DİNİ MEKANLARI ZİYARET EDEN TURİSTLERİN SEYAHAT MOTİVASYONLARI: KASTAMONU İLİNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 111 - 132, 30.04.2019

Nuray Türker Emrullah Akça Mehmet Uçar

Öz

Bu
çalışmanın temel amacı, dini mekanları ziyaret eden turistlerin seyahat
motivasyonlarının belirlenmesidir. Bu
amaçla, camileri
ve evliyaları ile ünlü önemli bir Osmanlı şehri olan Kastamonu'da bulunan, 16.
yüzyılda yaşamış bir evliya olan Şeyh Şaban-ı Veli'nin türbesini ziyaret eden 441
ziyaretçi üzerinde bir anket çalışması yürütülmüştür. Yapısal bir anket
formunun kullanıldığı araştırma Şubat - Mayıs 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar, Kastamonu'da bulunan dini mekanları ziyaret
eden turistlerin en önemli motivasyonlarının Tanrıya yakın olmak, huzurlu
olmak, dua etmek, kültürel mekanları ziyaret etmek ve günahlarının
bağışlanmasını dilemek olduğunu göstermektedir. Diğer yandan; ziyaretçilerin en
önemsiz motivasyonunun ise adak adamak olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar,
ziyaretçilerin Kastamonu'da bulunan dini mekanları sadece dini önemleri
nedeniyle değil aynı zamanda tarihi ve kültürel değerleri nedeniyle de ziyaret
ettiklerini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İnanç turizmi, turist motivasyonu, turist davranışı

