Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 42 - 47, 31.12.2018

Öz


ÖZET

Bu
çalışma, pulmoner rehabilitasyonda yaygın olarak kullanılan diyafragmatik
solunum egzersizlerinin, herhangi bir rahatsızlığı bulunmayan genç bireylerde;
uyku ve yaşam kalitesine, depresyon ve anksiyeteye etkisini belirlemek amacıyla
yapıldı. Araştırma Nisan 2018 - Mayıs 2018 tarihleri arasında, Bingöl
Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Fizyoterapi Programı
öğrencisi 45 sağlıklı birey üzerinde uygulandı. Bireylere egzersiz öncesi
Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri , Beck Anksiyete
Ölçeği ve Euro-QOL 5-D ölçeği uygulandı ve değerler kaydedildi. Daha sonra
bireylere haftada 3 seans olmak üzere toplamda 8 hafta diyafragmatik solunum
egzersizleri yaptırıldı. 8 Hafta sonunda bireylere aynı testler uygulandı.
Yapılan istatistiksel değerlendirmede, egzersiz öncesi ve sonrası uyku
kalitesi, depresyon, anksiyete ve yaşam kalitesi kıyaslandığında anlamlı bir
iyileşme olduğu gözlendi (P<0,05). Solunum frekansı düzeylerinde uygulama öncesine
göre istatistiksel yönden önemli bir azalmanın olduğu saptanırken (P<0,05),
kalp frekansında anlamlı bir azalma görülmedi.

ABSTRACT

This study aimed to
determine the effect of diaphragmatic breathing exercises commonly used in
pulmonary rehabilitation on sleep and quality of life, depression and anxiety
in young people with no discomfort. The research was conducted on 45 healthy
individuals among students of Health Services Vocational School Physiotherapy
Program at Bingol University from April 2018 to May 2018. Pittsburgh Sleep Quality
Scale, Beck Depression Inventory, Beck Anxiety Inventory and Euro-QOL 5-D Scale
were administered to individuals before the exercise and values were
recorded.  Next, the individuals were
given diaphragmatic breathing exercises included three sessions per week for 8
weeks in total. At the end of 8 weeks, the same tests were applied to the
individuals. Statistical evaluation revealed a significant improvement in sleep
quality, depression, anxiety and quality of life before and after exercise
(P<0.05). A statistically significant decrease in respiratory frequency
levels was reported compared to the pre-administration period, and no
significant decrease in heart frequency was observed. There was a statistically
significant decrease in respiratory frequency levels (P <0.05) and no
significant reduction in heart rate.





























