimeler

Töton Şövalyeleri, Haçlı, Büyük Üstat, Prusya

Kaynakça

• Barbara Frale, “Şövalye Tarikatlarının Doğuşu”, Ortaçağ - Katedraller, Şövalyeler, Şehirler, (Edit. Umberto Eco), Çev. Leyla Tonguç Basmacı, İstanbul, Alfa, 2014, Ss.496-500.
• Charles Tilly, Zor Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu, Çev. Kudret Emiroğlu, İmge Kitabevi, Ankara, 2001.
• Clive Ponting, Yeni Bir Bakış Açısıyla Dünya Tarihi, Çev. Eşref Bengi Özbilen, Alfa Yayınları, İstanbul, 2011.
• Colin McEvedy, Otaçağ Tarih Atlası, Çev: Ayşen Anadol, Sabancı Üniversitesi, İstanbul, 2004.
• Dane Munro, “The Teutonic Order”, Journal of The Monastic Military Orders, 2009, Ss. 1-24.
• Danold Matthew, Otaçağ Avrupası, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İletişim Yayınları, İstanbul, 1988.
• F.C. Woodhouse, The Military Religious Orders of The Middle Ages: The Hospitallers, The Templars, The Teutonic Knights And Others, Pott, Young And Co., New York, 1879.
• George Vernadsky, Rusya Tarihi, Çev. Doğukan Mızrak, Egemen Ç. Mızrak, 2. Baskı, Selenge Yayınları, İstanbul, 2011.
• Henri Pirenne, Ortaçağ Avrupa’sının Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Çev. Uygur Kocabaşoğlu, 5. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2012.
• Herbert Heaton, Avrupa İktisat Tarihi, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Osman Aydoğuş, Teori Yayınları, Ankara, 1985.
• http://www.imperialteutonicorder.com/id23.html
• https://en.oxforddictionaries.com/definition/teuton
• Indrikis Sterns, The Statutes of the Teutonic Knights: A Study of Religious Chivalry (Doctor of Philosophy), University of Pennsylvania, Michigan, 1969.
• İlber Ortaylı, Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Cedit Neşriyat, Ankara, 2008.
• Jacques Le Goff, Ortaçağ Batı Uygarlığı, Cev. Hanife Güven, Uğur Güven, Doğu Batı Yayınları, Ankara, 2015.
• Josef Fontana, Avrupa'nın Yeniden Yorumlanması. Çev. Nurettin Elhüseyni, Afa Yayınları, İstanbul, 1995.
• Julia Swift Orvis, A Brief History Of Poland, Houghton Mifflin Company, Boston, 1916.
• Mary Fulbrook, Almanya’nın Kısa Tarihi, Çev. Sabri Gürses, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 2011.
• Michael Burleigh, The New Cambridge Medieval Histor, Vol V, (Edit: David Abulafia), Cambridge University Press. Cambridge, 2008, Ss. 743-753.
• Murat Serdar, Geç Ortaçağlarda Batı Avrupa’da Hastaneler ve Tıp Eğitimi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015.
• N. P. Zacour ve H. W. Hazard, “The Teutonic Knights in the Crusader States”, The Impact of The Crusades on The Near East, University of Wisconsin Press. Wisconsin, 1985, Ss. 315-378.
• Paul Lacroix, Military and Religious Life in The Middle Ages and at the Period of The Renaissance, Chapman and Hall, London, 1874.
• Susan Wise Bauer, Ortaçağ Dünyası, Çev. Mehmet Moralı, İstanbul, Alfa, 2014.
• Turaç Hakalmaz, The Teutonic Order In Cyprus Ca.1197-1250, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Department of History İhsan Doğramacı Bilkent University, 2017.
• W. H. McNeill, Avrupa Tarihinin Oluşumu, Çev. Yusuf Kaplan, 2. Baskı, Külliyat Yay., İstanbul, 2011.
• William Urban, The Teutonic Knights A Military History, Greenhill Books, London, 2003.