UNICEF’E GÖRE TÜRKİYE’DE DEZAVANTAJLI KABUL EDİLEN GRUPLARIN SPORTİF ETKİNLİKLERLE SOSYAL UYUMUN SAĞLANMASI

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 12, 221 - 238, 28.12.2018

Abdulkerim Çeviker Hasan Erdem Mumcu Mustafa Önder Şekeroğlu Metin Bayrak

Öz

Literatür taraması yöntemi kullanılarak yapılan çalışmada UNİCEF
tarafından Türkiye’de dezavantajlı olarak kabul edilen; engelli çocuk ve
gençler, sokakta çalışan yoksullukla mücadele eden çocuk ve gençler, Roman
çocukları ve gençler, anadili Türkçe olmayan çocuk ve gençler ile göçmen ve
mülteci sıfatları ile yaşayan çocuk ve gençlerden oluşturulan gruplar kavramsal
olarak incelenmiştir. Bu gurupların Türkiye’de ki mevzuata göre yasal
tanımlarına bakılarak uluslararası tanımlarla uyumu ve bu guruplara ilişkin
yapılan çeşitli proje ve desteklemeler incelenmiştir. Bu gurupların sosyal
uyumlarının sağlanması adına spor ortamına katılımlarını teşvik eden
stratejiler dikkate alınarak, Avrupa’da ve Türkiye’de yapılan uygulamalar incelenmiştir.
Özellikle uluslararası göçmenlere uygulanan uygulamalar açısından Türkiye’de olumlu
yönde sonuçlar veren uygulamaların olduğu görülmektedir. Buna rağmen tüm dezavantajlı
guruplarının spor ile sosyal uyumlarını sağlayacak proje ve programların
istenilen düzeyde olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak ÜNİCEF e göre ülkemizde
dezavantajlı olarak kabul edilen gurupların sportif faaliyetlerle topluma uyum
sağlamalarında, sportif faaliyetlerinin önemi bir ihtiyaç olarak ortaya çıktığı
görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Dezavantajlı Grup, Spor, Çocuk, genç

