Artuklular’dan Günümüze Mardin’de Mûsikî Kültürü ve Mûsikîşinaslar

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 23 - 34, 10.03.2019

Hüseyin Akpınar Egecan Aydın

https://doi.org/10.30622/tarr.489720

Cited By: 2

Öz

Eski
Yunanlılar’ın Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan bölgeyi “Mezopotamya”
olarak adlandırması tarihte birçok efsaneye konu olmuştur. Mezopotamya
ovalarına bakan bir dağın tepesinde kurulan Mardin şehri, tarihsel süreçte
birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Her uygarlık, Mardin’e kendi
kültüründen izler bırakmıştır.

Birbirinden
farklı birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Mardin’de bu sayede mûsikîsel açıdan
kültürel bir zenginlik oluşmuştur. Ezan sesinin çan sesine karıştığı,
insanların birbirlerine hoşgörü ile yaklaştığı Mardin’de mûsikî, kültürlerin
etkileşimi sonucu yeni bir hale bürünmüştür. Arap kültürünün baskınlığı, diğer
kültürlerde olduğu gibi mûsikîde de öne çıkmıştır. Mûsikîdeki Arap kültürünü
Kürt, Türk ve Süryânî kültürleri de izlemektedir.

Mûsikî,
sesler arasındaki anlam ilişkisidir. Kültür, bir yerde yaşayan toplumun ortaya
çıkardığı değerler bütünüdür. Mûsikî kültürü ise toplumların yaşantılarının
sesler aracılığıyla çıkan anlamlarıdır. Artuklular döneminden günümüze kadar
Mardin’de birçok mûsikî kültürü oluşmuş ve bu kültürün oluşturduğu birçok
mûsikîşinas yetişmiştir.

Bu
çalışmanın amacı, Artuklular döneminden günümüze Mardin’deki mûsikî kültürünü
ve bu kültürün yetiştirdiği mûsikîşinasları belirtmektir.

Anahtar Kelimeler

Artuklu, Mardin, Mûsikî, Mûsikî Kültürü, Mûsikîşinas, Dinî Mûsikî

From The Artuks To The Present Music Culture and Musician Mardin

Öz

The name of the ancient Greeks as op “Mesopotamia” was the subject of many

legends in history. The city of Mardin, founded on the top of a mountain

overlooking the Mesopotamian plains, hosted many civilizations in the historical

process. Every civilization left its mark on Mardin.

Mardin, which hosts many different civilizations, has created a cultural richness

in this sense. In Mardin, where the voice of azan interfered with the sound of the

bell, and people approached each other with tolerance, music became new as a

result of the interaction of cultures. The dominance of Arab culture, as in other

cultures, came to the fore as well. Kurdish, Turkish and Syriac cultures follow the

Arab culture in Turkish music.

Music is the relation of meaning between sounds. Culture is the sum of the

values that the living society creates. Musical culture is the meaning of societies

experiences through voices. Many Mûsikî cultures have been formed in Mardin

until the present day from the Artuks to the present day.

The aim of this study Artukids musical culture in today’s era of Mardin and to

specify the musicians raised in this culture.

Anahtar Kelimeler

Artuklu, Mardin, Music, Music Culture, Musician, Religious Music

Kaynakça

• Abdülhadioğlu, A. (2016). “Mardin’deki Arapça Sözlü Kültürünün Korunmasında Hikâye Gecelerinin Rolü,” Mukaddime, 7(243-257).
• Bakırcı, S. (2003). Mevlid Doğuşu ve Gelişmesi, İstanbul: Akademik Araştırmalar Yayınları.
• Behar, C. (2010). Şeyhülislâm’ın Müziği 18. Yüzyılda Osmanlı/Türk Musıkisi ve Şeyhülislâm Es’ad Efendi’nin Atrabü’l-Âsâr’ı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Çınarbaş, A. (2012). Geçmişten Günümüze Mardin Müzisyenleri, Mardin: Soylu Matbaa Yayıncılık.
• Çuha, A. (2006). Mardin Halk Müziği, Mardin: Mardin Valiliği Kültür Yayınları.
• Dolebeni, M. H. (1972). Tarihte Mardin, İstanbul: Resim Ofset Matbaacılık.
• Dolapönü, M. H. (1972). Tarihte Mardin, İstanbul: Hilal Matbaacılık.
• el-Fârûkî, İ. R. el-Fârûkî L. L. (1997). İslâm Kültür Atlası, çev. Mustafa Okan Kibaroğlu, Zerrin Kibaroğlu, İstanbul: İnkılâb Yayınları.
• Güler, A. (1998). Mardin Folkloru Gelenekler-Görenekler, Ankara: Yorum Basın Yayın.
• Noyan, S. (2013). Mezopotamya (El Cezire)’da Kültür, Kimlik, Dil ve Politika, Ankara: Feryal Matbaacılık.
• Özcoşar, İ. (2007). Makalelerle Mardin Eğitim-Kültür-Edebiyat III, 1. baskı, 4 cilt, İstanbul: İmak Ofset Basım Yayın.
• Öztürkatalay, L. (1995). Mardin ve Mardinliler, İstanbul: Seçil Ofset Matbaa.
• Turabi, A. H. v.d.. (2017). Türk Din Mûsikîsi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Uslu, R. (2011). Selçuklu Topraklarında Müzik, Konya: Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Aydın, E. (2018). Mardin’de Dinî Mûsikî (Hâfız Mehmet Ali Demir Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mak, M. (2017). Müziğin Çokkültürlü Kodları; Mardin, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ağırakça, A. (2006). “Mardinli Bazı İlim Adamları.” I. Uluslararası Mardin Tarihi Sempozyumu Bildirileri. Ed. İbrahim Özcoşar, Hüseyin Haşimi Güneş. Mardin Tarihi İhtisas Kütüphanesi, http://acikerisim.ybu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/317/sempozyum_b15.pdf?sequence=1&isAllowed=y, 25 Aralık 2017.