TÜRKÇE ÖĞRETMEN ADAYLARININ TELEVİZYONDA KULLANILAN DİL İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 948 - 964, 15.06.2019

Taha Yasir Cevher Suat Ungan Elif Kurt

Öz

Bu
çalışmanın amacı, Türkçe öğretmen adaylarının televizyonda kullanılan dil ile
ilgili görüşlerini belirleyip değerlendirmektir. Araştırmada nitel yaklaşım
benimsenerek özel durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma
grubunu 2017-2018 eğitim–öğretim yılı bahar döneminde Trabzon Üniversitesi
Fatih Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Programı 3. sınıfında öğrenim
görmekte olan 8 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunun
seçilmesinde kolay ulaşılabilir örneklem kullanılmış, çalışmaya katılımda
gönüllülük esas alınmıştır. Çalışmanın verileri araştırmacılar tarafından
geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Formda
kişisel bilgilerin belirlenmesi amacıyla bir bölüm ve öğretmen adaylarının
televizyonda kullanılan dil ile ilgili görüşlerini belirlemeyi amaçlayan 6
maddenin bulunduğu bir bölüm bulunmaktadır. Araştırma kapsamında toplanan
veriler iki araştırmacı tarafından içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma
sonucunda elde edilen veriler dizi/film, reklam, haber ile spor programlarında
kullanılan dil olarak sınıflandırılmış ve medyanın Türkçe üzerindeki etkisi ile
ilgili öğretmen adaylarına ait görüşler belirlenmiştir. Ayrıca ortaokul
öğrencilerinin medya dilinden nasıl etkilendiği ile ilgili sonuçlara
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Televizyon, dil, Türkçe öğretmen adayları

Kaynakça

• Aksan, D. (2007). Her yönüyle dil: ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ayduttu, S. (2011). Dizilerin Türk diline olumsuz etkileri. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, (1), 31-34.
• Bilici, İ. E. (2014). Medya okuryazarlığı ve eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel. F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Güllüoğlu, Ö. (2012). Bir kitle iletişim aracı olarak televizyonun popüler kültür ürünlerini benimsetme ve yayma işlevi üzerine bir değerlendirme. Global Media Journal: Turkish Edition, 2(4), 64-86.
• Karaca, Y., Pekyaman, A. ve Güney, H. (2007). Ebeveynlerin televizyon reklam içeriklerinin çocuklar üzerindeki etkilerini etik açıdan algılamalarına yönelik bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 233-250.
• Karahisar, T. (2013). Dijital nesil, dijital iletişim ve dijitalleşen (!) Türkçe. Online Academic Journal of Information Technology, 4(12), 71- 83.
• Kazaz, M. (2007). Televizyon spor haberlerinin yapısal çözümlemesi ve dil kullanımı (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Köse, A. (2012). Medya ve dil oyunları: gündelik dil pratiklerinde televizyon dizilerinin etkisi. Millî Folklor, 24 (93), 220- 233.
• MEB, (2018). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Özdemir Erem, N. H. (2016). Çocuk edebiyatı ve medya. Okulöncesinde Çocuk Edebiyatı ve Medya içinde (s. 219-242). T. Şimşek (ed.). Ankara: Grafiker Yayınları.Porzig, W. (2001). Dil denen mucize. (Çev. Vural Ülkü). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Saussure de, F. (2001). Genel dilbilim dersleri. (çev. Berke Vardar). İstanbul: Multılıngual Yayınları.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, A. (2011). Eleştirel medya okuryazarlığı. Ankara: Anı Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• URL- 1. https://www.slideshare.net/wearesocial/digital-in-2018-in-western-asia-part-1-northwest-86865983. 19.07.2018.
• URL- 2. https://www.rtuk.gov.tr/rtuk-kamuoyu-arastirmalari/3890/5232/televizyon-izleme-egilimleri-arastirmasi-3-2013.html. 20.07.2018.
• URL- 3. https://www.rtuk.gov.tr/rtuk-arastirmalari/3726/1989/radyo-ve-tvde-turkcenin-kullanimi.html. 25.07.2018.
• Yıldız-Ekin, M. (2015). Spor basınında futbol anlatım dili: manşet ve başlıklar. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 93-106.