Narrative Catalogue: XV About the Death and the Dead Person

Yıl 2019, Sayı: 47, 103 - 135, 29.03.2019

Nevzat Gözaydın

Öz

The idioms, poems, folk songs and legends are the richness of Turkish
language as well as being valuable data of Turkish folk literature. Although people mostly imigrated to the cities from the villages, these narrations
and literary texts are still told and believed into them among people.
In Turkey, a catalogue has not been published yet. My purpose is to
prepare a catalogue regarding dead and death. The catalog I have taken
as an example is Motif-Index of Folk- Literature. Up till today, I have
archived around four thousand narratives, of which some are similar and
some are different in mentioning about dead (death), taboo and religion
sections. Heretofore, I have published fourteen seperate articles on these
subjects.
In this paper, I intend to give some examples from the narratives I
compiled about death and the dead person. I categorized these narratives
according to their themes such as being seen to another person in a dream, the time of death, dangerous dead person and imaginary dead person
etc. At the beginning of my paper I have also given some examples from
the newspapers.

Anahtar Kelimeler

Narrative catalogue, dead, death, taboo, religion, dying, dangerous dead, imaginary dead

ÖLÜ VE ÖLÜMLE İLGİLİ ANLATILAR KATALOĞU: XV

Öz

Deyimler, şiirler, halk şarkıları ve efsaneler; Türk halk edebiyatının
değerli verileri oldukları kadar Türk dilinin de zenginliğidir. İnsanların
çoğunun köylerden kentlere göç etmiş olmasına rağmen, bu anlatılar ve
edebî metinler halk arasında hâlâ söylenegelmekte ve onlara inanılmaktadır.
Bütün bu halk edebiyatı içinde kabul edilen türler ile ilgili bugüne
kadar herhangi bir katalog hazırlanmamış veya yayımlanmamıştır. Benim amacım özellikle “ölü” ve “ölüm” ile ilgili anlatıların kataloğunu
hazırlamaktır.
Böyle bir kataloğa örnek eser olarak Motif-Index of Folk-Literature
adlı eseri seçtim. Bugüne kadar yaklaşık dört bin anlatıdan oluşan bir
arşivim var. Bunlar arasında; ölü (ölüm), tabu ve din konularında hem
benzer olanlar, hem de farklılık gösterenler vardır. Bununla ilgili on dört
ayrı makaleyi değişik yerlerde yayımladım.
Buradaki makalemde, “Ölü ve Ölümle İlgili Anlatılar Katalogu”
içinde yer alan ölüm ve ölülerle ilgili bazı anlatı örneklerini veriyorum.
Bu anlatıları ayrı ayrı konularına göre ayırdığım gibi, başka bir insanın
rüyasında gördükleri veya ecelin gelişi, ölünün tehlikeli olması ile hayalî
ölü vb. anlatıları tasnif ettim.
Ancak bunlarla ilgili yazımın başında güncel gazete haberleri içinde
geçen ölü ve ölüm haberlerini de ekledim. 

Anahtar Kelimeler

: Anlatılar kataloğu, ölü, ölüm, tabu, din, ecel, tehlikeli ölü, hayalî ölü

Kaynakça

• Veselin Cajkanovıc, Srpske narodne pripovetke, Srpskı etnografski zbornik, Belgrad, 1927, No: 87, s. 307 I. Ivanean, Od Zrmanje do Krbavskog polja 1958, Institut za narodnu umjetnost Zagreb, No: 320, s. 69 TDK-Zeynep Korkmaz Armağanı, Ankara 2002 (2004). s. 163-188.