Epistemolojik İnanç Ölçeğinin Tıp Eğitimi Alanı İçin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 54, 10 - 20, 30.04.2019

Şeyda Ferah Arslan Özlem Sarıkaya

https://doi.org/10.25282/ted.434912

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı Epistemolojik İnanç Ölçeği’nin tıp eğitimi alanında
geçerlik ve güvenirliğini belirlemektir.

Gereç ve Yöntem: Çalışma Balıkesir Üniversitesi
Tıp Fakültesi’nden 274 öğrenci, aynı fakülteden 101 öğretim üyesi ve Balıkesir
Devlet Hastanesi’nde çalışmakta olan 121 hekim ile yürütülmüştür. Veriler, Karhan tarafından Türkçe’ye
uyarlanan, beşli likert tipi, 38 sorudan oluşan ‘Epistemolojik İnanç Ölçeği’
ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen
verilerin değerlendirilmesinde Kaiser Meyer Olkin (KMO) ve
Bartlett testi, madde toplam puan korelasyonu, açımlayıcı faktör analizi ve
Cronbach alpha katsayısı analizleri kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışma sonuçlarına göre ölçekten on dört
madde çıkmıştır. Ölçeğin madde toplam puan korelasyon
değerlerinin 0.314-0.586 aralığında, faktör yüklerinin 0.470-0.743 aralığında
olduğu saptanmıştır. Ölçek dört faktör grubuna ayrılmıştır ve Cronbach alpha
değeri 0.84 olarak belirlenmiştir.

Sonuç: Epistemolojik İnanç Ölçeğinin yeni formunun tıp
eğitimi alanında uygulanabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu tespit
edilmiştir. Epistemolojik inanç düzeyi ve bu düzeyi etkileyen faktörleri belirlemeye
yönelik çalışmalarda bu ölçek kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Epistemolojik inanç ölçeği, Tıp eğitimi, Geçerlik, Güvenirlik

Reliability and Validity Study of the Epistemological Belief Questionnaire for Medical Education

Öz

Background: The study aimed to test the reliability and validity of the  “Epistemological Belief Scale” for medical education.

Methods: The research carried out with 274 students and 121 faculties from Balıkesir University Medical School and 121 physicians from Balıkesir State Hospital’s physicians. After all necessary permission obtained, research data were gathered by Epistemological Belief Scale. It based on the grading scale of five likert type 38 questions and adapted to Turkish by Karhan. Kaiser Meyer Olkin (KMO) and Bartlett’s test, item total score correlation, exploratory factor analysis and Cronbach’s alpha coefficient were used for data analyses.

Results: According to the analysis results fourteen items was excluded from scale. The total score correlation value of the items in the scale were range between 0.314 and 0.586. Factor loads are in the range of 0.470-0.743. The scale was separated into four factor groups, and the Cronbach’s alpha coefficient of total scale was found to as 0.84.

Conclusions: The results showed that the Epistemological Belief Scale’s new form was a reliable and valid tool and it can be used in medical education. By the scale, Epistemological beliefs and its determinants could be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Epistemological belief questionnaire, Medical education, Validity, Reliability