Kaynakça

  • [1] Önler, E. Cerrahi Birimlerde Yatan Hastalarda Uyku Kalitesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2008;16(62):114-121.[2] Şentürk, S. Yoğun bakım hemşirelerinin tükenmişlik düzeyleri ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bozok Tıp Dergisi. 2014;4(3):48-56.[3] Bingöl, N. Hemşirelerin uyku kalitesi, iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi; 2006. [4] Engin, E. Ege üniversitesi tıp fakültesi hastanesi yoğun bakım hemşirelerinin uyku düzen özellikleri ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi, 1999.[5] Keshavarz Akhlaghi AA, Ghalebandi MF. Sleep quality and its correlation with general health in preuniversity students of Karaj. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences. 2009;3(1):44-49. [6] Hodges PW, Sapsford R, Pengel LHM. Postural and respiratory functions of the pelvic floor muscles. Neurourology and urodynamics. 2007;26(3):362-371.[7] Larson JL, Johnson JH, Angst DB. Rehabilitation Nursing Process and Application. SP Hoeman (Ed). Second Edition. St Louis: Mosby; 1996. p. 361-400.[8] Zorba E. Yaşam kalitesi ve fiziksel aktivite. 10th International Sports Sciences Congress. Bolu: 2008. p. 82-85.[9] Aylaz R, Kaya B, Dere N, Karaca Z, Bal Y. Saglik yüksekokulu öğrencileri arasindaki depresyon sıklığı ve ilişkili etkenler/Depressive symptom frequency among health high school students and the associated factors. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2007;8(1):46.[10] Havva K, Sümeyra K. Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin depresyon düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi / Gümüşhane University Journal of Health Sciences. 2013;2(2):214-229.[11] Kaya M, Genç M, Kaya B, Pehlivan, E. Tıp Fakültesi ve Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi. 2007;18(2):137-146.[12] İnanç N, Savaş HA, Tutkun H, Herken H, Savaş E. Gaziantep Üniversitesi MedikoSosyal Merkezi’nde psikiyatrik açıdan incelenen öğrencilerin klinik ve sosyodemografik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2004;5:222-230.[13] Arslan B, Arslan A, Kara S, Öngel K, Mungan MT. Gebelik anksiyete ve depresyonunda risk faktörleri: 452 olguda değerlendirme. İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi. 2011;21(2):79-84[14] Paffenbarger RS JR, Lee IM, Leung R. Physical activity and personal characteristics associated with depression and suicide in American college men. Acta Psychiatrica Scandinavica. 1994;89:16-22.[15] Abramson JL, Vaccarino V. Relationship between physical activity and inflammation among apparently healthy middle-aged and older US adults. Archives of İnternal Medicine. 2002;162(11):1286-1292.[16] Wyshak G. Women's college physical activity and self-reports of physician-diagnosed depression and of current symptoms of psychological distress. J Women's Health Gender Based Med. 2001;10:363-370.[17] Dunn AL, Trivedi MH, O'Neal HA. Physical activity dose - response effects on outcomes of depression and anxiety. Med Sci Sports Exerc. 2001;33(6):587-97.[18] Dimeo F, Bauer M, Varahram I, Proest G, Halter U. Benefits from aerobic exercise in patients with major depression: a pilot study. British Journal of Sports Medicine. 2001;35(2):114-117. [19] Camacho TC, Roberts RE, Lazarus NB, Kaplan GA, Cohen RD. Physical activity and depression: evidence from the Alameda County Study. American Journal of Epidemiology. 1991;134(2):220-231.[20] Leppämäki SJ, Partonen T T, Hurme J, Haukka JK, Lönnqvist JK. Randomized trial of the efficacy of bright-light exposure and aerobic exercise on depressive symptoms and serum lipids. The Journal of Clinical Psychiatry. 2002;63(4):316-321.[21] Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. Özdemir Basım Yayım ve Dağıtım Ltd.Şti. 6. Baskı: Ankara; 1995.[22] Buysse DJ, Reynolds III CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry research. 1989;28(2):193-213.[23] Ağargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh uyku kalitesi indeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Turk Psikiyatri Dergisi. 1996;7:107-111.[24] EuroQol Group. EuroQol--a new facility for the measurement of health-related quality of life. Health Policy. 1990;16:199-208.[25] Eser E, Dinç G, Cambaz S. EURO-QoL (EQ-5D) indeksinin toplum standartları ve psikometrik özellikleri: Manisa kent toplumu örneklemi. 2.Sağlıkta Yaşam Kalitesi Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı. İzmir: Meta Basımevi; 2007. p. 78.[26] Eser E. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin kavramsal temeli ve ölçümü. Sağlıkta Birikim Dergisi. 2006;5:1-5.[27] Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi. 1989;7:3-13.[28] Ulusoy M, Şahin N, Erkmen H. Turkish Version of The Beck Anxiety Inventory: psychometric Properties. Journal of Cognitive Psychotherapy. 1998;12(2):163[29] Saryal B, Acıcan T. Güncel bilgiler ışığında kronik obstrüktif akciğer hastalığı. Bilimsel Tıp Yayınevi; Ankara: 2003. p. 9-20[30] Çelik P, Esen A, Akın M, İçelli İ, Yorgancıoğlu A. Kronik obstrüktif akciğer olgularında depresyon. Solunum Hastalıkları. 1998;(9):25-32.[31] Oğuzhanoğlu KN. Tıbbi durumlar ve depresyon. Duygudurum Dizisi. 2001;3:116-125[32] Fadıloğlu Ç, İlkbay Y, Yıldırım Y. Huzurevinde kalan yaşlılarda uyku kalitesi. Turkish Journal of Geriatrics. 2006;9(3):165-169.[33] Abdulkadiroğlu Z, Bayramoğlu F, İlhan N. Uyku ve uyku bozuklukları. Genel Tıp Derg. 1997;7:161-166.[34] Wijkstra PJ, Strijbos JH, Koeter GH. Home-based rehabilitation for patients with COPD: organization, effects and financial implications. Monaldi archives for chest disease= Archivio Monaldi per le malattie del torace. 2000;55(2):130-134.[35] Öksüz E, Malhan S. Sağlığa Bağlı Yaşam Kalitesi Kalitemetri. Ankara: Başkent Üniversitesi; 2005.[36] Salmon P. Effects of physical exercise on anxiety, depression, and sensitivity to stress: a unifying theory. Clinical Psychology Review. 2001;21(1):33-61.[37] Carr M, Jones J. Physiological effects of exercise on stroke survivors. Top Stroke Rehabil. 2003;9:57-64. [38] Kisner C, Colby LA. Management of pulmonary conditions. In: Therapeutic exercise: foundations and techniques, 5th ed. Philadelphia: FA Davis Company; 2007. p. 851-882.[39] Vitacca M, Clini E, Bianchi L, Ambrosino N. Acute effects of deep diaphragmatic breathing in COPD patients with chronic respiratory insufficiency. European Respiratory Journal. 1998;11(2):408-415.[40] Çiçek HS, Akbayrak N. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde solunum egzersizlerinin kan gazları ve solunum fonksiyon testlerine etkisi. Gülhane Tıp Dergisi. 2004;46(1):1-9 [41] Han JW, Kim YM. Effect of breathing exercises combined with dynamic upper extremity exercises on the pulmonary function of young adults. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation. 2018;31(2):405-409. [42] Passos GS, Poyares D, Santana MG, Tufik S, Tú M. Effect of Acute Physical Exercise on Patients With Chronic Primary İnsomnia. Journal of Clinical Sleep Medicine. 2010;6(03):270-275.[43] Yang PY, Ho KH, Chen HC, Chien MY. Exercise training improves sleep quality in middle-aged and older adults with sleep problems: a systematic review. Journal of Physiotherapy. 2012;58(3):157-163.[44] Lloyd-Williams F, Mair FS, Leitner M. Exercise training and heart failure: a systematic review of current evidence. Br J Gen Pract. 2002;52(474):47-55. [45] Collins E, Langbein WE, Dilan-Koetje J, Bammert C, Hanson K, Reda D, Edwards L, et al. Effects of exercise training on aerobic capacity and quality of life in individuals with heart failure. Heart & Lung: The Journal of Acute and Critical Care. 2004;33(3):154-161.[46] Mehnert A, Veers S, Howaldt D, Braumann KM, Koch U, Schulz KH. Effects of a physical exercise rehabilitation group program on anxiety, depression, body image, and health-related quality of life among breast cancer patients. Oncology Research and Treatment. 2011;34(5):248-253.[47] Şen Özden A. Orta ve ağır şiddetli astımlı hastalarda egzersizin fonksiyonel kapasiteye etkisi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; 2009.[48] Ulubay G, Ulaşlı SS, Akıncı B, Görek A, Akçay Ş. KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Turk J Tubercul Torax. 2009;57(2):169-76.
Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 42 - 47, 31.12.2018

Öz

Kaynakça

  • [1] Önler, E. Cerrahi Birimlerde Yatan Hastalarda Uyku Kalitesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2008;16(62):114-121.[2] Şentürk, S. Yoğun bakım hemşirelerinin tükenmişlik düzeyleri ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bozok Tıp Dergisi. 2014;4(3):48-56.[3] Bingöl, N. Hemşirelerin uyku kalitesi, iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi; 2006. [4] Engin, E. Ege üniversitesi tıp fakültesi hastanesi yoğun bakım hemşirelerinin uyku düzen özellikleri ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi: Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi, 1999.[5] Keshavarz Akhlaghi AA, Ghalebandi MF. Sleep quality and its correlation with general health in preuniversity students of Karaj. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences. 2009;3(1):44-49. [6] Hodges PW, Sapsford R, Pengel LHM. Postural and respiratory functions of the pelvic floor muscles. Neurourology and urodynamics. 2007;26(3):362-371.[7] Larson JL, Johnson JH, Angst DB. Rehabilitation Nursing Process and Application. SP Hoeman (Ed). Second Edition. St Louis: Mosby; 1996. p. 361-400.[8] Zorba E. Yaşam kalitesi ve fiziksel aktivite. 10th International Sports Sciences Congress. Bolu: 2008. p. 82-85.[9] Aylaz R, Kaya B, Dere N, Karaca Z, Bal Y. Saglik yüksekokulu öğrencileri arasindaki depresyon sıklığı ve ilişkili etkenler/Depressive symptom frequency among health high school students and the associated factors. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2007;8(1):46.[10] Havva K, Sümeyra K. Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin depresyon düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi / Gümüşhane University Journal of Health Sciences. 2013;2(2):214-229.[11] Kaya M, Genç M, Kaya B, Pehlivan, E. Tıp Fakültesi ve Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi. 2007;18(2):137-146.[12] İnanç N, Savaş HA, Tutkun H, Herken H, Savaş E. Gaziantep Üniversitesi MedikoSosyal Merkezi’nde psikiyatrik açıdan incelenen öğrencilerin klinik ve sosyodemografik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2004;5:222-230.[13] Arslan B, Arslan A, Kara S, Öngel K, Mungan MT. Gebelik anksiyete ve depresyonunda risk faktörleri: 452 olguda değerlendirme. İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi. 2011;21(2):79-84[14] Paffenbarger RS JR, Lee IM, Leung R. Physical activity and personal characteristics associated with depression and suicide in American college men. Acta Psychiatrica Scandinavica. 1994;89:16-22.[15] Abramson JL, Vaccarino V. Relationship between physical activity and inflammation among apparently healthy middle-aged and older US adults. Archives of İnternal Medicine. 2002;162(11):1286-1292.[16] Wyshak G. Women's college physical activity and self-reports of physician-diagnosed depression and of current symptoms of psychological distress. J Women's Health Gender Based Med. 2001;10:363-370.[17] Dunn AL, Trivedi MH, O'Neal HA. Physical activity dose - response effects on outcomes of depression and anxiety. Med Sci Sports Exerc. 2001;33(6):587-97.[18] Dimeo F, Bauer M, Varahram I, Proest G, Halter U. Benefits from aerobic exercise in patients with major depression: a pilot study. British Journal of Sports Medicine. 2001;35(2):114-117. [19] Camacho TC, Roberts RE, Lazarus NB, Kaplan GA, Cohen RD. Physical activity and depression: evidence from the Alameda County Study. American Journal of Epidemiology. 1991;134(2):220-231.[20] Leppämäki SJ, Partonen T T, Hurme J, Haukka JK, Lönnqvist JK. Randomized trial of the efficacy of bright-light exposure and aerobic exercise on depressive symptoms and serum lipids. The Journal of Clinical Psychiatry. 2002;63(4):316-321.[21] Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. Özdemir Basım Yayım ve Dağıtım Ltd.Şti. 6. Baskı: Ankara; 1995.[22] Buysse DJ, Reynolds III CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry research. 1989;28(2):193-213.[23] Ağargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh uyku kalitesi indeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Turk Psikiyatri Dergisi. 1996;7:107-111.[24] EuroQol Group. EuroQol--a new facility for the measurement of health-related quality of life. Health Policy. 