Meta-Aramid/Yün Karışımı Dokuma Kumaşların Mukavemet ve Eğilme Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 26 Sayı: 113, 14 - 24, 26.03.2019

Medine Türk Sibel Şardağ

Öz

Bu çalışma kapsamında farklı oranlarda meta-aramid yün iplik içeren dokuma kumaşların mukavemet ve eğilme özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Nm 60/1 ve Nm 60/2  % 100 meta-aramid ve Nm 60/1 ve Nm 60/2  %100 yün ipliklerinden farklı karışım oranında sabit çözgüde, iki farklı dokuma örgüsünde toplam 28 farklı çeşit dokuma kumaş oluşturulmuştur. Üretilen kumaşların kopma mukavemeti, patlama mukavemeti ve eğilme dayanımı özellikleri standartlara uygun bir şekilde ölçülmüş ve elde edilen sonuçlar istatistiksel metotla değerlendirilmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda kumaşlardaki meta-aramid iplik oranı arttıkça kumaşların kopma ve patlama mukavemeti değerlerinin ve eğilme dayanımlarının arttığı tespit edilmiştir. Optimum mukavemet ve eğilme dayanımı 50/50 meta-aramid/yün ve 67/33 meta-aramid/yün karışım oranı ile oluşturulan kumaşlarda elde edilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Mukavemet, meta-aramid iplik, yün iplik, eğilme dayanımı, dokuma kumaş

The Investigation of Tensile and Bending Properties of Meta-Aramid/Wool Blended Woven Fabric

Öz

This study aimed to investigate tensile and bending properties of woven fabrics made from meta-aramid and wool yarns with different blend ratios. For this purpose, twenty eight woven fabrics were manufactured using Nm 60/1 and Nm 60/2 meta-aramid and Nm 60/1 and Nm 60/2 wool yarns with different blend ratios. The tensile properties, bursting strength and bending rigidity of woven fabrics which we manufactured were tested according to the standards and the results obtained were assessed by means of the statistical analysis program. The results of this study show that the breaking force and bursting strength and bending rigidity of woven fabrics increases with the increase of the aramid contents of the fabrics. Optimum breaking force, bursting strength and bending rigidity values were obtained from the fabrics consisting of 50/50 meta-aramid/wool and 67/33 meta-aramid-wool. 

