ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN BİLSEM’DEKİ ÖĞRETİM UYGULAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 13, 139 - 166, 28.06.2019

Uğur Epçaçan Behçet Oral

Öz

Bu araştırmanın amacı, özel yetenekli
öğrencilerin Bilim ve Sanat Merkezi’ndeki (BİLSEM) öğretim uygulamalarına
ilişkin görüşlerini belirlemektir. Araştırma, durum çalışması ile
desenlenmiştir. Verilerin toplanması için araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılı
bahar döneminde Siirt Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören 56 özel yetenekli
öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, verilerin analizi için nitel araştırma
yaklaşımlarından içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın güvenirliğini
teyit etmek için Miles ve Huberman’ın önermiş olduğu güvenirlik formülü
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin çoğunluğu BİLSEM’deki
eğitimin bilişsel ve kişisel gelişimlerine katkı sağladığını, az sayıda öğrenci
ise istedikleri düzeyde yararlanmadıklarını belirtmiştir.
Öğrencilerin tamamına yakını, yetenekleri açısından kendilerini geliştirme
fırsatı bulduğu için, BİLSEM’in okuldan çok farklı olduğu görüşünü savunmuştur.
Öğrencilerin bazıları sınav kaygısı ve yorgunluk gibi durumlardan dolayı
BİLSEM’de devamsızlık yaptığını ifade ederken derslere devam eden birçok
öğrencinin BİLSEM’de huzur bulduğunu ifade ettiği tespit edilmiştir.
Öğrencilerin önemli bir kısmı beklentilerinin karşılandığını ifade etse de
tümünün kurumdan memnun olması için her bir öğrencinin daha iyi tanınması
yönünde çaba sarf edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel yetenekli öğrenci, Bilim ve Sanat Merkezi, öğretim uygulamaları

