The Comparison of Ahmet Hamdi Tanpınar’s Two Stories Entitled “Abdullah Efendi’nin Rüyaları” and “Yaz Yağmuru” in Terms of Allegory

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 90 - 104, 30.06.2019

Onur Akbaş

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.455843

Öz

         Of course, Any
of arts - So İt doesn’t meter why it was written.- cannot be independent of its
social, politic and economic conditions. A work cannot be thought freely from
its term of conditions. Cause of a part of society who wrote it. So according
to Wellek: A Literary work is not an organism. İt is a social value.

        If you want to understand view of
Tanpınar’s art, you should apply on his philosophy. Cause of this we mentioned
about Ahmet Hamdi Tanpınar’s view of art around image, symbol or allegory
before we passed our art’s basic theme. Secondly We studied on allegories on
Tanpınar’s two stories called “Abdullah Efendi’ninRüyaları” and “Yaz Yağmuru” we
tried to understand and to compare that stories’ allegories according to point
of view Ahmet HamdiTanpınar’s views of art. Thirdly We tried to obtain an idea
according to our data which we had. 

Anahtar Kelimeler

Allegory, Tanpınar, Story, Symbol, Mysticism

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Abdullah Efendi’nin Rüyaları” ve “Yaz Yağmuru” İsimli Hikayelerinin Alegori Açısından Mukayesesi

Öz

Elbette hiçbir edebî eser, hangi
maksatla ortaya konulursa konulsun, devrinin sosyal, siyasi, ekonomik şartlarından
bağımsız olamaz. O eseri ortaya koyan kişinin cemiyetin bir parçası olması
münasebetiyle eser de cemiyetten ve devirden bağımsız değerlendirilemez.
Wellek’e göre bir edebî eser organizma değil sosyal bir değerdir.

Bahsedilen bu yönleri itibarıyla sanat
beşerî bir eylemdir. Bu anlamda, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın sanat anlayışı ve
dilindeki alegorileri anlamak için de onun sanat görüşü ve ardındaki felsefeye
müracaat etmek gerekir.  Bu yüzden çalışmanın
esasını teşkil eden bölüme geçmeden önce imge, simge ve sembol açısından
Tanpınar’ın sanat ve edebiyat anlayışına değinildi. Ardından esas bölümde ise
hikâyelerdeki alegorilerden hareketle Tanpınar’ın alegorileri hangi maksat ve
kapsamda kullandığı incelendi. Çalışmanın sonuç bölümünde ise elde edilen
veriler üzerinden Tanpınar’ın sanat, edebiyat ve hayat görüşü kapsamında bir
yargıya varılmaya çalışıldı.

Anahtar Kelimeler

Alegori, Tanpınar, Hikâye, Sembol, Mistisizm

Kaynakça

• Austen, Warren ve WellekRené (2016) Edebiyat Teorisi, İstanbul, Dergâh Yayınları
• Ayhan, Emine, (2011) Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Abdullah Efendi’nin Rüyaları’nda” “Ulusal Alegori, İstanbul, Bilgi Üniversitesi (Yüksek Lisans Tezi)
• Aydın, Abdurrahman (2017) Bilinçdışıve Arzu, Ankara, Bibliotech Yayınları
• FryeNorthrop (2015) Eleştirinin Anatomisi,İstanbul, Ayrıntı Yayınları
• Gürbilek, Nurdan (2016) Kör Ayna, Kayıp Şark, İstanbul, Metis
• Kaplan, Mehmet (2001) Tanpınar’ın Şiir Dünyası, İstanbul, Dergâh Yayınları
• Şahin, İbrahim (2012)Haz ve Günah- Bir Ahmet Hamdi Tanpınar Yorumu,İstanbul, Kapı Yayınları
• Şahin, İbrahim (2015) Sanatın ve Sanatkârın Alegorisi Olarak “Abdullah Efendi’nin Rüyaları” TDK, Cilt: CIX Sayı: 767-768 Kasım-Aralık
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1995) Hikâyeler, İstanbul, Dergâh yayınları
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (2017) Hikâyeler, İstanbul, Dergâh yayınları
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1977) Edebiyat Üzerine Makaleler, İstanbul, Dergâh Yayınları
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (2016) Edebiyat Üzerine Makaleler, İstanbul, Dergâh Yayınları
• Uysal, Zeynep (2014) Metruk Ev, İstanbul, İletişim Yayınları
• Uçman, Abdullah ve İnci Handan (2014) Ahmet Hamdi Tanpınar, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı