The Change in the Size and Direction of Older Adults Migration in Turkey

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 19 - 37, 28.12.2018

İsmet Koç Melike Saraç

Öz

Starting from the foundation of Turkey, especially from 1950s Turkey has experienced a rapid demographic transition process.
During the demographic transition process, as a result of the decline in the fertility and mortality rates the population
of Turkey has entered a population aging process. Currently, the share of older adults population in Turkey is around 8
percent, and expected to rise 10 percent in 2015 and 21 percent in 2050. Another development observed in the process
of demographic transition in Turkey is to increase in the number of older adults population who takes part in the migration
process. This development falsifies most of the classical migration theories that defined the migrants as mainly males in the
prime working age groups. Within this context, the main objective of the proposed study is to determine the change in the
size and direction of the older adults migration process by analysing the age and location structures of the migrants along the
years of 2009-2016. The direction of migration is classified under four categories: Urban to rural; rural to urban; urban to urban
and rural to rural. The age groups and sex of older adults population are also considered in the study. The age groups are
categorized as 65-74, 75-84 and 85 and over in order to understand how the size and direction of migration differ according to
age groups. The data source of the study is from the data sets of 2009-2016 Address Based Population Registration System in
Turkey. The results put forward that the number and percentage of older adults population partake in the migration process
is on the way of increasing continuously, and the direction of migration is on the way of changing from a pattern of urban to
rural to a pattern of urban to urban in the period of 2009-2016.

Anahtar Kelimeler

older adults population, aging, migration, older adults migration, direction of migration

Türkiye’de Yaşlı Göçünün Büyüklüğünün ve Yönünün Değişimi

Öz

Türkiye’nin kuruluşundan itibaren, özellikle de 1950 yılı sonrasında, çok hızlı bir demografik dönüşüm süreci yaşadığı
görülmektedir. Bu süreçte, nüfusun doğurganlık ve ölümlülük örüntüsünde ve seviyesinde meydana gelen değişimler nüfusun
yaşlanması sürecinin başlamasına neden olmuştur. Günümüzde nüfusun yüzde 8’ini oluşturan yaşlı nüfusun (65 yaş ve üstü
nüfus) payının 2025 yılında yüzde 10’a; 2050 yılında ise yüzde 21’e yükselmesi beklenmektedir. Türkiye’nin yaşadığı demografik
dönüşüm sürecinde yaşadığı bir başka olgu da göç sürecine katılan nüfusun cinsiyet ve yaş yapısında yaşanan değişimdir. Klasik
göç teorilerinin göçün cinsiyet (erkek nüfus) ve yaş (genç nüfus) seçici bir süreç olduğuna ilişkin öngörülerini yanlışlayacak
biçimde, Türkiye’de göç sürecine giderek daha fazla kadının ve yaşlının dâhil olduğu görülmektedir. Bu anlamda bu çalışmanın
temel amacı, 2009-2016 döneminde iller arasında yaşanan iç göçün yaş yapısının analiz edilerek zaman içinde yaşlı nüfusun
göç sürecine katılım seviyesinin ve bu göçün yönünün (kır-kır; kır-kent; kent-kent) değişimini incelemektir. Bu analizlerde yaşlı
nüfusun yaş grupları (65-74, 75-84 ve 85 ve üstü) ile cinsiyet yapısı da dikkate alınmaktadır. Çalışmanın veri kaynağını, 2009-2016
yıllarında TÜİK tarafından Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’nden derlenerek her yılın Aralık ayında yayınlanan göç istatistikleri
oluşturmaktadır. Çalışmanın bulguları göç sürecine katılan yaşlı nüfusun zaman içinde hem sayısal büyüklük olarak hem de oransal
olarak arttığını; yaşlı göçünün kır-kent yönlü olmaktan çıkarak daha çok kent-kent yönlü bir konuma geldiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

yaşlı nüfus, yaşlılık, göç, yaşlı göçü, göç yönü

Kaynakça

• Baltacı, F. (2011). İkinci Konut Turizmi Kapsamında Alanya’da Konut Edinen Yabancıların Kentin Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Yapısına Etkileri. Basılmamış yüksek lisans tezi.
• Bodvarsson, O. B., Hou, J. W., & Shen, K. (2014). Aging and migration in a transition economy: the case of China.
• Bradley, D. E., & Longino, C. F. (2009). Geographic mobility and aging in lace. International handbook of population aging, 319-339.
• Breuer, T. (2005). Retirement migration or rather second-home tourism? German Senior Citizens on the Canary Islands. Dedicated to Jürgen Bähr on his 65th birthday. Die Erde: Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde, 136(3), 313-333.
• Dayıoğlu, L. (2012). Almanya'dan Al(m)anya'ya Gönüllü Göç Sürecine Bakış: Emeklilik Sonrası Alanya'daki Yerleşik Almanlar. Studien zur deutschen Sprache und Literatur, 1(27), 35-51.
• Giles, J., Wang, D., & Zhao, C. (2010). Can China’s rural elderly count on support from adult children? Implications of rural-to-urban migration. Journal of Population Ageing, 3(3-4), 183.
• Hall, K. (2011). Retirement migration, the other story: Vulnerable, older British migrants in Spain. In Paper delivered at the Social Policy Association 2011 Conference. University of Lincoln, Lincoln (pp. 4-6).
• İçduygu, A. (2014). Turkey’s Migration Transition and its Implications for the Euro-Turkish Transnational Space. Global Turkey in Europe, Working Paper 07.
• Illés, S. (2006). International Elderly Migration in Hungary. Migracijske i etničke teme, 22(1-2), 53-77.
• Jones, G. W. (2008). Population ageing in Asia and its implications for mobility. Journal of Population Ageing, 1(1), 31-49.
• Koç ve diğerleri. (2010). Türkiye’nin Demografik Dönüşümü. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü.
• Lanzieri, G. (2013). Long-term contribution of migration in ageing populations: Japan compared with Europe. Publications Office of the European Union.
• Litwak, E., & Longino Jr, C. F. (1987). Migration patterns among the elderly: A developmental perspective. The Gerontologist, 27(3), 266-272.
• Population Reference Bureau (2007). Effects of Migration on the Elderly Population in the District of Columbia. (https://www.prb.org/elderlymigration/)
• Sağir, A. (2011). Kültürel Bütünleşme Bağlamında Antalya'nın Finike İlçesi'ne Yerleşen Turistlerin Sosyolojik Çözümlemesi. Anatolia: Turizm Arastirmalari Dergisi, 22(1).
• Sunil, T. S., & Rojas, V. (2005). International retirement migration: a case study of us retirees living in Mexico. In annual meeting of the American Sociological Association, Marriott Hotel, Loews Philadelphia Hotel, Philadelphia.
• Toprak, Z. (2009). Yabancı Emekli Yerleşiklerin Yerelde Kamusal Hayata Katılım İstekliliği ve Yerel Halkla İlişkileri (Antalya İçin Bir Yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2).
• Tosun, M. S., Williamson, C. R., & Yakovlev, P. A. (2009). Population aging, elderly migration and education spending: Intergenerational conflict revisited.
• Warnes, T. (2009). International retirement migration. International handbook of population aging, 341-363.
• Yahirun, J. J. (2017). Take me “home”: Determinants of return migration among Germany’s elderly immigrants. UCLA CCPR Population Working Papers.
• Zaiceva, A. (2014). The impact of aging on the scale of migration. IZA World of Labor.