Kaynakça

• Abbate, C.S. ve Di Nuovo, S. (2013). Motivation and Personality Traits for Choosing Religious Tourism. A Research on the Case of Medjugorje. Current Issues in Tourism, 16(5), 501-506 DOI: 10.1080/13683500.2012.749844.
• Aksoy, M. (2002) Türkiye’de İnanç Turizmine Genel Bir Bakış ve Hıristiyanlığın Seyahate Verdiği Önem, Dinler Tarihi Araştırmaları Sempozyumu- III. Dinler Tarihi Yayınları, Ankara, Türkiye.
• Avcı, M. (2012). Kastamonu’nun Turizm Çevresinde Hz. Pir Şeyh Şaban-ı Veli ve Anma Haftaları, I. Uluslararası Şeyh Şa‘bân-ı Velî Sempozyumu, Birinci Cilt, 4–6 Mayıs, Kastamonu, Türkiye, ss.421-432
• Avcıkurt, Cevdet (1997). 2000 Yıllarında İnanç Turizmi ve Türkiye, VIII. Ulusal Turizm Kongresi, 12-14 Aralık, Kuşadası, Türkiye, ss. 79-83.
• Chadha, N. ve Singh, R. (2008). Religious Tourism in Punjab—Needs and Expectations of Tourists, The Icfaian Journal of Management Research, 7 (6), 5-22.Cohen, E. (1992). Pilgrimage Centres: Concentric and Excentric. Annals of Tourism Research, 19 (1), 33-50.
• Collins-Kreiner, N. ve Kliot, N. (2000). Pilgrimage Tourism in the Holy Land: The Behavioural Characteristics of Christian Pilgrims. GeoJournal, 50, 55–67.
• Çifçi, İ. ve Akova, O. (2016). İnanç Turizmi Kapsamında Hacı Bektaş Veli Dergâhına Yönelik Bir Araştırma, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 80, 183 - 218
• Digance, J. (2003). Pilgrimage at Contested Sites. Annals of Tourism Research, 30(1), 143-159.
• Dünya Turizm Örgütü (UNWTO). (2014). Tourism Highlights 2013. UNWTO, Madrid.
• Evliyaoğlu, S. (1989). Genel Turizm Bilgileri. Ankara.
• Eykay, İ., Dalgın, T. ve Çeken, H. (2015) “İnanç Turizmi Potansiyeli Açısından Antakya’nın Değerlendirilmesi”, Journal of Life Economics (JLE), 2 (4), 59-74.
• Fleischer, A. (2000). The Tourist Behind the Pilgrim in the Holy Land, Hospitality Management, 19, 311-326
• Foss, C. (2002). Pilgrimage in Medieval Asia Minor, Dumbarton Oaks Papers, 56, 129-151 [Online] https://www.jstor.org/stable/pdf/1291859.pdf?casa_token=8iIBb3-I5WMAAAAA:eTp7Mis0BPTTPUdZJUFxYTnypTdJErmPMqtwp15IpuaPPDZoQzHbyBIBdVknFDjLmb-KX3QvKQ3gdgVqzLM9Y147A3eZhOo0WTDB4wsCbFfar4lhrT3y [Erişim Tarihi: 10.03.2019]
• Griffin, K. ve Raj, R. (2017) "The Importance of Religious Tourism and Pilgrimage: Reflecting on Definitions, Motives and Data, International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage, 5 (3), 1-9 [Online] http://eprints.leedsbeckett.ac.uk/4940/6/TheImportanceofReligiousTourismandPilgrimagePV-RAJ.pdf [Erişim Tarihi: 12.03.2019]
• Gündüz, Y. (2016). Kültürel Miras Açısından İnanç Turizmi: Türkiye Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Güzel, F. Ö. (2010) “Turistik Ürün Çeşitlendirmesi Kapsamında Yeni Bir Dinamik: İnanç Turizmi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2, 90-92.Harbalıoğlu, M. ve Özel, G. (2013). Kültür ve İnanç Turizmi Kapsamında Hoşgörü Kenti Hatay İlinin Değerlendirilmesi, International Conference on Religious Tourism and Tolerance, 9-12 May, Konya, Turkey, ss.1063-1071.
• İbret, Ü., Aydınözü, D., ve Uğurlu, M. (2015). Kastamonu Şehrinde Kültür ve İnanç Turizmi, Marmara Coğrafya Dergisi, 32, 239-269.
• İbret, B. Ü., Uğurlu, M., Gümüş, H. (2012). “Şeyh Şaban-ı Velinin Türk Kültürü ve Dini Turizm Üzerindeki Etkileri” , Uluslararası Şeyh Şaban-ı Veli Sempozyumu Bildirileri, 4-6 Mayıs, Kastamonu, Türkiye.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kamenidou, I. ve Vourou, R. (2015). Motivation Factors for Visiting Religious Sites: The Case of Lesvos Island. European Journal of Tourism Research 9, 78-91.
• Kartal, B., Tepeci, M. ve Atlı, H. (2015). Examining the Religious Tourism Potential of Manisa, Turkey with a Marketing Perspective, Tourism Review, 70(3), 214-231
• Kastamonu Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019a) [Online] http://www.kastamonukultur.gov.tr/TR-63806/tarihce.html [Erişim Tarihi: 12.03.2019]