Kaynakça

• Akpunar, B. (2011). Eğitim programları ve öğretim. Ankara: Data Yayınları.
• Aktepe, V. & Aktepe, L. (2009). Fen ve teknoloji öğretiminde kullanılan öğretim yöntemlerine ilişkin öğrenci görüşleri: Kırşehir BİLSEM örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10 (1), 69-80.
• Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Başaran, İ. E. (1994). Eğitime giriş. Ankara: Kadıoğlu matbaası.
• 1.Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi. (2004). Üstün yetenekli çocuklar durum tespiti komisyonu ön raporu. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cülha, A., Ateş, R., & Nazlı, K. (2018). Özel Yetenekli Öğrencilerin İdeal Öğretmene İlişkin Metaforları. Harran Education Journal, 3(1), 39-51. http://dx.doi.org/10.22596/2018.0301.39.51
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çoban, A. (2017). Program geliştirmenin toplumsal temelleri. B. Oral ve T. Yazar (Ed.), Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme içinde (s.151-171). Ankara: Pegem Akademi.
• Ecker-Lyster, M. & Niileksela, C. (2017). Enhancing gifted education for underrepresented students: Promising recruitment and programming strategies. Journal for the Education of the Gifted, 40 (1), 79-95.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Emir, S. & Yaman, Y. (2017). Özel yetenekli öğrenciler için eğitim programı nasıl olmalı? S. Emir (Ed.), Özel yeteneklilerin eğitiminde program tasarımı içinde (s. 1-22). Ankara: Pegem Akademi.
• Enç, M. (2005). Üstün beyin gücü. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Feldhusen, J.F., & Jarwan, F.A. (2000). Identification of Gifted and Talented Youth for Educational Programs. In: K.A. Heller, F.J. Mönks, R. J. Sternberg & R.F. Subotnik (Eds.) International Handbook of Giftedness and Talent (2nd Edition). 271-282. Oxford: Pergamon.
• Gillham, B. (2010). Case study research methods. London: Bloomsbury Publishing.
• Gültekin, M. (2017). Program geliştirmeye ilişkin temel kavramlar. B. Oral ve T. Yazar (Ed.), Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme içinde (s.1-40). Ankara: Pegem Akademi.
• Güneş, K. (2015). Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri, matematik dersine yönelik tutumları ve matematik başarılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Hays, P. A. (2004). Case study research. K. De Marrais & S. D. Lapan (Ed.), Foundations for (research: Methods of inquiryin education and the social sciences in (pp. 218-234). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Henshon, S. E. (2018). Serving the needs of gifted learners around the globe: An interview with Julia Link Roberts. Roeper Review, 40 (1), 4-6.
• Hesapçıoğlu, M. (1994). Öğretim ilke ve yöntemleri: Eğitim programları ve öğretim. İstanbul: Beta Basın Yayın Dağıtım.
• Hoogeveen, L., Hell, J. G. V. & Verhoeven, L. (2005). Teacher attitudes toward academic acceleration and accelerated students in the Netherlands. Journal for the Education of the Gifted, 29 (1), 30-59.
• Kanlı, E. (2017). Bütünleşik öğretim modeli. S. Emir (Ed.), Özel yeteneklilerin eğitiminde program tasarımı içinde (s. 45-66). Ankara: Pegem Akademi.
• Karabey, B. (2010). İlköğretimdeki üstün yetenekli öğrencilerin yaratıcı problem çözmeye yönelik erişi düzeylerinin ve kritik düşünme becerilerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademi.
• Kaya, N.G. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi ve BİLSEM’ler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 115-122.
• Kılıç, V.C. (2015). Türkiye’de üstün ve özel yetenekli çocuklara yönelik bir eğitim politikası oluşturulamaması sorunu üzerine bir değerlendirme. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Dergisi, 4 (12), 145-154.
• Kızıltepe, Z. (2015). Nitel veri analizi: İçerik analizi. Nitel araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları içinde (s. 253-266). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kirk, S., Gallagher, J. & Coleman, M. R. (2017). Educating exceptional children. (S. Rakap, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademi Yayınları.
• Kunt, K., & Tortop, H.S. (2013). Türkiye’deki üstün yetenekli öğrencilerin Bilim ve Sanat Merkezleri’ne ilişkin metaforik algıları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1 (2), Özel Sayı, 117-127.
• Laine, S. & Tirri, K. (2015). How Finnish elementary school teachers meet the needs of their gifted students. High Ability Studies, 27 (2), 149-164.
• MEB. (2013). Özel yetenekli bireylerin eğitimi strateji ve uygulama kılavuzu 2013-2017. Ankara.
• MEB. (2016) Bilim ve Sanat Merkezleri yönergesi. Ankara.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma – Desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
• Rogers, K. B. (2007). Lessons learned about educating the gifted and talented: A synthesis of the research on educational practice. Gifted Child Quarterly. 51 (4). 382–396.
• Sak. U. (2016). EPTS curriculum model in the education of gifted student. Anales de Psicologial Annals of Psychology, 32 (3), 683-694.
• Sak, U. & Ayas, M.B. (2017). ÜYEP öğretim programı modeli. S. Emir. (Ed.), Özel yeteneklilerin eğitiminde program tasarımı içinde (s. 124-149). Ankara: Pegem Akademi.
• Sarı, H. (2013). Türkiye’de üstün yetenekli çocukların eğitim gördüğü Bilim ve Sanat Merkezleri için öneriler: Editöre mektup. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1 (2), Özel Sayı, 146-149.
• Su, Ş., Sağlam, A., & Mutlu, Y. (2017). Bilim ve Sanat Merkezi Öğrencilerinin “Bilsem” ve “Okul” Kavramlarına İlişkin Algı Düzeylerinin Metaforlarla Karşılaştırılması. Üstün Zekalılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 4(3), 91-108.
• Varış, F. (1991). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Yazar, T. & Şimşek, Ö. (2017). Çoklu Zekâ Kuramı ve yapılandırmacılık. B. Oral ve T. Yazar (Ed.), Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme içinde (s.367-401). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.