Sense of Coherence as a Predictor of Posttraumatic Growth

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 2, 167 - 177, 30.06.2019

Mahire Olcay Çam Hacer Demirkol

https://doi.org/10.18863/pgy.393111

Cited By: 4

Öz

Although it is known that trauma can cause serious mental disorders such as posttraumatic stress disorder, it is also emphasized that it may cause a positive change in the individual for the last 25 years. This positive change is generally referred as ‘posttraumatic growth’. Recent studies related to posttrau-matic growth focus on the factors that can be affective on growth. Although there are very few studies conducted, sense of coherence is one of the most recent concepts in terms of its correleation with posttraumatic growth. The aim of this review was to discuss the effect of sense of coherence on post-traumatic growth with emphasis on current literature.

Anahtar Kelimeler

Trauma, posttraumatic growth, sense of coherence

Travma Sonrası Büyümenin Bir Yordayıcısı Olarak Bütünlük Duygusu

Öz

Travmanın, travma sonrası stres bozukluğu gibi ciddi ruhsal hastalıklara yol açtığı bilinmesine rağmen son 25 yıldır, bireyde olumlu bir değişime neden olabileceği üzerinde de durulmaktadır. Bu olumlu değişim günümüzde genellikle, “travma sonrası büyüme” terimi ile adlandırılmaktadır. Literatürde son dönemde travma sonrası büyüme ile ilgili yapılan araştırmalarda, genellikle büyüme üzerinde etkili olabilecek faktörler üzerine odaklanıldığı görülmektedir. Oldukça az sayıda araştırma yapılmasına rağmen, travma sonrası büyümede etkili olup olmadığı ilgi konusu olan en güncel kavramlardan biri ise, bütünlük duygusudur. Bu derlemenin amacı bütünlük duygusunun travma sonrası büyümeye etkisini güncel literatür ışığında tartışmaktır. 