• Kastamonu Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019b) [Online] http://www.kastamonukultur.gov.tr/TR-95557/seyh-saban-i-veli.html [Erişim Tarihi: 12.03.2019]
• Kastamonu Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019c) Turizm İstatistikleri
• Kastamonu Vakıflar Bölge Müdürlüğü (2019) İstatistiki veriler
• Kaşlı, M., İlban, O., Yıldırım, Ö. ve Esenoğlu, M. B. (2009). İnanç Turizmi Merkezlerini Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Profillerini ve Türkiye Hakkındaki Düşüncelerini Belirlemeye Bir Araştırma, 10. Ulusal Turizm Kongresi Bildiri Kitabı, Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Mersin, Türkiye, ss. 1509 -1515
• Kervankıran, İ. ve Kaya, H. (2013). Alternative Tourism in Isparta City: Faith Tourism in Psidia Antiocheia Ancient City, International Conference on Religious Tourism and Tolerance, 9-12 May, Konya, Turkey, ss. 185-191.
• Köroğlu, Ö., Hacıoğlu, N., ve Yıldırım, H. U. (2017) “İnanç Turizmine Yönelik Alanlarda Ziyaretçi Yönetimi Çerçevesinde Turist Rehberlerinin Rol ve Sorumlulukları”,Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3), 267–278.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı 2007-2013. [Online] https://www.kultur.gov.tr/Eklenti/906,ttstratejisi2023pdf.pdf?0, [Erişim Tarihi: 15.03.2019]
• Olcay, A. ve Albuz, N. (2016). İnanç Turizmi ve Türkiye’nin Tanıtımına Katkısı, M. Özdemir (Ed. ), Uluslararası Tanıtımda Medya ve Türkiye (s.197-229) İçinde. Dora Basım-Yayın.
• Oxford Business Grop (2018). [Online] https://oxfordbusinessgroup.com/overview/grand-plans-sustained-focus-raising-pilgrim-numbers-and-expanding-beyond-religion-oriented-tourism [Erişim Tarihi: 13.03.2019]
• Pamir, Y. H. (1997). Turizmin Sosyal Yapıya ve Sosyal Değişmeye Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Rinschede, G. (1992) Forms of Religious Tourism. Annals of Tourism Research 19,51–67.
• Rot, E., Kresimir, M. ve Bogdan, S. (2014). General Characteristics of Religious Tourism in Croatia. UTMS Journal of Economics 5 (1), 79–87.
• Sargın, S. (2006) “Yalvaç’ta İnanç Turizmi”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (2), 1-18.
• Shackley, M. (2003). Management Challenges For Religion-Based Attractions, Fyall A., Garrod B. ve Leask A. (ed.), in Managing Visitor Attractions –New Directions, Oxford, UK: Butterworth, Heinemann.
• Smith, V. L. (1992). The quest in quest. Annals of Tourism Research, 19(1), 1-17.
• Tirca, A. M., Stanciulescu, G. C., Chis¸, A., & Bacila, M. F. (2010). Managing the Visitor Experience on Romanian Religious Sites: Monasteries Abbots’ Perceptions. Management and Marketing Journal, 0(S1), 5–16.
• Tomasi, L. (2002). Homo Viator: from Pilgrimage to Religious Tourism via the Journey. W. H. Swatos, Jr., & L. Tomasi (Ed.), in From Medieval Pilgrimage to Religious Tourism: The Social and Cultural Economics of Piety (pp.1–24). Westport, Conn: Praeger Publishers.
• Toskay, T. (1989). Turizm Olayına Genel Yaklaşım, İstanbul:Der Yayınları.
• Triantafillidou, A., Koritos, C., Chatzipanagiotou, K., ve Vassilikopoulou A. (2010). Pilgrimages: the “Promised Land” for Travel Agents? International Journal of Contemporary Hospitality Management, 22(3), 382-398.
• Turan, E. (2012) Türkiye’de Yabancı Turizm Talebini Artırmada İnanç Turizminin Yeri ve Önemi, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Türker, N. (2017). Religious Tourism in Turkey. I. Egresi(Ed.) Alternative Tourism in Turkey (s.151-172) içinde. Switzerland: Springer International Publishing AG. Türkiye İstatistik Kurumu (2019) Geliş Nedenine Göre Çıkış Yapan Ziyaretçiler [Online] http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1072 [Erişim Tarihi: 18.03.2019]
• Usta, K.M. (2005). İnanç Turizmi Potansiyeli Açısından İznik’in Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Yaman, Z. (2003). “Kastamonu 20003 Turizm Envanteri Gezi Rehberi”, Kastamonu.
• Yenipınar, U. (2002) İnanç Turizmi ve Anadolu, II. Turizm Şurası Bildirileri, 12-14 Nisan, II. Cilt, Ankara, Türkiye, ss. 73-91.