1990;16:199-208.[25] Eser E, Dinç G, Cambaz S. EURO-QoL (EQ-5D) indeksinin toplum standartları ve psikometrik özellikleri: Manisa kent toplumu örneklemi. 2.Sağlıkta Yaşam Kalitesi Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı. İzmir: Meta Basımevi; 2007. p. 78.[26] Eser E. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin kavramsal temeli ve ölçümü. Sağlıkta Birikim Dergisi. 2006;5:1-5.[27] Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi. 1989;7:3-13.[28] Ulusoy M, Şahin N, Erkmen H. Turkish Version of The Beck Anxiety Inventory: psychometric Properties. Journal of Cognitive Psychotherapy. 1998;12(2):163[29] Saryal B, Acıcan T. Güncel bilgiler ışığında kronik obstrüktif akciğer hastalığı. Bilimsel Tıp Yayınevi; Ankara: 2003. p. 9-20[30] Çelik P, Esen A, Akın M, İçelli İ, Yorgancıoğlu A. Kronik obstrüktif akciğer olgularında depresyon. Solunum Hastalıkları. 1998;(9):25-32.[31] Oğuzhanoğlu KN. Tıbbi durumlar ve depresyon. Duygudurum Dizisi. 2001;3:116-125[32] Fadıloğlu Ç, İlkbay Y, Yıldırım Y. Huzurevinde kalan yaşlılarda uyku kalitesi. Turkish Journal of Geriatrics. 2006;9(3):165-169.[33] Abdulkadiroğlu Z, Bayramoğlu F, İlhan N. Uyku ve uyku bozuklukları. Genel Tıp Derg. 1997;7:161-166.[34] Wijkstra PJ, Strijbos JH, Koeter GH. Home-based rehabilitation for patients with COPD: organization, effects and financial implications. Monaldi archives for chest disease= Archivio Monaldi per le malattie del torace. 2000;55(2):130-134.[35] Öksüz E, Malhan S. Sağlığa Bağlı Yaşam Kalitesi Kalitemetri. Ankara: Başkent Üniversitesi; 2005.[36] Salmon P. Effects of physical exercise on anxiety, depression, and sensitivity to stress: a unifying theory. Clinical Psychology Review. 2001;21(1):33-61.[37] Carr M, Jones J. Physiological effects of exercise on stroke survivors. Top Stroke Rehabil. 2003;9:57-64. [38] Kisner C, Colby LA. Management of pulmonary conditions. In: Therapeutic exercise: foundations and techniques, 5th ed. Philadelphia: FA Davis Company; 2007. p. 851-882.[39] Vitacca M, Clini E, Bianchi L, Ambrosino N. Acute effects of deep diaphragmatic breathing in COPD patients with chronic respiratory insufficiency. European Respiratory Journal. 1998;11(2):408-415.[40] Çiçek HS, Akbayrak N. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde solunum egzersizlerinin kan gazları ve solunum fonksiyon testlerine etkisi. Gülhane Tıp Dergisi. 2004;46(1):1-9 [41] Han JW, Kim YM. Effect of breathing exercises combined with dynamic upper extremity exercises on the pulmonary function of young adults. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation. 2018;31(2):405-409. [42] Passos GS, Poyares D, Santana MG, Tufik S, Tú M. Effect of Acute Physical Exercise on Patients With Chronic Primary İnsomnia. Journal of Clinical Sleep Medicine. 2010;6(03):270-275.[43] Yang PY, Ho KH, Chen HC, Chien MY. Exercise training improves sleep quality in middle-aged and older adults with sleep problems: a systematic review. Journal of Physiotherapy. 2012;58(3):157-163.[44] Lloyd-Williams F, Mair FS, Leitner M. Exercise training and heart failure: a systematic review of current evidence. Br J Gen Pract. 2002;52(474):47-55. [45] Collins E, Langbein WE, Dilan-Koetje J, Bammert C, Hanson K, Reda D, Edwards L, et al. Effects of exercise training on aerobic capacity and quality of life in individuals with heart failure. Heart & Lung: The Journal of Acute and Critical Care. 2004;33(3):154-161.[46] Mehnert A, Veers S, Howaldt D, Braumann KM, Koch U, Schulz KH. Effects of a physical exercise rehabilitation group program on anxiety, depression, body image, and health-related quality of life among breast cancer patients. Oncology Research and Treatment. 2011;34(5):248-253.[47] Şen Özden A. Orta ve ağır şiddetli astımlı hastalarda egzersizin fonksiyonel kapasiteye etkisi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; 2009.[48] Ulubay G, Ulaşlı SS, Akıncı B, Görek A, Akçay Ş. KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Turk J Tubercul Torax. 2009;57(2):169-76.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Mühendislik
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Fatih Çakar