Anahtar Kelimeler

Tensile properties, meta-aramid yarn, wool yarn, bending rigidity, woven fabric

Kaynakça

• Tarakçıoğlu, I., Mecit D., Ilgaz S., Duran D., Başal G., Gülümser T., (2007), Teknik Tekstiller ve Kullanım Alanları (Bölüm 1), Tekstil Ve Konfeksiyon, 2, 79-82.
• Karahan, G., (2009), Teknik Tekstillerin Koruyucu Yapılarda Kullanımı, Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi, 3(1) , 65-70.
• Akalın, M., Mıstık, S.İ., (2010), Teknik Tekstiller, Birsen Yayınevi, İstanbul.
• Kalın, B.M., (2008), Tekstil yüzeylerinin yanmaya karşı dirençlerinin arttırılması, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Beyit, A., (2006), Nükleer, Biyolojik ve Kimyasal Korunma Amaçlı Koruyucu Tekstillerin Türkiye’de Üretilebilirliği, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çelikkanat, B.A., (2002), Teknik Tekstiller, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Cireli, A., Sarıışık, M., (2000), Koruyucu Giysilerde Termal, Biyolojik, Fiziksel, Kimyasal Test Yöntemleri, Tekstil & Teknik, Temmuz, 120-128.
• Çoban, S., (1999), Güç Tutuşurluk Bitim İşlemleri, Genel Tekstil Terbiyesi ve Bitim İşlemleri, Ege Üniversitesi, Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma ve Uygulama Merkezi, İzmir, 180-201.
• Horrocks, A.R., Anand, S.C., (2000), Heat and Flame Production, Handbook of Technical Textiles, The Textile Institute, Cambridge England, 223-263.
• Horrocks, A.R., Price, D.,(2001), Fire Retardant Materials, Woodhead Publishing, Cambridge England, 128,181 Chivas, C., Guillaume, E., Sainrat, A., Barbosa, V., (2009), Assessment of risks and benefits in the use of flame retardants in upholstered furniture in continental Europe, Fire Safety Journal, 44(5), 801–807.
• Kut, D., Ömeroğulları, Z., (2012), Tekstilde Güç Tutuşurluk, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 17 (1), 27-41.
• Harımdar, N., (2012), Pamuklu Tekstil Mamüllerine Güç Tutuşurluk Özelliğinin Kazandırılması, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Dayıoğlu, H., Karakaş, H., (2007), Elyaf Bilgisi, Ajans Plaza, İstanbul.
• Tunç, S., (2012), Metaaramid Kumaşın Boyanması, Haslık Yönünden Elyaf Boyalı Meta-aramid Kumaşlarla Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Tekirdağ.
• Jassal, M., Ghosh, S., (2002), Aramid fibers-An overview, Indian Journal of Fibre and Textile Research, 27(3), 290-306.
• Gök, T., (1995), Aramid Lifleri, Tekstil & Teknik Dergisi, Haziran, 28-32.
• Anjana, J. ve Kalyani, V., (2000) , Effect Of Penetrants On The Aramid Nomex, Indian Academy of Sciences, 23, 211-214.
• Çay, A., Süpürüren, G., Kanat, E., Gülümser, T., Tarakçıoğlu, I., (2007), Balistik lifler (Bölüm I), Tekstil ve Konfeksiyon, 4, 234-235.
• Perelpkin, K., Andreeva, L., Paksliver, E., Morgoeva, I., (2003), Thermal Chracteristics Of Para Aramid Fibers, Fibre Chemistry, 35 (4), 265-269.
• Mert, E., (2012), Yünlü Sektöründe Yüksek Konforlu Dış Giysilik Kumaşların Tasarımı İçin Farklı Malzeme Bileşenleri İle Özel Kumaş ve Giysi Sistemlerinin Geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Özel, B.M., (2013), Yüksek Performanslı Kumaşların Mekanik Özelliklerinin Kumaş Kullanım Performansına ve Kumaşın Tuşesine Olan Etkilerinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Duran, K., Akça, C., Bahtiyar İ., (2008), Yün lifinin yeni kullanım olanakları, Tekstil ve Konfeksiyon, 1, 4-7. Johnson, N.A.G., Wood, E.J., Ingham, P.E., McNeil S.J., McFarlane I.D., (2003), Wool As A Technical Fiber, Journal Of Textile Institute, 94( 3), 26-40.
• Kaveloğlu, S., (2010), Yün-Akrilik ve Yün-Polyamid Karışımı Oranlarının, İplik Mekanik Özellikleri, Halı İpliği Kalite Değerleri ve Eğirme İşlenebilirliği Üzerine Etkilerinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Acar, S., (2010), Yünlü Giysi Tasarımında Bölgesel Keçeleştirme Yöntem ve Uygulamaları, Sanatta Yeterlik Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Gülrodop, G., (2005), Yün İpliklerinde Büküm Fikse Şartlarının İplik Özelliklerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa
• Ertekin, M., Kırtay, E., (2014), Aramid ve Güç Tutuşur Poliester Ring İplikleriyle Dokunmuş Kumaşların Yanma Davranışları Ve Mekanik Özellikleri, Tekstil ve Konfenksiyon, 24(3), 259,265.
• TS EN ISO 13934-1, (2013), Tekstil – Kumaşların gerilme özellikleri - Bölüm 1: En büyük kuvvetin ve en büyük kuvvet altında boyca uzamanın şerit yöntemiyle tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• TS 7126, (2007), Tekstil mamullerinin patlatma mukavemeti tayini- sabit travers hızlı (crt) bilyalı patlatma metodu, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• TS 1409, (1973), Dokuma kumaşların eğilme dayanımı tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• Kurtça, E., (2001), Atkı ipliği Özellikleri, Sıklık ve Örgü Tipinin Kumaş Mekanik Özellikleri Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Can, Y., (2004), İplik Özellliklerinin Pamuklu Bezayağı Kumaşların Bazı Mekanik Özelliklerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Tayyar, A.E., (2010), Ev Tekstillerinde Kumaş Özelliklerinin Patlama Mukavemetine Etkileri, Pamukkale Üniveristesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16 (2), 165-172.
• Avcı, E., (1992), İmali Düşünülen Düz Dokuma Tiplerinin Dokunabilirlik Değerlerinin Araştırılması Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Kaplan, S., Göktepe, Ö., (2002), İplik Yapısı Ve Kumaş Konstrüksiyonunun Dokunmuş Kumaşın Mukavemet Özellikleri Üzerindeki Etkileri, Tekstil Maraton, 11(6), 37-47.
• Taşkın, C., Ünal P., (2007), % 100 Poliester Kumaşlarda Dokunun ve Sıklıkların Kopma Mukavemetine Etkisi, Tekstil ve Konfeksiyon, 2, 115-118.
• Gürcüm, B.H., (2010), Dokuma Kumaşların Öznel Algısı İle Bazı Fiziksel Özellikleri Arasındaki İlişkinin Belirlenesi , Tekstil Ve Konfeksiyon, 2, 101-108.
• Ak, F.N., (2006), Belirli Dokuma Konstrüksiyonlarının Kumaş Performans Özelliklerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Kavuşturan, Y., (1993), Bezayağı Ve Dimi Dokunmuş %100 Pamuklu Kumaşlarda Eğilme Davranışı, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Dilsiz, D., (2001), Belirli Dokuma Faktörlerinin Ham Dokunmuş Kumaş Performanslarına Etkisi Ve Etkileme Dereceleri, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Finlayson, D., ( 1946), Yarns For Special Purposes-Effect Of Filament Size, Journal Of The Textile Institute Proceedings, 37, 168-180.
• Hearle, J.W.S., Morton, W.E., (1986), Physical Properties of Textile Fibres, The Textile Institute, England.