Türk Gıda Sektörünün Faaliyet ve Karlılık Oranları Açısından Analizi: İMKB Gıda Sektöründe İşlem Gören İşletmeler Üzerinde Bir Araştırma (2000-2008 Dönemi)

Yıl 2012, Cilt: 17 Sayı: 2, 367 - 392, 01.06.2012

  Yrd.Doç.Dr.Mehmet Demir Arş.Gör.Merve Tuncay

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TÜRK GIDA SEKTÖRÜNÜN FAALİYET VE KÂRLILIK ORANLARI AÇISINDAN ANALİZİ: İMKB GIDA SEKTÖRÜNDE İŞLEM GÖREN İŞLETMELER ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA (2000-2008 DÖNEMİ)

Öz

Bu çalışmada, ülkelerin ekonomilerinde önemli yer tutan gıda sektörünün, faaliyet oranları ve kârlılık oranları açısından 2000-2008 yıllarına ait faaliyet ve kârlılık başarılarının analizi yapılmıştır. Çalışmanın uygulaması, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na (İMKB) kayıtlı gıda sektöründe faaliyet gösteren seçilmiş 11 firma üzerinde gerçekleştirilmiştir. Analizi yürütmek için, seçilen firmaların mali tablolarına, faaliyet ve kârlılık oranları uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda, Türk gıda sektörünün faaliyet başarısı yönüyle olumlu bir görüntü çizdiği; ancak brüt kâr marjı dışındaki kârlılık oranlarının istenen seviyelerde gerçekleşmediği ortaya konmuştur. Sektördeki işletmeler ana faaliyet konularında bir başarı yakalamışlarsa da diğer faaliyetlerden kaynaklanan olumsuzluklar sebebiyle dönem sonu performanslarında düşüşler yaşamışlardır. Özellikle ana faaliyet konusunda sergiledikleri başarı, sektörün büyümeye ve yatırıma elverişli olduğuna bir işarettir

Anahtar Kelimeler

Gıda Sektörü, Faaliyet Oranı, Kârlılık Oranı, Mali Tablo Analizi

Kaynakça

• 1. AKGÜÇ, Öztin (1998), Finansal Yönetim, Yenilenmiş 7. Baskı, Avcıol Basım-Yayın, İstanbul.
• 2. AYDENİZ, Şule (2009), “Makroekonomik Göstergelerin Firmaların Finansal Performans Ölçütleri Üzerindeki Etkisinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma: İMKB’ye Kote Gıda ve İçecek İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt XXVII, Sayı II, s.263-277, İstanbul.
• 3. ALBAYRAK, Ali Sait ve Ramazan AKBULUT (2008), “Kârlılığı Etkileyen Faktörler: İMKB Sanayi ve Hizmet Sektörlerinde İşlem Gören İşletmeler Üzerine Bir İnceleme”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 7, s.55-83, Zonguldak
• 4. BULU, Melih, İ.Hakkı ERASLAN, Mehmet BARCA (2007), “Türk Gıda Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Düzeyinin Analizi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, C. IX, S.1, Afyon
• 5. BÜLBÜL, Serpil ve Ali KÖSE. “Türk Gıda Şirketlerinin Finansal Performansının Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi”, http://iletisim.atauni.edu.tr/eisemp/html/tammetinler /152.pdf, erişim:13.06.2011
• 6. ÇETİN, Ali Cüneyt (2007), “Şirket Derecelendirilmesinde Faktör Analizi Kullanımı ve Sektörlere Yönelik Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.12, S.3, s.53-74, Isparta
• 7. DEMİREL, Bilge Leyli (2006), Faaliyet Raporlarında Oran Analizinin Kullanımı: İMKB Çimento Sektörü Üzerine Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ağustos, Afyonkarahisar
• 8. DONDURAN, Murat, Selma TOZANLI, Aylin ATAY (2007), “Uluslararası Rekabet Stratejileri: Türkiye Gıda Sanayii”, TÜSİAD Rekabet Stratejileri Dizisi-10, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği, TÜSİAD/T-2007-09-442, Eylül, İstanbul
• 9. EKŞİ, Aziz, Oğuz YURDAKUL, Meftune EMİROĞLU, Erdoğan GÜNEŞ, Metin ATAMER, Erdinç TOPAL, Orgun DEVECİ, Fatih TAŞDÖĞEN. “Gıda Sanayinde Yapısal Değişimler”, ZMO Yayını, http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/2547f5a44d87da3_ek.pdf?tipi=14 &sube= , alıntı: 09.05.2011
• 10. EKŞİ, İbrahim H. ve Yavuz AKÇİ (2009), “Sektör Farklılıklarının Finansal Oranlar Üzerindeki Etkileri: İMKB İmalat Sanayi Firmalarında Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.14, S.1 s.115-126, Isparta
• 11. İMKB. http://imkb.gov.tr/Home.aspx
• 12. İSO (2006), “Gıda Sektörü”, Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde İstanbul Sanayi Odası Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Geliştirilmesi Projesi, İstanbul Sanayi Odası Yayınları, No:2006/1, İstanbul, http://www.iso.org.tr/tr/web/statiksayfalar/kutuphane_yayinlar_detay.asp x , alıntı: 04.05.2011
• 13. İSO (2010), 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda 10 Yıllık Gelişim Trendleri (1999-2008), İstanbul Sanayi Odası Yayınları, No:2010/17, Ekim 2010, İstanbul, http://www.iso.org.tr/tr/web/statiksayfalar/kutuphane_yayinlar_detay.asp x , alıntı: 26.04.2011
• 14. İŞTEKOBİ, “Gıda Sektörüne Bakış”, http://www.istekobi.com.tr/ sektorler/gida-s14/sektore-bakis/gida-b14.aspx , alıntı: 11.05.2011
• 15. KADERLİ, Yasemin Coşkun (2006), İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) İşlem Gören Gıda Sektörü Şirketlerinin Finansal Performansının Ölçülmesi ve Özsermaye Karlılığını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın
• 16. OMAĞ, Aclan (2009). “Gıda Sektöründe Nakit Dönüşüm Süresi Analizi: Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri Örneği”, Maliye Finans Yazıları, Yıl:23, Sayı:83, Nisan, İstanbul, s.45-58
• 17. ORAL, Necdet. “Türkiye’de Tarım ve Gıda Sektöründe Yabancılaşma ve Tekelleşme”, Tarım ve Mühendislik Dergisi, sayı:86-87-88, http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/c4c937b67cc8d78_ek.pdf?dergi=1 39 , alıntı: 09.05.2011
• 18. ORAL, Necdet. “Tarım ve Gıda Sektöründe Yabancılaşma”, http://www.karasaban.net/tarim-ve-gida-sektorunde-yabancilasmanecdet-oral/ alıntı: 10.05.2011
• 19. TUNCAY, Merve (2010), İşletmelerde Mali Krizlerden Sonra Finansal Yeniden Yapılanma: İMKB Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas
• 20. YAĞLICA, Hulusi (2006), Hafif Sanayiye Dayalı Sektörlerin Trend Analizi: İSO 500 Örneği, Doğuş Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Bitirme Projesi, Haziran, İstanbul
• 21. http://www.lpghaber.com/Vanet-Yeni-Yapilanma-Ile-Birlikte-MetroTicari-Ve-Mali-Yatirimlar-A.s.-Oldu--haberi-226310.html,
• alıntı:11.05.2011