HEMŞİRELERDE DUYGUSAL ZEKANIN İLETİŞİM BECERİLERİNE ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 21, 01.04.2019

Birgül Cerit Fatma Öz

https://doi.org/10.25279/sak.459199

Cited By: 6

Öz

Bu
çalışmanın amacı hemşirelerde duygusal zekanın iletişim becerilerine etkisini
belirlemektir. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verileri Kamu Hastaneler
Birliğine bağlı iki devlet hastanesinde görev yapan 200 hemşireden elde
edilmiştir. Veriler kişisel bilgi formu, Duygusal Zeka Ölçeği ve İletişim
Becerileri Envanteri ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesi tanımlayıcı istatistikler,
pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizi ile yapılmıştır. Çalışmada
hemşirelerin duygusal zeka düzeyinin yüksek ve iletişim becerilerinin iyi
olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin duygusal zeka düzeyi ile iletişim
becerileri arasında olumlu, anlamlı ve orta düzeyde bir ilişki olduğu ortaya
çıkmıştır. Duygusal zekanın kişilerarası beceriler boyutunun hemşirelerin
bilişsel iletişim becerilerini, stresle başa çıkma boyutunun ise, hemşirelerin
duygusal ve davranışsal iletişim becerilerini anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir.
Araştırma sonucunda, hemşirelerin kişilerarası becerilerinin bilişsel iletişim
becerilerini, stresle başa çıkma becerilerinin ise duygusal ve davranışsal
iletişim becerilerini etkilemede önemli bir faktör olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Zeka, Hemşire

Relationship Between Emotional Intelligence Level of Nurses and Their Communication Skills

Öz

The aim of this study is to identify the relationship between emotional intelligence level of nurses and their communication skills. Relational screening model was used in the study. Research data were obtained from 200 nurses who worked at the two state hospitals affiliated to the Public Hospitals Association. Data were collected using Personal Information Form, Emotional Intelligence Scale and Communication Skills Inventory. Data were analysed by definitive statistics, pearson correlation and multiple regression analysis. It was determined that the nurses’ emotional

intelligence level is high and their level of communication skills is good. A positive,

meaningful and moderate relationship was identified between the emotional

intelligence level and communication skills of the nurses. It was determined that the

interpersonal skills dimension of emotional intelligence significantly predicts nurses'

cognitive communication skills and the stress coping dimension of emotional

intelligence significantly predicts nurses' emotional and behavioral communication

skills.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Communication Skill, Emotional Intelligance