Halil Şimşek

Aydın Sever

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Cilt: 7 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Çakar, F., Şimşek, H., & Sever, A. (2018). Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi. Türk Doğa Ve Fen Dergisi, 7(2), 42-47.
AMA Çakar F, Şimşek H, Sever A. Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi. TDFD. Aralık 2018;7(2):42-47.
Chicago Çakar, Fatih, Halil Şimşek, ve Aydın Sever. “Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental Ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi”. Türk Doğa Ve Fen Dergisi 7, sy. 2 (Aralık 2018): 42-47.
EndNote Çakar F, Şimşek H, Sever A (01 Aralık 2018) Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi. Türk Doğa ve Fen Dergisi 7 2 42–47.
IEEE F. Çakar, H. Şimşek, ve A. Sever, “Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi”, TDFD, c. 7, sy. 2, ss. 42–47, 2018.
ISNAD Çakar, Fatih vd. “Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental Ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi”. Türk Doğa ve Fen Dergisi 7/2 (Aralık 2018), 42-47.
JAMA Çakar F, Şimşek H, Sever A. Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi. TDFD. 2018;7:42–47.
MLA Çakar, Fatih vd. “Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental Ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi”. Türk Doğa Ve Fen Dergisi, c. 7, sy. 2, 2018, ss. 42-47.
Vancouver Çakar F, Şimşek H, Sever A. Gençlerde Diyafragmatik Solunum Egzersizinin Bazı Mental ve Fiziksel Sağlık Düzeylerine Etkisi. TDFD. 2018;7(2):42-7.