Adaptation of the Multidimensional Assessment of Parenting Scale (MAPS) (Parent Version): Validity and Reliability Study

Yıl 2019, Cilt: 46 Sayı: 46, 108 - 131, 22.05.2019

Ali Karababa

https://doi.org/10.9779/pauefd.439949

Cited By: 2

Öz

Anahtar Kelimeler

parenting styles, scale adaptation, validity, reliability

Çok Boyutlu Ebeveynlik Stillerini Değerlendirme Ölçeği’nin (ÇESDÖ) (Ebeveyn Formu) Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu
çalışmanın amacı, Parent ve Forehand (2017) tarafından geliştirilen “Çok
Boyutlu Ebeveynlik Stillerini Değerlendirme Ölçeği’ni (Ebeveyn Formu) (ÇESDÖ)”
Türk kültürüne uyarlamak ve ölçeğin psikometrik özelliklerini incelemektir. Ölçeğin
geçerlik ve güvenirlik analizleri 866 ebeveynden (572 anne, 294 baba) elde
edilen veriler ile gerçekleştirilmiştir.
Analizler SPSS 16. ve AMOS programları ile test edilmiştir. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri
sonucunda ölçeğin yedi faktörlü modeli test edilerek doğrulanmıştır. Araştırma
bulgularında ölçüt bağıntılı geçerlik, iç tutarlılık ve test-tekrar test
güvenirlik analizleri katsayılarının yeterli düzeyde olduğu görülmüştür.
Araştırma sonucu, Çok Boyutlu Ebeveynlik Stillerini Değerlendirme Ölçeği’nin
(Ebeveyn Formu) ebeveynlerin ebeveynlik stillerini ölçebilecek yeterlilikte
olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

ebeveynlik stilleri, ölçek uyarlama, geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• Barber, B. K. (1996). Parental psychological control: Revisiting a neglected construct. Child Development, 67(6), 3296-3319.
• Bolattekin, A. (2014). Anne-babanın bağlanma stilleri, anne-baba tutumları ve çocuklarındaki davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (9. basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Byrne, B. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications and programming. New York, NY: Taylor and Francis Group.
• Darling, N. & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487-496.
• Düzgün, Ş. (2003). Öğrencilerin psikolojik belirtileri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1-2), 149-162.
• Erözkan, A. (2012). Ergenlerde kaygı duyarlığı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 43-57.
• Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 39-50.
• Goodman, R. (1997). The strengths and difficulties questionnaire: A research note. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 38(5), 581-586.
• Güvenir, T., Özbek, A., Baykara, B., Arkar, H., Şentürk, B. ve İncekaş, S. (2008). Güçler ve güçlükler anketinin (GGA) Türkçe uyarlamasının psikometrik özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(2), 65-74.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis (7th ed.). Upper Saddle River, NJ, USA: Prentice-Hall, Inc..
• Henson, R. K. & Roberts, J. K. (2006). Use of explatory factor analysis in published research. Educational and Psychological Measurement, 66, 393-416.
• Huver, R. M. E., Otten, R., Vries, H. & Engels, R. C. M. E. (2010). Personality and parenting style in parents of adolescents. Journal of Adolescence, 33, 395-402.
• Karabulut-Demir, E. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11(21), 15-25.
• Kılınç, F. E. ve Aral, N. (2015). Çocuk yetiştirme tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 199-222.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Kutlu, Y. ve Çetinkaya-Duman, Z. (2005). Ergenlerin depresyon belirti düzeyleri ile algıladıkları anne-baba tutumları arasındaki ilişki. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 13(55), 81-90.
• Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J. (2005). Anne baba tutumları ölçeği. Y. Kuzgun ve F. Bacanlı (Ed.), PDR’de kullanılan ölçekler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Lamborn, S. D., Mounts, N. S., Steinberg, L. & Dornbusch, S. M. (1991). Pattern of competence and adjustment among adolescents from authoritative, authoritarian, indulgent, and neglectful families. Child Development, 62, 1049-1065.
• LeCompte, G., LeCompte, A. ve Özer, S. (1978). Üç sosyoekonomik, düzeyde Ankaralı annelerin çocuk yetiştirme tutumları: Bir ölçek uyarlaması. Psikoloji Dergisi, 1, 5-8.
• Maccoby, E. E. & Martin, J. A. (1983). Socialization in the context of family: Parent-child interaction. P. H. Mussen, (Seri Ed.), E. M. Heatherington, (Cilt Ed.), Handbook of child psychology: Vol. 4. Socialization, personality, and social development. New York: Wiley.
• Özbaran, B., Tamar, M., Yüncü, Z., Bildik, T., Demiral, N. ve Erermiş, S. (2009). Majör depresif bozukluğu olan gençlerden oluşan bir klinik örneklemde anne baba tutumlarının değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(2), 109-115.
• Öner, N. (1996). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler (2. basım). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Önder, A ve Gülay, H. (2009). Realiability and validity of parenting styles & dimensions questionnaire. Procedia Social and Behaviour Sciences, 1, 508-514. doi:10.1016/j.sbspro.2009.01.092
• Parent, J. & Forehand, R. (2017). The multidimensional assessment of parenting scale (MAPS): Development and psychometric properties. Journal of Child and Family Studies, 26(1), 2136-2151.
• Pekyürek, İ. (2014). Bir okul örnekleminde anne baba tutumlarının ergenlerin kişilik yapısı ve cinsiyet rolü ile ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Polat, S. (1986). Anne-baba tutumlarının çocukların öğrenilmiş çaresizlik düzeyine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Robinson, C. C., Mandelco, B., Olsen, S. F. & Hart, C. H. (1995). Authoritative, authoritarian, and permissive parenting practices. Development of a new measure. Psychological Reports, 77, 819-830.
• Robinson, J. P., Shaver, P. R. & Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for scale selection and evaluation in measure of personality and social psychological attitudes . San Diego: California Academic Press.
• Schaefer, E. S. & Bell, R. Q. (1958). Development of a parental attitude research instrument. Child Development, 29, 339-361.
• Schaefer, E. S. (1959). A circumplex model for maternal behavior. Journal of Abnormal and Social Psychology, 59, 226-235. Doi: 10.1037/h0041114
• Sevim, S. A. (2014). Leuven algılanan ana babalık ölçeği ergen ve ana baba sürümlerinin uyarlanması. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 27, 291-300. Doi: 10.5350/DAJPN2014270402
• Soenens, B., Beyers, W. & Goossens, L. L. (2004). Adolescents perceived parenting scale. Unpublished research report.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Sümer, N., Gündoğdu-Aktürk, E. ve Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 42-59.
• Sümer, N. ve Güngör, D. (1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerine etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-62.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon.
• Yılmaz, A. (2000). Anne-baba tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Çocuk Ruh Sağlığı Dergisi, 7(3), 160-172.