Kaynakça

• Acar, F. (2002). Duygusal zeka ve liderlik. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12, 53-68.
• Akbolat, M., & Işık, O. (2012). Sağlık çalışanlarının duygusal zeka düzeylerinin motivasyonlarına etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(1),109-23.
• Akgül, A. (2005). Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri: SPSS Uygulamaları (3. bs.). Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti.
• Aksu, M. (2010). Servis sorumlu hemşirelerin transformasyonel liderlik davranışları ve duygusal zekalarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Asi Karakaş, S., & Küçükoğlu, S. (2011). Bir eğitim hastanesinde çalışan hemşirelerin duygusal zeka düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(3), 8-13.
• Atilla, G., Çarıkçı, İ. H., & Erdem, S. (2013). Hastanelerde duygusal zekâ-hasta memnuniyeti ilişkisi: Isparta il merkezi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi,15(1), 101-119.
• Bayraktar, D., & Eşer, İ. (2017). Hemşirelerin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yöneliktutum ve davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(3), 188-194.
• Büyükbayram, A. (2009). Hemsirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Büyükbeşe T., Direkçi, E., & Erşahan, B. (2017). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâlarının iletişim becerilerine ve bireysel yenilikçilik seviyelerine etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 221-236.
• Canbulat, S. (2007). Duygusal zekâ’nın çalışanların iş doyumları üzerindeki etkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çetinkaya, Ö., & Alparslan, A. M. (2011). Duygusal zekânın iletişim becerileri üzerine etkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 363-377.
• Çolak Okumuş, D., & Uğur, E. (2017). Hemşirelerin duygusal zeka düzeylerinin bakım davranışlarına etkisi. ACU Sağlık Bil Derg., 2, 104-109
• Dean, S., Zaslawsk, C., Roche, M., & Adams, J. (2016). Talk to them”: Teaching communication skills to students of traditional chinese medicine. Journal of Nursing Education and Practice, 6(12), 49-56. doi: 10.5430/jnep.v6n12p49.
• Deshpande, S., & Joseph, J. (2009). Impact of emotional ıntelligence, ethical climate, and behavior of peers on ethical behavior of nurses. Journal of Business Ethics, 85, 403–410.
• Dinç, L. (2010). Bakım kavramı ve ahlaki boyutu. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 17(2),74–82.
• Doğan, S., & Şahin, F. (2007). Duygusal zekâ: tarihsel gelişimi ve örgütler için önemine kavramsal bir bakış. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 231-252.
• Ersanlı, K., & Balcı, S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 10(2), 7-12.
• Heidari, H., & Hamooleh, M.M. (2015). Improving communication skills in clinical education of nursing students. Client-Centered Nursing Care, 1(2), 77-82.
• Kahraman, N. (2013). Hemşirelerin duygusal zeka becerilerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kahyaoğlu Süt, H., Demir, N. G., & Özer B. (2015). Klinik uygulamaya çıkan öğrenci hemşirelerin iletişim becerileri ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2(2), 167-177. doi: 10.17681/hsp.46816.
• Karadağ, M., Işık, O., Cankul, İ.H., & Abuhanoğlu, H. (2015). Hekim ve hemşirelerin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 160-179.
• Kooker, B.M., Shoultz, J., & Codier, E. (2007). Identifying emotional intelligence in professional nursing practice. J Prof Nurs., 23(1), 30–6.
• Korkut, F. (2005). Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• Kourkouta, L., & Papathanasiou, I.V. (2014). Communication in nursing practice. Mater Sociomed, 26(1), 65-67. doi:10.5455/msm.2014.26.65-67.
• Kumcağız, H., Yılmaz, M., Balcı Çelik, S., & Aydın Avcı, İ. (2011). Hemşirelerin iletişim becerileri: Samsun ili örneği. Dicle Tıp Dergisi, 38(1),49-56.
• Landa, J.M.A., Lopez-Zafra, E., Martos, M.P.B., & Aguilar-Luzon M.D.C. (2008). The relationship between emotional intelligence, occupational stress and health in nurses: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 45, 888–901.
• Lee, M., & Lee, S. (2008). The influence of emotional intelligence and organizational climate for nurse job satisfaction. Journal of Business Administration, 4 (1),1-10.
• McQueen, A. C. (2004). Emotional intelligence in nursing work. Journal of Advanced Nursing, 47(1), 101-108.
• Mullan, B. A, & Kothe, E. J. (2010). Evaluating a nursing communication skills training course: The relationships between self-rated ability, satisfaction, and actual performance. Nurse Education in Practice, 10(6), 374-378.
• Oyur Çelik, G. (2017). The relationship between patient satisfaction and emotional intelligence skills of nurses working in surgical clinics. Patient Preference and Adherence,11, 1363-1368.
• Özerbaş, M. A., Bulut, M., & Usta, E. (2007). Öğretmen adaylarının algıladıkları iletişim becerisi düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 123-135.
• Petrovici, A., & Dobrescu, T. (2014). The role of emotional ıntelligence in building ınterpersonal communication skills. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 1405-1410.
• Rankin, B. (2013). Emotional intelligence: enhancing values-based practice and compassionate care in nursing. Journal of Advanced Nursing, 69(12), 2717-25.
• Rego, A., Godinho, L., McQueen, A., & Miguel, P. C. (2010). Emotional intelligence and caring behaviour in nursing, The Service Industries Journal, 30(9),1419-1437. doi: 10.1080/02642060802621486.
• Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9, 185–211.
• Smith, K. B., Profetto-McGrath, J., & Cummings, G. G. (2009). Emotional intelligence and nursing: An integrative literature review. International Journal of Nursing Studies, 46, 1624–1636.
• Tiryaki Şen, H., Taşkın Yılmaz, F., Özcan, F., & Bahçecik N. (2013). Kamu hastanelerinde görev yapan başhekim ve başhemşirelerin duygusal zeka düzeyleri ile etik muhakeme yetenekleri ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(3): 18-26.
• Tuncer, M., & Demiralp, M. (2016). Psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerde duygusal zekâ ve iletişim becerileri ilişkisi: Çok merkezli bir çalışma. TAF Prev Med Bull., 15(5), 389-395.
• Tutuk, A., Al, D., & Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 36-41.
• Ural, A., Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi (4. bs.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ülker, N. (2014). Hemşirelerde iletişim becerileri ve iş doyumu: Merkezefendi devlet hastanesi hemşireleri örneği. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ünal, S. (2012). Evaluating the effect of self-awareness and communication techniques on nurses’ assertiveness and self-esteem. Contemporary Nurse, 43(1), 90-98.
• Üstün, B. (2005). Çünkü iletişim çok şeyi değiştirir! Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 8(2), 88-94.
• Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal zeka ve eğitim açısından doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(25), 139-146.
• Yılmaz, E., & Özkan, S. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 39-52.
• Yılmaz Kuşaklı, B., & Bahçecik, N. (2012). Yönetici hemşirelerin duygusal zeka yetenekleri ve liderlik davranışları. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20(2), 112-119.
• Yücel, İ., & Saka Ilgın, K. (2016). Yaş ve öğrenim durumunun duygusal zekâ ve tükenmişlik arasındaki ilişki üzerindeki aracılık etkileri: Sağlık sektöründe bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi v e İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 623-643.