Türkiye Tarımında Kooperatifçilik Alternatifini Yeniden Düşünmek

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 59 - 76, 31.12.2018

Çağatay Şahin

https://doi.org/10.30586/pek.494587

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada Türkiye'de neoliberalizmin örgütlü işçi sınıfı ve örgütlü
üreticiler üzerinde yarattığı tahribatın tarımsal üretim açısından ortadan
kaldırılmasında kooperatifleşme alternatifi (yeni kooperatifçilik) tarımsal üretici kooperatifleri üzerinden ana hatlarıyla tartışılacaktır. Bu
tartışmada bazıları geleneksel, bazıları ise yeni kooperatifler olarak
tanımlanabilecek olan kooperatiflerle 2018 yılı boyunca yarı yapılandırılmış
görüşme kağıdı kullanılarak yapılan yüz yüze derinlemesine görüşme bulgularından
da yararlanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kooperatifçilik, Tarımsal Kooperatifler, Üretici Birlikleri, Neoliberalizm

Kaynakça

• Akalın, A. (2018). “Gıda Zehirlenmelerine Toplumcu Yaklaşım”, İSİG Meclisi, http://www.guvenlicalisma.org/19372-gida- zehirlenmelerine-toplumcu-yaklasim- akif-akalin, 04/06/2018, [Erişim Tarihi, 25/11/2018]. Bağımsız Sosyal Bilimciler (2011). Derinleşen Küresel Kriz ve Türkiye’ye Yansımaları: Ücretli Emek ve Sermaye. İstanbul: Yordam Kitap. Bianet (2018). “Et İthalatı Yüzde 675, Buğday İthalatı Yüzde 148 Arttı”, https://m.bianet.org/bianet/tarim/199510-et-ithalati-yuzde-675-bugday-ithalati- yuzde-148-artti, 26/07/2018, [Erişim Tarihi 18/09/2018]. Birgün (2018). “Ovacık ürünleri satış ofisi Ankara'da açılıyor”, 20/10/2018, https://www.birgun.net/haber-detay/ovacik-urunleri-satis-ofisi-ankara-da-aciliyor- 234234.html, [Erişim Tarihi 01.11.2018]. Çıkın, A. (2017), Bir Başkadır Kooperatifçilik, S.S. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği, İzmir. Disk-Ar (2017). DİSK-AR Sendikalaşma ve Toplu İş Sözleşmesi Raporu (2013-2017). 11/08/2017. http://disk.org.tr/2017/08/disk-ar-sendikalasma-ve-toplu-is-sozlesmesi- raporu/, [Erişim Tarihi, 01/10/2018]. Eğilmez, M. (2018). Değişim Sürecinde Türkiye Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Sosyo- Ekonomik Bir Değerlendirme. 13. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi. Ersoy, A. (2017). “Soma’da madenci olmak: Tütünden, madene; oradan mezara”, https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-39895102, [Erişim Tarihi, 25/10/2018]. Gürcanlı, E. (2018). “Bir işçi sağlığı sorunu olarak ucuz yemek zehirlenmeleri!”, İSİG Meclisi, http://www.guvenlicalisma.org/19379-bir-isci-sagligi-sorunu-olarak- ucuz-yemek-zehirlenmeleri-emre-gurcanli, 04/06/2018, [Erişim Tarihi, 25/11/2018]. Hacısalihoğlu, E., Şahin, Ç. E. (2018). “Looking Closer to the New Cooperativism: Practices of Agricultural and Consumer Cooperatives in Turkey”, Current Debates in Labour Economics & Industrial Relations, Ed. Çağatay Edgücan Şahin and Arzu Özsoy Özmen, First Edition, Vol:22, Ijopec Publication Limited, Publication No: 2018/13, London, UK, pp.75-87. Hopaçay (2018a). “Hakkımızda”. http://www.hopacay.com/sayfa/hakkimizda, [Erişim Tarihi, 22/11/2018]. Hopaçay (2018b). “Satış Noktaları”, http://www.hopacay.com/satis-noktalari, [Erişim Tarihi, 22/11/2018]. Hürriyet (2018a). “Yozgat Şeker Fabrikası Önünde İşçilerden Kadro Eylemi”, http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/yozgat/sorgun/yozgat-seker-fabrikasi- onunde-iscilerden-kadro-41040062, [Erişim Tarihi, 05/12/2018]. Hürriyet (2018b). “İzmir Büyükşehir Belediyesi çayı Rize’den alıyor”, http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/izmir/izmir-buyuksehir-belediyesi-cayi- rizeden-aliyo-41022735, [Erişim Tarihi, 22/11/2018]. ILO (2017), Statistics