Siirt Yöresi Fıstık Üreticilerinin Sulama Egilimlerinin Belirlenmesi

Yıl 2018, 1. Uluslararası Tarımsal Yapılar ve Sulama Kongresi Özel Sayısı, 119 - 127, 31.12.2018

Yusuf Aydın Burak Saltuk

Öz

Antepfıstığı
yetiştiriciliği Türkiye’de birçok İl’de yapılmasına karşın, ağırlıklı olarak,
iklim ve topoğrafyanın uygunluğu nedeniyle Güneydoğu Anadolu Bölgesinde
yapılmaktadır. Bölge illeri içerisinde Gaziantep ve Şanlıurfa başta olmak üzere
Adıyaman, Mardin ve Siirt’te yoğun olarak yetiştirilmekte olup bölge ekonomisi
üzerinde önemli etkiye sahiptir. Ancak Gaziantep ve Şanlıurfa gibi bölgelerde
daha çok yerli çeşitlerin yetiştiriciliği yapılırken, Siirt yöresinde, bölgeye
uyum sağlamış Siirt çeşidi yetiştirilmektedir. Siirt Bölge ikliminin karasal
özellik göstermesi, yaz mevsiminin aşırı sıcak, yağış rejimindeki düzensizlik,
fıstık yetiştiriciliğinde diğer kültürel uygulamalarla beraber bölgede sulamayı
da zorunlu kılmaktadır.

Fıstık
yetiştiricilerin sulamaya karşı olan eğilimlerinin belirlenmesi amacıyla, Siirt
ili ve ilçelerinde, üreticilerle yüz yüze görüşme yoluyla yürütülen bu
çalışmada, 40 sorudan oluşan anket formu, “Basit Tesadüfi Örnekleme“ yöntemi
kullanılarak anket yapılan işletme sayısı belirlenmiştir. Bu yöntemle,
yetiştiriciliğin yoğun olarak yapıldığı 7 ilçede, 73 köyde 177 üretici ile
görüşülerek elde edilen veriler, MİNİTAB 16 istatistik programı kullanılarak
değerlendirilmiştir.

Çalışma sonucunda,
yöredeki fıstık yetiştiricileri arasında sulamanın benimsenmesinde daha çok
klasik üretim anlayışının yaygın olduğunu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anket, Sulama, Siirt fıstığı, Üretici

Determination of Irrigation Tendency of Siirt Regional Pistachio Growers

Öz

Despite the pistachio cultivation is present in many provinces of Turkey, cultivation activities are mainly carried out in Southeastern Anatolia Region because of the suitable climate and topographical conditions. In the region, Pistachio is widely grown intensively, particularly in Gaziantep and Şanlıurfa, Adıyaman, Mardin, and Siirt. Moreover, pistachio cultivation has a significant influence on the region's economy. However, while more local varieties are grown in regions such as Gaziantep and Şanlıurfa, Siirt variety is grown in Siirt region, which has adapted to the region. The continental climate features of the region, the irregularities of precipitation regime of the excessively hot summer, make irrigation an imperative application along with other cultural practices. When Turkey's not rich in water is considered, it appears water has a critical role in vitality and in agricultural irrigation.

In order to determine the tendency of pistachio growers towards irrigation, the questionnaire form consisting of 40 questions, the number of enterprises identified by "Simple Random Sampling" method was determined in this study conducted in Siirt provinces and districts through face to face interviews with producers.

With this method, the data obtained by interviewing 177 producers in 73 villages in 7 districts where pistachio cultivation is intensively conducted are evaluated using the MINITAB 16 statistical program.

As a result of the study, it was determined that the traditional production concept was more common in the adoption of irrigation among Pistachio growers in the region.

