Yaşlılara yönelik evde bakım hizmetleri

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 150 - 157, 30.06.2019

Tuğba Solmaz Birsen Altay

Öz

Giriş ve Amaç: Yaşlanma geri dönüşlü olmayan, tüm sistemleri etkileyen ve kaçınılmaz fizyolojik bir süreçtir. Yaşlıların dünya üzerinde genel nüfus içindeki oranı hızla artış göstermektedir. Bireylerin bakım ihtiyaçlarının ev ortamında karşılanması olarak tanımlanan evde bakım hizmeti, bakıma muhtaç kişilerin yakınları ve profesyonel bakım elemanları tarafından verilmektedir. Bu derlemenin amacı, Türkiye’ de yakın zamanda uygulanmaya başlayan evde bakım hizmetlerinin detaylarını açıklamaktır.

Gereç ve Yöntem: Derleme niteliğindeki bu makale hazırlanırken, evde bakım alanındaki kitaplar ve bazı veri tabanları farklı anahtar kelimeler (yaşlılık, evde bakım hizmetleri, akreditasyon, standartlar, sağlık hizmeti kalitesi vb.) kullanılarak taranmıştır. Makalede, ağırlıklı olarak son 10 yıla ait literatür bilgileri kullanılmıştır.

Bulgular: Son yıllarda artan yaşlı nüfusa odaklı birinci basamak sağlık hizmet sunumunda ve evde bakım hizmetlerinde önemli gelişmeler olmuştur. Evde bakım hizmetlerinin amacı, sağlık hizmetlerinin maliyetini düşürmek ve verimini artırmaktır. Evde sağlık bakımı geleneksel yataklı tedavi hizmetleri için düşük maliyetli bir alternatiftir ve sağlık hizmetleri için finansal kaynakların kıt olduğu gelişmekte olan ülkeler için önemli bir seçenektir. 

Sonuç: Yaşlı bireylerin sahip oldukları kronik hastalıkların ve bozuklukların sürekli tedaviye ihtiyaç göstermesi evde bakım hizmeti konusunun daha fazla gündemde olmasına neden olmaktadır. Evde bakım hizmetleri sadece altta yatan sorunları belirleyerek değil, aynı zamanda yaşlılarla ilgili konularda eğitim yoluyla çözümler sunarak ve bakım veren kişilerin farkındalığını artırarak daha etkili hale getirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, evde bakım, sağlık hizmeti

Home care services for elder people

Öz

Introduction and Objective: Aging is a non-recycling, inevitable and physiologic process, which affects all systems. The general population of elderly people in the world has been growing rapidly. Home care is a care model where needs of a person are satisfied by relatives or care professionals in his/her home. The purpose of this compilation is to explain the details of the home care services that has been implemented in Turkey in the recent years.

Materials and Methods: While preparing this review article, books and some databases in the field of home care were scanned using different keywords (aging, home care services, accreditation, standards, quality of healthcare etc.). The literature information of the last 10 years was mainly used in the article.

Findings: In recent years, there has been considerable development in primary health care delivery and home care services focused on the growing elderly population. The aim of home care is to decrease price ofv health services and to increase performance. Home health care is a low costv alternative to traditional inpatient care an appealing selection for developingv countries where financial resources for health care are particularly scarce. 

Conclusion: Since the elderly need continuous care and treatment due to their chronic diseases and disorders, various issues related to elderly home care never drop off the agenda. Home care services can be made more effective not only by determining the underlying problems, but also by providing solutions  and raising caregiver awareness via education focusing on elderly.