Kaynakça

• Çüçen AK. Bilgi Felsefesi. 1. basım. Bursa: ASA Yayınevi; 2001: 15-45.
• Deryakulu D. Epistemolojik inançlar. Kuzgun Y, Deryakulu D, editörler. Eğitimde Bireysel Farklılıklar. 2.basım. Ankara: Nobel Yayın-Dağıtım; 2006: 261-291.
• Schommer M. Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology. 1990; 82(3): 498-504.
• Schommer M. The influence of age and schooling on epistemological beliefs. The British Journal of Educational Psychology. 1998; 68: 551-562.
• Boden CJ. An Exploratory Study of The Relationship Between Epistemological Beliefs and Self-Directed Learning Readiness. Kansas State University. 2005: 63-64.
• Topçu MS, Tüzün ÖY. Elementary students’ metacognition and epistemological beliefs considering science achievement, gender and socioeconomic status. Elementary Education Online. 2009; 8(3): 676-693.
• Sapancı A. Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile bilişüstü düzeylerinin akademik başarıyla ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2012; 10(1): 311-331.
• Erol M, Ercan L. Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu üniversite öğrencilerinin kişisel epistemolojileri ve benlik algılarının incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 2015; 11(2): 492-520.
• Chan KW, Elliott RG. Exploratory study of epistemological beliefs of Hong Kong teacher education students: Resolving conceptual and empirical ıssues. Asia-Pasific Journal of Teacher Education. 2000; 28(3): 225-234.
• Cano F. Epistemological beliefs and approaches to learning: Their change through secondary school and their influence on academic performance. British Journal of Educational Psychology. 2005; 75(2): 203-221.
• Kuhn D, Weinstock M. What is epistemological thinking and why does it matter? In: Hofer BK, Pintrich PR, eds. Personal Epistemology: The Psychological Beliefs about Knowledge and Knowing. 1st ed. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Association; 2002: 121-144.
• Kang N, Wallace CW. Secondary science teachers’ use of laboratory activities: Linking epistemological beliefs, goals, and practices. Science Education. 2004; 89: 140–165.
• Kızılgüneş B, Tekkaya C, Sungur S. Modeling the relations among students’ epistemological beliefs, motivation, learning approach, and achievement. The Journal of Educational Research. 2009; 102(4): 243-255.
• Smith CL, Maclin D, Houghton C, Hennessey MG. Sixth-grade students’ epistemologies of science: The impact of school science experiences on epistemological development. Cognition and Instruction. 2000; 18(3): 349-422.
• Turgut GŞ. Yapılandırmacı Yaklaşıma Dayalı Öğretimin Lise Fizik Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarına Etkisi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007, İstanbul (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Feral Ogan Bekiroğlu).
• Karhan İ. İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Epistemolojik İnançlarının Demografik Özelliklerine ve Bilgi Teknolojilerini Kullanma Durumlarına Göre İncelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2007, İstanbul (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Feza Orhan).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, ÖE., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. 4. Baskı, Ankara: Pegem Akademi, 102-124.
• Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma. 4.Baskı. Ankara: PegemA Yayıncılık, 105-143.
• Erefe, İ. (2002). Veri toplama araçlarının niteliği. Erefe İ. ed. Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri İstanbul: Odak Ofset, 169-187.
• Ercan, İ., Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3): 211-216.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, 1. Basım, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 499-559.
• Çam, MO., Baysan, AL. (2010). Tutum ölçeği hazırlamada nitel ve nicel adımlar. HEMAR-G., 12(2): 59-71.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 4.Baskı: 16-58.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. Ankara: Anı Yayıncılık, 130- 155.
• Esin, MN. (2014). Hemşirelikte araştırma. I. Baskı, İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi, 222-223.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 8.Baskı, Ankara: PegemA Yayıncılık, 171.
• Aksayan, S., Gözüm, S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. HEMAR-G., 4(2): 9-20.
• Alpar, R. (2012). Uygulamalı istatistik ve geçerlik güvenirlik. 2. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık, 453-509.
• Öner, N. (2009). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler: Bir Başvuru Kaynağı, 2. Baskı. İstanbul, Boğaziçi Matbaası: 520-525.
• Yurdugül, H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerlik indeksinin kullanımı, 2005. http://yunus.hacettepe.edu. tr/~yurdugul/3/indir/Guvenirlik.pdf adresinden 10 Haziran 2018 tarihinde ulaşılmıştır.
• Özdamar, K. (2013). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, Ankara, Nisan Kitabevi, 9.Baskı, 2013: 551-560.
• Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 10. Baskı. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım Limited, 2000: 21-36.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. 7.baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 321-331.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya kitabevi. 212-231.
• Tavakol, M., Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach’s alpha. Int J Med Educ. 2: 53-55.