TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ ENFLASYONİST YAPININ DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK EKONOMETRİK BİR UYGULAMA

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 37, 62 - 79, 30.04.2019

Levent Korap Sema Dikilitaş

https://doi.org/10.30976/susead.524756

Cited By: 1

Öz

ÖZ

Türkiye
Ekonomisinde 1970’li yılların sonundan başlayarak günümüze kadar süregelen
enflasyon olgusuna yönelik tartışmalar önemini sürdürmektedir. Bu
tartıştırmalar sonucunda enflasyonun nedenlerine ilişkin pek çok farklı
görüşler ortaya atılmış ve bu doğrultuda da çeşitli politika önerileri
sunulmuştur. Enflasyonist yapının başlıca nedenleri genellikle parasallaşma,
talep çekiş baskısı, maliyet itişli ya da arz yanlı etkenler ve geçmiş
enflasyon beklentileri şeklindeki bir ayrım kapsamında açıklanmaktadır. Çalışmamızda
çağdaş bazı ekonometrik çözümlemelerden faydalanarak enflasyonun nedenleri
saptanmaya çalışılmıştır.  Bu doğrultuda
enflasyonist yapının uzun dönemli belirleyicileri durağan bir ilişki şeklinde ardışık
bağlanımlı gecikmesi dağıtılmış sınır testi yaklaşımı ile tahmin edilmiş, aynı
zamanda enflasyonist yapıyı açıklama gücüne sahip etkenler genelleştirilmiş
etki tepki ve genelleştirilmiş tahmin hatası varyans ayrıştırma yöntemleri
kullanılarak incelenmiştir. Bulgularımız maliyet temelli etkenleri savunan görüşlere
önemli bir destek vermekte ve Türkiye ekonomisi açısından dikkate alınan örneklem
tahmin döneminde yurt içi enflasyon üzerinde geçmiş enflasyon gerçekleşmeleri
doğrultusunda oluşan beklentilerin ve pozitif döviz kuru şoklarının etkisinin
son derece önemli olduğunu göstermektedir.

Anahtar
Kelimeler:  Enflasyon; Zaman Serisi
Modellemesi; Türkiye Ekonomisi;

Jel Kodları: C32; E31; E52;

Anahtar Kelimeler

ENFLASYON, ZAMAN SERİSİ MODELLEMESİ, TÜRKİYE EKONOMİSİ

Kaynakça

• Alper, C. E. & Üçer, M. (1998). Some observations on Turkish inflation: a ‘random walk’ down the past decade. Boğaziçi Journal, 12(1), 7-38.
• Akçay, O. C., Alper, C.E. & Özmucur S. (2002). Budget deficit, inflation and debt sustainability: evidence from Turkey (1970-2000), In Aykut Kibritçioğlu, Libby Rittenberg and Faruk Selçuk (Eds.), Inflation and Disinflation in Turkey (77-96), Ashgate Publishing Limited.
• Anand, R. & Winjbergen, S. (1988). Inflation, external debt and financial sector reform: a quantitative approach to consistent fiscal policy with an application to Turkey. NBER Working Paper, 2731, October.
• Calvo, G.A. & Végh, C.A. (1999). Inflation stabilization and BOP crises in developing countries, In John Taylor and Michael Woodford (Eds.), Handbook of Macroeconomics (1531-1614), Volume C, North Holland.
• Dibooglu, S. & Kibritcioglu, A. (2004). Inflation, output and stabilization ın Turkey, 1980-2002. Journal of Economics and Business, 56, 43-61.
• Dornbusch, R., Fischer, S. (1994). Macroeconomics. Sixth Edition, New York: McGraw-Hill, Inc.
• Erlat, H. (2002). Long memory in Turkish inflation rates, In Aykut Kibritçioğlu, Libby Rittenberg & Faruk Selçuk (Eds.), Inflation and Disinflation in Turkey (97-122), Ashgate Publishing Limited.
• Erol, T. & Winjbergen, S., (1997). Real exchange rate targeting and inflation in Turkey: an empirical analysis with policy credibility. World Development, 25/(10), 1717-1730.
• Fisunoğlu, H.M. & Çabuk, H.A. (1998). Düşük oranlı ve sürekli kur ayarlamalarının enflasyon üzerindeki etkisi. ODTÜ Gelişim Dergisi, 25(2), 297-309.
• Friedman, M. (1963). Inflation: causes and consequences. New York: Asia Publishing House.
• Friedman, M., Schwartz, A. (1963). A monetary history of the United States, 1867-1960. NJ: Princeton University Press, Princeton.
• Fry, M. (1986). Turkey’s great inflation. METU Studies in Development, 13(1-2), 95-116.
• Gazioğlu, Ş. (1986). Government deficits, consumption and inflation in Turkey. METU Studies in Development, 13(1-2), 117-134.
• Green, W. H. (2000). Econometric analiysis. Prentice-Hall, Inc.
• Günçavdı, Ö., Levent, H. & Ülengin, B. (2000). Yüksek ve değişken enflasyonun tahmininde alternatif modellerin karşılaştırılması: Türkiye örneği. ODTÜ Gelişme Dergisi, 27(1-2), 149-171.
• https://evds2.tcmb.gov.tr/,erişim tarihi: 07.02.2019.
• https://stats.oecd.org/, erişim tarihi: 07.02.2019.
• İmren, A., Akman, İ. (1994). Türkiye’de ve dünya’da enflasyon. İstanbul: Era Yayıncılık.
• Lanne, M. & Nyberg, H. (2016). Generalized forecast error variance decomposition for linear and nonlinear multivariate models. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 78(4), 595-603.
• Lee, J. & Strazicizh, M.C. (2003). Minimum lagrange multiplier unit root test with two structural rebaks. The Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089.
• Metin, K. (1998). The relationship between inflation and the budget deficit in Turkey. Journal of Business & Economic Statistics, 16(4), pp. 412-422.
• Metin-Özcan, K., Voyvoda, E. & Yeldan, E. (2000). On the patterns of trade liberalization, oligopolistic concentration and profitability: reflections from post-1980 Turkish manufacturing, Paper Presented at the IVth Annual METU Conference on Economics, Ankara, September, 2000.
• Mishkin, F. S. (1997). The economics of Money, Banking and Financial Markets. 5. Ed., Addison-Wesley.
• Öniş, Z. & Özmucur, S. (1990). Exchange rates, inflation and money supply in Turkey: testing the vicious circle hypotthesis. Journal of Development Economics, 32(1), 133-154.
• Peasaran, M. H. & Shin, Y. (1998). Generalized impulse response analysis in linear multivariate models. Economics Letters, 58, 17-29.
• Pesaran, M.H., Shin, Y. & Smith, R.J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
• TCMB (2002). Para politikası raporu, Nisan.
• Uygur, E. (1992). Price, output and investment decisions of firms: an explanation of inflation and gowth in Turkish industry, In H. Ersel (Ed.), Price Dynamics: Papers Presented at a Workshop Held in Antalya Turkey on May 7-10 Ankara: CBRT.
• Yeldan (2002). Küreselleşme sürecinde Türkiye ekonomisi: bölüşüm, birikim ve büyüme. Altıncı Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.