Anahtar Kelimeler

travma sonrası büyüme, bütünlük duygusu

Kaynakça

• Aguirre MG (2008) An examination of the role of meaning in posttraumatic growth following bereavement (Doktora tezi). Alabama, Auburn University.
• Aksoy DY (2017) Tıp ve güven: klasik ve alternatif perspektifler (Doktora tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi.
• Almedon AM (2005) Resilience, hardiness, sense of coherence, and posttraumatic growth: all paths leading to "light at the end of the tunnel? J Loss Trauma, 10: 253-265.
• American Psychiatric Association (2013) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5). Arlington, VA, American Psychiatric Association.
• Arya B, Davidson C (2015) Sense of coherence as a predictor of post-traumatic growth. Indian Journal of Health & Wellbeing, 6:634-636.
• Bağ B (2017) Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliğinde salutogenez modeli. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9:284-300.
• Breslau N (2002) Gender differences in trauma and posttraumatic stress disorder. J Gend Specif Med, 5:34-40.
• Brix SA, Bidstrup PE, Christensen J, Rottmann N, Olsen A, Tjønneland A et al. (2013) Post-traumatic growth among elderly women with breast cancer compared to breast cancer-free women. Acta Oncol, 52:345-354.
• Calhoun LG, Tedeschi RG (2006) The foundations of posttraumatic growth: An expanded framework. In The Handbook of Posttraumatic Growth: Research and Practice, (Eds LG Calhoun, RG Tedeschi):1-23. Mahwah, Lawrence Erlbaum Associates.
• Can İÖ, Uyanıker ZD, Ulaş H, Karabağ G, Cimilli C, Salaçin S (2013) Travma mağdurlarında ruhsal travma bulguları. Noro Psikiyatr Ars, 50:230-236.
• Çamaş G (2017) Üniversite öğrencilerinde psikolojik yardım aramaya ilişkin damgalama düzeylerinin öz yeterlik, aile bütünlük duygusu ve sosyal destek ile ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi.
• Çeçen AR (2007) Aile bütünlük (tutarlılık) duygusu ölçeği (ABDÖ-K) kısa formunun Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7: 1119-1220.
• Çeçen AR (2008) Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordamada bireysel bütünlük (tutarlılık) duygusu, aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4:19-30.
• Çolak B, Kokurcan A, Özsan HH (2010) DSM’ler boyunca travma kavramının seyri. Kriz Dergisi, 18:19-25.
• Easton SD, Coohey C, Rhodes AM, Moorthy MV (2013) Posttraumatic growth among men with histories of child sexual abuse. Child Maltreat, 18:211-220.
• Eriksson M (2016) The sense of coherence in the salutogenic model of health. In The Handbook of Salutogenesis (Eds MB Mittelmark, S Sagy, M Eriksson, GF Bauer, JM Pelikan, B Lindström, G Espnes):91-96. Cham, Springer International.
• Eşitmez G (2014) Yoğun bakımda çalışan hemşirelerde bireysel bütünlük duygusu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Aydın, Adnan Menderes Üniversitesi.
• Frankl EF (2014) İnsanın Anlam Arayışı (Çeviri Ed. S Budak). İstanbul, Okuyan Us Yayınevi.
• Güloğlu B, Karaırmak Ö (2013) Güneydoğu gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu gelişimi. Anadolu Psikiyatri Derg, 14:237-244.
• Haselden M (2014) Üniversite öğrencilerinde travma sonrası büyümeyi yordayan çeşitli değişkenlerin Türk ve Amerikan kültürlerinde incelenmesi: bir model önerisi (Doktora tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
• Horiguchi M, Tanaka G, Ogasawara H, Maruyama R (2016) Gender-based relationship between eating behavior and sense of coherence in Japanese young adults. Soc Behav Pers, 44:45-58.
• Johansen VA, Wahl AK, Eilertsen DE, Hanestad BR, Weisaeth L (2006) Acute psychological reactions in assault victims of non-domestic violence: peritraumatic dissociation, post-traumatic stress disorder, anxiety, and depression. Nord J Psychiatry, 60:452-462.
• Karanci AN, Erkam A (2007) Variables related to stress-related growth among Turkish breast cancer patients. Stress Health, 23:315–322.
• Karanci AN, Işıklı S, Aker AT, Gül Eİ, Erkan BB, Özkol H et al. (2012) Personality, posttraumatic stress and trauma type: factors contributing to posttraumatic growth and ıts domains in a Turkish community sample. Eur J Psychotraumatol, 3:1-14.
• Lindstrom B, Erikksson M (2006) Contextualising salutogenesis and Antonovsky in public health development. Health Promot Int, 3: 238-244.
• Macıejczyk J, Liszka P (2013) Sense of coherence and stress-coping strategies in officers of different police force divisions. Pol J Aviat Med Psychol, 19:37-48.
• Mahdi HK, Prihadi K, Hashim S (2014) Posttraumatic growth and resilience after aprolonged war: a study in Baghdad, Iraq International Journal of Evaluation and Research in Education, 3:197-204.
• Moksnes UK, Lazarewicz M (2016) The association between self-esteem and sense of coherence in adolescents aged 13-18 years-the role of sex and age differences. Pers Individ Dif, 90:150-154.
• Moksnes UK, Espnes GA, Haugan G (2013a) Stress, sense of coherence and emotional symptoms in adolescents. Psychol Health, 29:32-49. Moksnes UK, Løhre A, Espnes GA (2013b) The association between sense of coherence and life satisfaction in adolescents. Qual Life Res, 22:1331-1338.
• Nilsson KW, Leppert J, Simonsson B, Starrin B (2010) Sense of coherence and psychological well-being: improvement with age. J Epidemiol Community Health, 64:347-352.
• Özen Y (2017) Psikolojik travmanın insanlık kadar eski tarihi. The Journal of Social Science, 1:104-117.
• Öztekin C (2008) Cinsiyet, iç bütünlük ve fiziksel etkinliğin olumlu ve olumuz duygu durumu üzerindeki rolü (Yüksek lisans tezi). Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Prati G, Pietrantoni L (2009) Optimism, social support, and coping strategies as factors contributing to posttraumatic growth: a meta-analysis. J Loss Trauma, 14: 364–388.
• Sarısoy G (2012) Travma sonrası büyümenin derecesinin ve travma sonrası büyümeyi yordayan etkenlerin meme kanseri hastalarında incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
• Sumalla EC, Ochoa C, Blanco I (2009) Posttraumatic growth in cancer: reality or illusion?. Clin Psychol Rev, 29: 24-33.
• Tedeschi RG, Calhoun LG (2004) Post-traumatic growth: conceptual foundations and empirical evidence. Psychol Inquiry, 15: 1–18.
• Tedeschi RG, Calhoun LG, Cann A (2007) Evaluating resource gain: understanding and misunderstanding posttraumatic growth. Appl Psychol, 56: 396-406.
• Teodorescu DS, Siqveland J, Heir T, Hauff E, Wentzel-Larsen T, Lien L (2012) Posttraumatic growth, depressive symptoms, posttraumatic stress symptoms, post-migration stressors and quality of life in multi-traumatized psychiatric outpatients with a refugee background in Norway. Health Qual Life Outcomes, 10: 1-16.
• Thomadaki OO (2017) Bereavement, post-traumatic stress and post-traumatic growth: through the lenses of positive psychology. Eur J Psychotraumatol, 8: 1351220.
• Turan F (2015) Ailede bütünlük duygusunun ve eş desteğinin evlilikte problem çözme becerisini yordaması (Yüksek lisans tezi). Konya, Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Volanen SM (2011) Sense of coherence: determinants and consequences (Academic dissertation). Helsinki, University of Helsinki.
• Walsh S (2011) An exploration of the relationships between posttraumatic growth, sense of coherence and meaningfulness, in the South African context (Thesis). South Africa, University of the Witwatersrand.
• WHO (1970). WHO Definition of Health. http://www.who.int/ (Accessed at 21.12.2016).
• Yalom I (1999) Varoluşçu Psikoterapi (Çeviri Ed. Z İyidoğan Babayiğit). İstanbul, Kabalcı Yayınevi.