Kaynakça

• Adaman, F. ve Keyder, Ç. (2007). Türkiye’nin Büyük Kentlerinin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşayan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma. Tes-İş Dergisi, 83-89. Erişim: 05.06.2018 http://ec.europa.eu/employment_social/social_inclusion/docs/2006/study_turkey_tr.pdf
• Akşit, G., Bozok, M., & Bozok, N. (2015). Zorunlu Göç, Sorunlu Karşılaşmalar: Hisar Köyü, Nevşehir’deki Suriyeli Göçmenler Örneği. Maltepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 92-116.
• Arkan, G. (2011). Sanayi Sitesinde Çalışan Çocuk İşçilerin Çalışma Koşulları ve İstismara Bakışı, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Halk Sağlığı Hemşireliği Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep
• Avrupa Komisyonu. (2004). Equality and non-discrimination in an enlarged European Union. Green Paper. Erişim: 05.06.2018 http://www.ab.gov.tr/files/ardb/evt/1_avrupa_birligi/1_6_raporlar/1_2_green_papers/com2004_green_paper_equality_and_non_discrimination_in_an_enlarged_eu.pdf
• Avrupa Komisyonu. (2010). EU working group social inclusion and equal opporunities in sport 1st meet, Brussels 8 July 2010. Summary Report. Brussels. Europan Commission. Erişim: 09.03.2018 www.europarl.europa.eu%2Fregistre%2Fdocs_autres_institutions%2Fcommission_europeenne%2Fsec%2F2010%2F1080%2FCOM_SEC%25282010%25291080_EN.pdf&usg=AFQjCNHgwQyT9KEtAWJLPSoh0AsBO9JF9Q
• Avrupa Komisyonu. (2012). Developing the European Dimension in Sport. Erişim: 10.3.2018 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52011DC0012&from=EN
• Avrupa Komisyonu. (2013). Avrupa’daki Okullarda Beden Eğitimi ve Spor. Eurydice Raporu EACEA. Lüksemburg: AB Yayın Ofisi. s.33 http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice
• Aytaç, Ö. (2016). Kent Yoksulluk ve Sosyal Düzensizlik Potansiyeli. Mukaddime, 7(1).
• Bilgin, R. (2014). Çatışma ve Şiddet Ortamında Büyüyen Çocuklar Sorunu. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1).
• Buz S (2008) Türkiye’deki Sığınmacıların Sosyal Profili. Polis Bilimleri Dergisi, 10(4): 1- 14.
• Çalışkan, V., Özey, E., & Bay, A. (2017). Geleneksel İlçe Panayırlarının Eğlence Sektöründe Etnik Bir Grup: Romanlar. Electronic Turkish Studies, 12(3).
• Çelebi, M. D. (2006). Türkiye’de Anadili Eğitimi ve Yabancı Dil Öğretimi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(21), 285-307.
• Çetin, B. I. (2017). Kimlikleriyle Romanlar: Türkiye’deki Roman Vatandaşlara Yönelik Sosyal İçerme Ulusal Strateji Belgesi ve Birinci Aşama Eylem Planı’nın Değerlendirilmesi.
• Deniz, A., & Özgür, E. M. (2010). Rusya’dan Türkiye’ye Ulus aşırı Göç: Antalya’daki Rus Göçmenler. Ege Coğrafya Dergisi, 19(1).
• Dünya. (2015). Spor Eğitimiyle Sosyal Katılımın Desteklenmesi için Teknik Yardım Projesi. Erişim: 11.07.2018 https://www.dunya.com/spor/dezavantajli-8-bin-cocuk-sporla-egitiliyor-haberi-263002
• Eskiocak, M. ve Akbaşak, D. (2017). Edirne’de Romanların Sağlığı: Sağlığın Sosyal Belirleyicileri ve Sağlık Durumlarına Yönelik Bulgular. Turkish Journal of Public Health, 15(2), 136-149.
• GSB. (2012). Dezavantajlı Gençler ve Sosyal Dışlanma, Gençlik Şurası Ön Değerlendirme Raporu, Gençlik Spor Bakanlığı Raporu. s.65
• GSB. (2013). Ulusal Gençlik ve Spor Politikası Belgesi. Ankara.
• Gözüküçük, M. (2015). Anadili Türkçe Olmayan İlkokul Öğrencilerine İlkokuma Yazma Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri (Doctoral dissertation, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Gençkonfed, (2018). Dezavantajlı Gençlerin Sporla Sosyal Ve Sağlıklı Hayata Entegrasyonu. Erişim: 11.07.2018 http://www.genckonfed.org/dezavantajli-genclerin-sporla-sosyal-ve-saglikli-hayata-entegrasyonu-projesi-1
• Havighurst, R. (1965). Who Are The Socially Disadvantaged? The Journal Of Negro Education, Vol. 34, No. 1
• Janson, S. (2018). Epidemiological Studies of Child Maltreatment: Difficulties and Possibilities. In Pediatric Epidemiology (Vol. 21, pp. 16-29). Karger Publishers.
• Karalar, Z. (2017). Geleceğin Sportmenleri. Erişim: 12.7.2018 https://www.haberler.com/adana-da-dezavantajli-cocuk-ve-gencler-spora-10173751-haberi/ Klocker, S., ( 2007.) Uluslararası Köy. Brüksel, Belçika. Erişim: 05.05.2018 www.salto-youth.net/Inclusion/
• Kirmayer LJ, Narasiah L, Munoz M, ve ark. (2011). Common Mental Health Problems in Immigrants and Refugees: General Approach in Primary Care. CMAJ, 183(12): 959-966.
• Kızılay. (2017). Göçmen İstatistiki Verileri. Erişim:05.03.2018 https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/34252135_goc-istatistik-raporu-kasim-2017.pdf
• Long, J., Robinson, P., Spracklen,K. (2005). Promoting racial equality within sport organizations. Journal of Sport and Social Issues, 29(1), p,41-59
• Nicholl, C. ve Thompson, A, (2004) The Psychological Treatment of Post Traumatic Stress Disorder (PTSD) in Adult Refugees: A Review of Current State of Psychological Therapies. J Ment Health,13(4): 351-362.
• Okur, N. ve Erdugan, E.F. (2010). Sosyal Haklar ve Özürlüler: Özürlülük Modelleri Bağlamında Tarihsel Bir Değerlendirme. 2. Sosyal Haklar Sempozyumu, İstanbul. S.82,84.
• Onuncu Kalkınma Planı. (2014). 2014-2018 Spor Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara. Erişim: 05.05.2018http://www.cka.org.tr/dosyalar/Ozel%20Ihtisas%20Komisyonu%20Raporları/Spor_öik.pdf
• Öz, K. (2012). AB Komisyonu Bildirisi Sporun Avrupa Boyutunun Gelişimi, T. Çağlar, H.G. Baykal, B. Çağatay, A. Aybers (Editörler). Ankara Barosu Spor Hukuku Kurulu Av. Atilla Elmas Armağanı. Ankara: Ankara Barosu Yayınları, s. 635-658.
• Özkan, Ö. (2000). Türkiye Çingeneleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara
• Palmer, S. (2018). What is toxic childhood?. In Childhood, Well-Being and a Therapeutic Ethos (pp. 57-74). Routledge.
• Pouya, S. (2016). Ortopedik Engelli Çocukların İyileştirilmelerine Yönelik Planlama Yaklaşımı: Odtü Eymir Gölü Örneği (Ankara), Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• Sarı, M. (2002). İki Dilli Çocukların Çözümleme Yöntemiyle Okuma Yazma Öğrenirken Karşılaştıkları Güçlükler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9).
• Sputniknews. (2017). Erişim:07.06.2018 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201712061031278968-recep-akdag-suriyelilere-harcanan-para/ Şen, B., & Şen, A. A. (2015). İstanbul'un Öteki Yüzü ve Araftakiler: Suriçi İstanbul'da Göç, Yoksulluk ve Göçmen Mekânları. Journal Of Suleyman Demirel University Institute Of Social Sciences, 21(1).
• Şen, B., & Şen, A. A. (2015). İstanbul'un Öteki Yüzü ve Araftakiler: Suriçi İstanbul'da Göç, Yoksulluk ve Göçmen Mekânları. Journal Of Suleyman Demirel University Institute Of Social Sciences, 21(1).
• Teodorescu, DS., Heir, T. ve Hauff, E. (2012). Mental Health Problems and PostMigration Stress among Multi-Traumatized Refugees Attending Outpatient Clinics upon Resettlement to Norway. Scand J Psychol, 53: 316-322.
• TDK (2018). Engelli Tanımı. Erişim: 03.05.2018 http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=113288
• UNICEF (2018a) Erişim Tarihi: 3 Haziran 2018http://unicef.org.tr/sayfa.aspx?id=33&mnid=65&d=1&dil=tr
• UNICEF (2018b) http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/KAP_TR.pdf Erişim Tarihi: 3 Haziran 2018