Anahtar Kelimeler

Elderly, home care, health service

Kaynakça

• Referans1. Bahar, G., Bahar, A., Savaş, H. (2009). Yaşlılık ve yaşlılara sunulan sosyal hizmetler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4, 86-98.
• Referans2. Aslan, D., Ertem, M. (2012). Yaşlı sağlığı: sorunlar ve çözümler. Ankara: Palme Yayıncılık.
• Referans3. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2018). İstatistiklerle Yaşlılar, 2017. TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 27595.
• Referans4. Bertan,M. & Güler, Ç. (1997). Halk sağlığı temel bilgiler. Ankara: Güneş Tıp Kitabevi.
• Referans5. Koptagel, İ.G. (1992). Yaşlılık sorunları ve hemşirelik yaklaşımları. Nöropsikiyatri Arşivi, 29, 3-14.
• Referans6. Güler,Ç. (1997). Toplum sağlığı sorunu olarak yaşlılık. Geriatri 1. Ankara: Medicographics Ajans ve Matbaası.
• Referans7. Tuncay, AC. (2012). Geciken yaşlılık ve emeklilik üzerine. Sosyal Güvenlik Dergisi, 2, 84-102.
• Referans8. Taşçı, F. (2010). Yaşlılara yönelik sosyal politikalar: İsveç, Almanya, İngiltere ve İtalya Örnekleri. Çalışma ve Toplum Dergisi, 1, 175-202.
• Referans9. Fadıloğlu, Ç. (2013). Evde sağlık ve bakım. Amasya: Göktuğ Yayıncılık.
• Referans10. Yılmaz, M. ve ark. (2010). Sağlık hizmetinin alternatif bir sunum şekli olarak evde hasta bakımı. İstanbul Med, 11, 125-132.
• Referans11. Oğlak, S. (2007). Uzun süreli evde bakım hizmetleri ve bakım sigortası. Turkish Journal Of Geriatrics, 10, 100-108.
• Referans12. Şensoy, N. & Karabekir, H. S. (2011). Evde bakım: Olgu serisi. Journal of Geriatrics and Geriatric Neuropsychiatry, 2, 21-27.
• Referans13. Sarsılmaz, H. & Fadıloğlu, Ç. (2015). Evde bakım hemşirelerinde tükenmişlik. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6, 13-20.
• Referans14. Özer, Ö. & Şantaş, F. (2012). Kamunun sunduğu evde bakım hizmetleri ve finansmanı. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3, 96-103.
• Referans15. Offei, A.K., Bannermann, C. & Kyeremeh, K. (2004). Healthcare quality assurance manual for sub-districts in Ghana, Ghana Health Service.
• Referans16. Arpat, B., Şaşmaz, N. & Yürekli, E. (2014). Sağlık hizmetlerinde kalite maliyetleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, 313-332.
• Referans17. Noelker, L.S. & Harel, Z. (2000). Linking quality of long-term care and quality of life. Kanada: Springer Publishing Company.
• Referans18. Işık, O., Kandemir, A, Erişen, M.A. ve Fidan, C. (2016). Evde sağlık hizmeti alan hastaların profili ve sunulan hizmetin değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19, 171-186.
• Referans19. Kavaler, F. & Alexander, R.S. (2012). Risk management in health care ınstitutions. USA: Jones & Bartlett Publishers.
• Referans20. Saufl, N.M. & Fieldus, M.H. (2003). Accreditation: a “voluntary” regulatory requirement. Journal of Perianesthhesia Nursing, 18, 152-159.
• Referans21. Cimete, G. (2008). Evde bakım hemşireliği. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi, 6, 47-53.
• Referans22. Nursing: Scope and Standarts of Practice (2010). American Nurses Association. Silver Spring, MD: Nursebooks.org.
• Referans23. Marelli, T.M. (2016). Home care nursing: Surviving in an ever-changing care environment. Sigma Theta Tau International.
• Referans24. Karabağ, H. (2007). Evde sağlık bakım hizmetlerinin Türkiye’de uygulanabilirliğine ilişkin hekimlerin görüşleri ve kardiyoloji hastaları için hastane destekli evde bakım hizmetleri model önerisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Referans25. Marks, I.M. et al. (1994). Home-based versus hospital based care for people with serious mental illness. British Journal of Psychiatry, 165, 179-194.
• Referans26. Arras, J.D. (1995). Bringing the hospital home: ethical and social ımplications of high-tech home care. The Johns Hopkins University Press: Baltimore.
• Referans27. Karamercan, E. (2001). Evde bakım: sağlık hizmetlerinde yeni bir olgu, Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı, 39, 935-944.
• Referans28. Başgül, Çiğdem, Keskin, İ, Kara, H,. & Aksoy, M. (2012). Sağlık alanında yeni bir hizmet: evde sağlık hizmetleri, Erişim Tarihi: 02.01.2019, http://www.asm.gov.tr.