Anahtar Kelimeler

Irrigation, Pistachio Grower, Siirt variety

Kaynakça

• Anonim, 2018. Brifing Raporu. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Siirt
• Arpacı, S., Akkök, F., Tekin, H., 1995. Sulu ve Kuru Koşullarda Yetiştirilen Antepfıstıklarında Gelişme ve Verim Değişimlerinin İncelenmesi. Türkiye II. Bahçe Bitkileri Kongresi. C:1, Sh. 429-433, Adana
• Aydın, Y., 2004. Antepfıstığında Farklı Su ve Azot Düzeylerinin Verim ve Periyodisite Üzerine Etkileri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı. Doktora Tezi. Adana
• Aydın, B., 2006. Trakya Bölgesinin Sulama Yatırımlarına Çiftçi Katılımı ve Bunu Etkileyen Bazı Sosyo-Ekonomik Faktörler. Trakya Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü. YL Tezi. TEKİRDAĞ
• Bilgen, A.M. 1973. Antepfıstığı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bak. Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Yay., Ankara, 123 s
• Bilgen A. M., 1982. Verim Çağındaki Antepfıstıklarında, Normal Bakım Tedbirleri Altında Sulamanın Miktar ve Zamanının Verim ve Kaliteye Etkisinin Araştırılması, Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Gaziantep, 35 s.
• Bilgel, L., Dağdeviren, İ., Nacar, A.S., 1999. Gap Bölgesi Harran Ovası Koşullarında Antepfıstığının (Siirt Çeşidi) Su Tüketiminin ve Sulama Programının Belirlenmesi. Türkiye III. Bahçe Bitkileri Kongresi. 14-17 Eylül 1999. Ankara, s: 252-257
• Çiçek, A., O. Erkan., (1996). Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:12, Ders Notları Serisi, No: 6 TOKAT
• De Palma, L., Novello, V., 1997. Effect of Drip Irrigation on Leaf-Gas Exchanges and Stem Water Potential in Pistachio cv. Larnaka. II. International Symposiumon Pistachio and Almonds. ISHS Acta Horticulture 470: 317-323
• Firuzeh, P., Ludders, P., 1978. Pistachio Growing in Iran. Hort. Abstract, 49: 282
• Geurts, F., 1982. The pistachio Nut (Pistachio vera L.), Aspects Related to Germplasm Conservation. RoyalTropicalInst, Amsterdam, 32 s
• Goldhamer, D.A., Kjelgren, R.K., Beede, R., Williams, L., Moore, J.M., Lane, J., Weinberger, G., Menezes, J., 1985. Water Use Requirements of Pistachio Trees and Response to Water Stress. California Pistachio Industry. Annual Report 1984-85, s. 85-92.
• Hendricks, L., Ferguson, L., 1995. The Pistachio Tree. California Pistachio Industry, Annual Report 1994-95, s: 7-10.
• Helsel, D. R. and Hirsch, R. M., 1997. Statistical Methods in WaterResources, Studies in Environmental Science: 49, 529 pp., Elsevier, The Netherlands.
• Kanber, R., Eylen, M., Köksal, H., ve Yüksel, G. 1990. Güneydoğu Anadolu Koşullarında Antepfıstığı Verim ve Su Tüketiminin İrdelemesi. Türkiye 1. Antepfıstığı Sempozyumu, Gaziantep, s: 145-160
• Kanber, R., Kırda, C., Yazar, A., Önder, S., KöksaL, H., 1993. Irrigation Response of old Pistachio (Pistachio vera L.) Doğa-Tr.J. of Agriculturel and Forestry, 17 (1993), 659-671
• Kanber, R., Yükçeken, Y., Köksal, H., Önder, S., Ünlü, M., Sezen, S.M., Özekinci, B., 2000. Damla sulama Yöntemiyle Fertigasyon Uygulamalarının Antepfıstığında Gelişme, Verim ve Periyodisiteye Etkisinin İncelenmesi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Tar. Yap. ve Sul. Böl. Ara Sonuç Raporu, Adana, 20 s
• Kaynak, O., Boz, İ., 2015. Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Araştırma Enstitüsü Tarafından Geliştirilen Bazı Pamuk Çeşitlerinin Benimsenmesi ve Yayılması. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi 3(1):26-34), 2015.
• Kuru, C., 1992. Antepfıstığı: Dikimden Hasada. Ar Ajans, Gaziantep. 102 s.
• Maranto, J., Crane, C. J., 1982. Pistachio Production. Cooperative Extention, Unv. of Calf. Oakland. California,
• Mc Donald, J., Goldhamer, D., Bolkan, L., Beede, R., 1992. İnfluence of İrrigation Method on Distrubition of water, roots and Verticillium dahliae microscleretoria in a young Pistachio Orchard. California Pistachio İndustry Annual Report.
• Metheney, P.D., Reyes, H.C., Ferguson, L., 1998. Blended Draınage Water Irrigatıon of Pistachios, cv Kerman on Four Rootstocks in the Southern San Joaquın Valley of California. Proceedings of the Second International Symposium on Pistachio and Almonds. (http://www.actahort.org/books/470/470_69.htm)
• Michailides, T.J., Morgan, D.P., 1991.An IntegratedApproachfor Control of Late Blight Caused by Alternaria Alternate and Management of Mycoflora of Pistachio Through Manipulation of Irrigation Practices. Annual Report of California Pistachio Industry,1990-91 CropYear, s: 59-65
• Sepeaskhah, A.R., Maftoun, M., 1981. Growth and Chemical Composition of pistachio Cultivars As Influenced by Irrigation Regimes and Salinity Levels of Irrigation Water 1. Growth, J. Hort. Sci., 56 (4) 277-284
• Sezgin, A., Erem Kaya, T., Külekçi, M., Kumbasaroğlu, H., 2010. Tarımsal Yeniliklerin Benimsenmesinde Etkili Olan Faktörlerin Analizi. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi. ŞANLIURFA
• Sheibani, A., 1994. Pistachio Production in Iran. First International Symposium on PistachioNut, 20-24 Eylül 1994, Adana. Abstract Book, s. 20
• Spiegel-Roy, P., Mazigh, D., Evanari, M., 1977. Response of Pistachio to Low Soil Moisture Conditions. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 102:470-473.
• Sykes,T.J., 1975. The Influence of Climate on the Regional Distribution of Nut Crops in Turkey. Economic Botany 29:108-115
• TCEB, 2016. Antep Fıstığı- Sektör Raporları. Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, İhracat Genel Müdürlüğü, Tarım Ürünleri Daire Başkanlığı, Ankara, 6s
• TUİK, 2018. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim Veri Tabanı. http://www.tuik.gov.tr (erişim: 07.03.2018)
• Yener, A., 2013. Konya İli Ereğli İlçesi Süt İşletmelerinin Ekonomik Faaliyetleri ve Yenilikleri Benimseme Düzeyleri. SÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. KONYA
• Yükçeken, Y., 1998. Antepfıstığı Çöğürlerinde Farklı Sulama Programlarının Gövde Gelişmesi ve Su Tüketimine Etkilerinin İrdelenmesi. Çukurova Üni. Fen Bilimleri Ens. Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Adana