THE CONCEPT OF THE "CHRISTMAS STORY" IN THE RUSSIAN LITERATURE AND THE PROBLEM OF THE CLASSIFICATION ON THE EXAMPLE OF THE TALE "THE LİTTLE MATCH GIRL"

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 16, 365 - 378, 31.12.2018

Mariia Talianova-eren

Öz

One of the unresolved issues and issues that constitute
the reason for scientific discussions in folklore and folk literature studies
is the classification problem of Christmas Stories. The Christmas stories are a
kind of story that reflects the mercy of humanity and compassion on the one
hand and the cruel side of life in all its realities. These stories, which were
previously described in twelve days of Christmas celebrations, later emerged as
a literary tradition. In the field of literature, Christmas stories began to
emerge in the 18th century, and they were active in the last quarter of the
19th century. In European literature, Christmas stories gained popularity since
the second half of the 19th century, and in Russian literature, the history and
development of Christmas stories began from the 18th century until today, that
is to say, for three centuries. On the other hand, each literary tradition
classifies Christmas stories in different literary genres.

In this study “The Little Match Girl” story written by H.C.
Andersen, which is a part of the calendar literature and which neither literary
nor folk tales and which appears as a Christmas story to us, is dealt with. However,
in comparison with Western literature, the concept of Christmas story in
Russian literature is examined and the classification problem of Christmas
stories is presented with the “The Little Match Girl” story. The aim of this
study was investigated using foreign sources in Turkey before "Christmas
Story" ("svyatoçnıy rasskaz") to examine the concept, stand on
the classification problem of these issues and examine sour this issue is to
reach a broad audience. 

Anahtar Kelimeler

The Little Match Girl, Christmas story, Calendar literature, Classification problem

RUS EDEBİYATINDA NOEL HİKÂYESİ KAVRAMI VE “KİBRİTÇİ KIZ” ÖYKÜSÜNE GÖRE TASNİF PROBLEMİ

Öz

Folklor ve halk
edebiyatı çalışmalarında bilimsel tartışmaların nedenini oluşturan
çözümlenmemiş sorunlar ve konulardan bir tanesi de Noel Hikâyelerinin tasnif
problemidir. Noel hikâyeleri, Noel bayramında bir yandan insanlığın merhameti
ve şefkatini yansıtan diğer yandan da hayatın acımasız yüzünü tüm gerçekleriyle
ele alan bir hikâye türüdür. Daha önceleri on iki gün süren Noel kutlamalarında
anlatılan bu hikâyeler daha sonra edebi bir gelenek olarak ortaya çıkmıştır. Edebiyat
alanında Noel hikayeleri 18. yüzyılda ortaya çıkmaya başlamış, 19. yüzyılın son
çeyreğinde ise aktif bir şekilde yaygınlık göstermiştir. Avrupa edebiyatında
Noel hikâyeleri 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren popülerlik kazanmış, Rus
edebiyatında ise, Noel hikâyelerinin tarihi ve gelişim süreci 18. yüzyıldan
başlayarak günümüze kadar,  yani üç
yüzyıl boyunca sürerek devam etmektedir. Buna karşılık her bir edebiyat
geleneği Noel hikâyelerini kendince farklı edebi türlerde sınıflandırmaktadır.

Bu çalışmada H.C.
Andersen’in yazdığı, takvim edebiyatının bir parçası olan ve ne edebi ne de
halk masalının özelliklerini taşıyan ve karşımıza bir Noel hikâyesi olarak
ortaya çıkan “Kibritçi kız” öyküsü ele alınmaktadır. Bununla birlikte, Batı
edebiyatı ile karşılaştırmalı olarak Rus edebiyatında Noel hikâyesi kavramı
incelenmekte ve böylece Noel hikâyelerinin tasnif problemi “Kibritçi Kız”
öyküsü örneği ile sunulmaktadır. Çalışmanın amacı, yabancı kaynaklar
kullanılarak Türkiye’de daha önce araştırılmamış “Christmas Story” (“svyatoçnıy
rasskaz“) kavramı incelemek, bu konunun tasnif problemi üzerinde durmak ve
incelemeye alınmamış bu konunun geniş kitlelere ulaşmasını sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Kibritçi Kız, Noel hikâyesi, Takvim edebiyatı, Tasnif problemi