on Cooperatives Country in Focus: Turkey, http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_ent/--- coop/documents/publication/wcms_614045.pdf [Erişim Tarihi 26.09.2018]. OECD (2008). “1990’dan günümüze Tarımın Çevre Performansı Raporu”, http://www.oecd.org/agriculture/sustainable-agriculture/40808023.pdf, [Erişim Tarihi, 22/11/2018]. OvacıkDoğal (2018). “Hakkımızda”, https://www.ovacikdogal.com/ic/hakkimizda, [Erişim Tarihi 22/11/2018]. Özçay (2018). “World Beverage Innovation Awards Prize”, https://ozcay.com.tr/ [Erişim Tarihi 22/11/2018]. Resmi Gazete (2017). Karar Sayısı : 2017/9756. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/02/20170205M1-1.pdf, [Erişim Tarihi, 08/10/2018]. Tarım ve Orman Bakanlığı (2018). “Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’da Zincirlenmiş Hacim Olarak Tarım ve Türkiye”, https://www.tarimorman.gov.tr/SGB/Belgeler/Veriler/GSYIH.xlsx, [Erişim Tarihi, 01/11/2018]. Tire Süt Kooperatifi (2018). “Uygulanan Projeler”, https://www.tiresutkoop.org/pageID/projeler/uygulanan-projeler/, [Erişim Tarihi, 01/11/2018]. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği (2018). “ICA ‘İnsana Yakışır İş’i Destekleyen ve Taciz’e sıfır toleransın garanti edilmesini sağlayan bir bildiri yayımladı”, 26/11/2018, http://www.turkey.coop/haberdetay/ICA--%E2%80%98Insana-Yarasir- Is%E2%80%99i-destekleyen-ve-Taciz%E2%80%99e-sifir-toleransin-garanti- edilmesini-isteyen-bir-bildiri-yayimladi/340, [Erişim Tarihi 26.11.2018]. TUIK (2018). “İstihdam edilenlerin yıllara göre iktisadi faaliyet kolları ve dağılımı, NACE Rev.2”. http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2263, [Erişim Tarihi, 01/11/2018]. Varlık Fonu (2018). “Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü”, http://turkiyevarlikfonu.com.tr/TR/icerik/62/cay-isletmeleri-genel-mudurlugu, [Erişim Tarihi, 01/11/2018]. Yıldırım, A. E. (2017). “İthal ucuz et satışı 2019'a kadar sürecek”, 30/11/2017, https://www.dunya.com/kose-yazisi/ithal-ucuz-et-satisi-2019a-kadar- surecek/392589, [Erişim Tarihi 30.11.2018]. ZMO (2018). 2018 Buğday Raporu. http://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=30125&tipi=17&sube=0, [Erişim Tarihi 22.10.2018]. Görüşme ve Röportajlar Görüşme No.1: 20/01/2018, Hopa Çay Kooperatifi, Artvin. Görüşme No.2: 24/02/2018, Tire Süt Kooperatifi, İzmir (Hacısalihoğlu, E. ile birlikte yürütülen ve 37. International Labour Process Conference’da sunulan “Tracing the Class Relations in Turkey’s New Cooperativism: A Potantial Alternative to Market Relations?” başlıklı ortak bildiri kapsamında yapılan görüşme). Görüşme No.3: 17/05/2018, Özçay, Trabzon. Görüşme No.4: 08/08/2018, Çaykur, Rize (Ergun, B. ile birlikte yürütülen ve FSECON 2018- Ankara Konferansı’nda sunulan “Rethinking Cooperative Model in Turkey’s Tea Production: A Qualitative Analysis” başlıklı ortak bildiri kapsamında yapılan görüşme). Görüşme No.5: 16/08/2018, Burdur-Isparta Pancar Ekicileri Kooperatifi, Burdur (Çiçek, Ö. ile birlikte yürütülen ve 9. ICOPEC 2018-Atina Konferansı’nda sunulan “While Discussing the Near Future of Producer Cooperative’s in Turkey Privatization of Sugar Mill’s: Pankobirlik Case” başlıklı ortak bildiri kapsamında yapılan görüşme). Görüşme No.6: 17/08/2018, MarmaraBirlik, Bursa. Görüşme No.7: 20/09/2018, Ankara-Pankobirlik Genel Merkezi (Çiçek, Ö. ile birlikte yürütülen ve 9. ICOPEC 2018-Atina Konferansı’nda sunulan “An Alternative Approach to Privatization of Sugar Mill’s in Turkey: Rethinking Cooperatives” başlıklı ortak bildiri kapsamında yapılan görüşme). Görüşme No.8: 23/11/2018, Hopa Çay Kooperatifi, Vayiç, H. (telefon görüşmesi).