Kaynakça

• Belokurova, S. (2005). “Literaturnaya skazka”. Slovar literaturovedçeskih terminov. Sankt-Peterburg: Paritet. https://literary_criticism.academic.ru/. (19.10 2017).
• Braude, L. (1979). Skandinavskaya literaturnaya skazka. Moskova: Nauka.
• Dalkılıç, L. Ç. (2014). Rus Halk Kültüründe Kolyada Bayramı. Folklor/Edebiyat. Cilt: 20. Sayı: 79. 79-92.
• Dostoyevskiy, F. (1982). Malçik u Hrista Na Yölke. Sobranie soçineniy v 12 tomah. Tom XII.. Moskova: Pravda. 457-462.
• Dundes, A. (2005). Folklor Nedir? Çev. Gülay Aydın. Yayıma hazırlayan: Sezgin Karagül. Millî Folklor. Yıl 17, Sayı 65. 127-129.
• Duşeçkina, Y. (1995). Svyatoçnıy rasskaz. Stanovleniye Janra. Sankt-Peterburg. İzdatelskiy Otdel Yazıkıvogo Tsentra SPBGU.
• Fasmer M. (1986). Etimologiçeskiy slovar russkogo yazıka. T. II., M.: Progress.
• Jekulina, V.İ., Rozova, A.N. (1989). Obryadovaya Poeziya. Moskova.: Sovremennik.
• Katarskiy, İ. (1966). Dikkens v Rosii. Seredina XIX. veka. Moskova. 139-150.
• Kopaneviç, İ. (1896). Rojdestvenskiye Svyatki i Soprovojdayuşiye İh Narodnıye İgrı i Razvleçeniya v Pskovskoy Gubernii. Pskov.
• Leskov, N. (1956-1958). Sobraniye Soçineniy v 11-ti Tomah. Moskova.
• Maksimov, S. (1994). Neçistaya, Nevidomaya, Krestnaya Sila. Sankt-Peterburg: Poliset.
• Morgunov, L.İ. (2015). Rodopa, Rodis. Bolşoy Mifologiçeskiy Slovar. Noginsk: Osteon-Press.
• Oğuz, M.Ö., Ekici, M., Aça, M., Düzgün, D., Akarpınar, R.B., Arslan, M., Yılmaz, A.M., Eker, G.Ö., Özkan, T. (2012). Türk halk edebiyatı. El kitabı. Ankara: Grafiker. 9. Baskı.
• Pluş, V., Suhih, O. (2015). Svyatoçnıy Rasskaz v Hudojestvennom Osmıslenii F.M. Dostoyevskogo (“Malçik Hrista na yölke”) i M. Gorkogo (“O Malçike i Devoçke, Kotorıye Ne Zamerzli”). N. Novgorod: Vestnik Nijegorodskogo Universiteta im. Lobaçevskogo. N 3.
• Perets, V. (1894). Derevnya Budagoşa i Eyo Predaniya. Jivaya starina. Vıpusk 1. 3-18.
• Pomerantseva, E. (1971). “Skazka”. Kratkaya Literaturnaya Entsiklopediya. Moskova. 880-882.
• REM (Rus Etnografik Müzesi Arşivi). F7.on1. d200. L1.
• Starıgina, N. (1922). Svyatoçnıy Rasskaz Kak Janr. Problemı İstoriçeskoy Poetiki. Hudojestvennıye i Nauçnıye Kategorii. Vıpusk 2. Petrozavodsk: İzd. Petrozavodskogo Universiteta.
• Sukhorukov, E. A. (2014) Sootnoşeniye Ponyatiy “Folklornaya-Literaturnaya-avtorskaya Skazka” (Na Primere Sovremennıh Ekologiçeskik Skazok). Vestnik MGLU. Vıpusk 19. 705.
• Zabılin, M. (2014). Russkiy Narod. Ego Obıçayi, Obryadı, Predaniya, Suyeveriya i Poeziya. Moskova. İnstitut Russkoy Tsivilizatsii.
• Zavoyko, G.K. (1914). Verovaniya, Obraydı i Obıchii Velikorossov Vladimirkoy Gubernii. Etnografiçeskoe Obozreniye. N. 3-4.
• Zinovye, Valeriy. (1987). Mifologiçeskiye Rasskazı Russkogo Naseleniya Vostoçnoy Sibiri. Novosibirsk: Nauka